Ο ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ

6 Ο «ευρωπαϊκός συνταγματισμός»: οικοδόμηση και περιεχόμενο σύστημα δικαίου, μια ενότητα στην ουσία, παράγοντας, ιδανικά, μια μοναδική νο- μική λύση σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση. Αυτή η συστημική ενότητα αντικατο- πτρίζεται σε τρεις κοινές αρχές που διέπουν τη συνταγματική αρχιτεκτονική της ΕΕ, άγνωστες στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, αλλά γνωστές στα ομοσπονδιακά συ- στήματα” 16 . Οι αρχές αυτές είναι: (i) η ρύθμιση της κατανομής αρμοδιοτήτων Ένω- σης – Κρατών-μελών με βάση τις αρχές της δοτής αρμοδιότητας και της επικουρι- κότητας, (ii) η αρχή της υπεροχής του ενωσιακού δικαίου σε περίπτωση σύγκρου- σης με τους κανόνες του εθνικού δικαίου και (iii) η πρόβλεψη νομικών εγγυήσεων , που αποτυπώνονται στη διάταξη του άρθρου 2 ΣΕΕ για της αξίες της Ένωσης (Κρά- τος Δικαίου, σεβασμός των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων κα) με ευθεία αναφορά στις συνταγματικές παραδόσεις των Κρατών-μελών. Οι εθνικοί συνταγματικοί κανόνες και θεσμοί κατά την ενσωμάτωσή τους στον «ευρωπαϊκό συνταγματισμό» υποβάλ- λονται σε διαδικασία προσαρμογής (Europeanization) έτσι ώστε να ανταποκρίνο- νται στα ιδιαίτερα υπερεθνικά χαρακτηριστικά της Ένωσης. 3. Το περιεχόμενο του ευρωπαϊκού συνταγματισμού Οι αρχές και οι κανόνες που συγκροτούν τον «ευρωπαϊκό συνταγματισμό» μπο- ρούν για μεθοδολογικούς λόγους και για τις ανάγκες της παρούσας εισήγησης να ταξινομηθούν, έχοντας ως κύριο σημείο αναφοράς την εξελικτική νομολογία του Δικαστηρίου, στις παρακάτω θεματικές ενότητες: (α) Φύση και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της έννομης τάξης της Ένωσης : η έννομη τάξη της Ένωσης, που αποτελεί το αποτέλεσμα της παραχώρησης κρατικών αρμο- διοτήτων, διακρίνεται για την αυτονομία της έναντι τόσο των εθνικών εννόμων τά- ξεων όσο και της διεθνούς εννόμου τάξεως. Εκφάνσεις αυτής της αυτονομίας απο- τελούν οι θεμελιώδεις αρχές της αμέσου ισχύος των κανόνων του ενωσιακού δι- καίου, της υπεροχής τους έναντι των εθνικών κανόνων, της υποχρέωσης «σύμ- φωνης με το δίκαιο της Ένωσης» ερμηνείας των εθνικών νόμων από τα δικαστήρια των Κρατών-μελών 17 και της αρχής της ευθύνης των Κρατών-μελών για την απο- κατάσταση της ζημίας που προκαλούν στους ιδιώτες κατά παράβαση του δικαίου της Ένωσης. Οι αρχές αυτές, που διασφαλίζουν την αποτελεσματικότητα των κα- νόνων της ενωσιακής έννομης τάξης και της προστασίας των δικαιωμάτων που οι ιδιώτες αντλούν από το δίκαιο της Ένωσης, διαπλάστηκαν νομολογιακά και νομο- λογιακού χαρακτήρα παραμένουν μέχρι σήμερα 18 . 16. I. Pernice, Πολυεπίπεδος συνταγματισμός και η κρίση της δημοκρατίας στην Ευρώπη, διαθέσιμο στο διαδικτυακό τόπο: http://www.constitutionalism.gr/site/wp-content/ uploads/2015/04/2014.12_Pernice_EL.pdf, σελ. 6-7. 17. ΔΕΚ, απόφαση της 10/4/1983, υπόθεση 14/83, Van Colson, Συλλ. 1984, σελ. 1891. 18. Προκειμένου να ικανοποιηθεί η θέση ορισμένων Κρατών-μελών, που ενδιαφέρονταν να καταδειχθεί ότι η Συνθήκη της Λισαβόνας δεν είναι μια «επανάληψη» της Συνταγματικής Συνθήκης, η αρχή της υπεροχής του δικαίου της Ένωσης δεν διατηρήθηκε διατυπωμέ-