ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ

XIV  Πρόλογος Επισημάνθηκε, επίσης, ότι από τον Κώδικα λείπει το βασικό γνώρισμά του, δηλαδή η κατά το δυνατόν συστηματική εξάντληση της ρύθμισης στην οποία πρέπει να αποβλέπει και χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η έλλειψη διατάξεων που αφορούν την απο- δεικτική διαδικασία 21 . Θα πρέπει, ωστόσο, να αναγνωρισθεί ότι η εισαγωγή Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας στην ελληνική έννομη τάξη είχε πολλαπλά οφέλη στην λει- τουργία της δημόσιας διοίκησης, καθώς εξοικείωσε τους δημοσίους υπαλλήλους με τις βασικές αρχές του διοικητικού δικαίου στην καθημερινή διοικητική δράση, ενώ κατέ- στησε άμεσα προσβάσιμη στους πολίτες την πληροφόρηση για τα διαδικαστικά τους δικαιώματα στις σχέσεις τους με το Κράτος. Η δε νομολογία αξιοποίησε εξ αρχής τις διατάξεις του Κώδικα, εμπλουτίζοντας τις νομολογιακές αρχές, τις οποίες προσάρμο- σε στο νέο κανονιστικό του πλαίσιο. Παρατηρείται, βέβαια, τα τελευταία χρόνια, κατά το πρότυπο άλλων έννομων τάξεων που αποτέλεσαν πηγές έμπνευσης για την ελληνι- κή 22 , η νομολογιακή τάση «σχετικοποίησης» της επίδρασης των διαδικαστικών πλημ- όργανο και η διαδικασία που πρέπει να τηρηθεί, αλλά ουδέν διαλαμβάνει για τον χρόνο και τις ουσιαστικές προϋποθέσεις ανάκλησης. Εντελώς αντίθετη, στο σημείο αυτό, ήταν η στά- ση του Γάλλου κωδικοποιητικού νομοθέτη, δεδομένου ότι ένας από τους στόχους της κωδι- κοποίησης συνίστατο στην απλοποίηση των κανόνων ανάκλησης και κατάργησης των μονο- μερών διοικητικών πράξεων προς τον σκοπό εναρμόνισης και ασφάλειας δικαίου. Πράγματι, η πλέον καινοτόμα και σημαντική συμβολή του κώδικα ήταν η απλοποίηση των νομολογια- κών –στη συντριπτική τους πλειονότητα– κανόνων ανάκλησης και κατάργησης. Όπως επισή- μανε ο D. Labetoulle, Le code des relations entre le public et l’administration. Avant-propos, ό.π., 1, δεν υπάρχει προσφορότερο πεδίο για να εκτεθούν τα αντίστοιχα πλεονεκτήματα του νόμου και της νομολογίας για τη θέσπιση των κανόνων της διοικητικής διαδικασίας ή για να επανέλθει κανείς στο καίριο ερώτημα του doyen Vedel: “Le droit administratif peut-il être indéfiniment jurisprudentiel?” (EDCE 1979-1980, n° 31, 31). 21. Α. Τάχος , «Ερμηνεία Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας», Δ΄ Έκδοση, Εκδόσεις Σάκκουλα, Εισα- γωγικά. 22. Βλ. συναφώς άρθρο 45 του γερμανικού VwVfG και από την πλούσια σχετική βιβλιο- γραφία, ενδεικτικά, Cl. Ladenburger , Verfahrensfehlerfolgen im französischen und im deutschen Verwaltungsverfahrensrecht, Springer, 1999· Fr. Hufen/Th. Siegel , Fehler im Verwaltungsverfahren, 5. Aufl., Nomos, 2013. Στη Γαλλία, η σχετική συζήτηση αναζωπυρώ- θηκε με την απόφασh CE 23 déc. 2011, Danthony, Lebon, 887, RFDA 2012, 284, concl. G. Dumortier, το Conseil d’Etat δέχθηκε ότι η πλημμέλεια της διαδικασίας που προηγείται της προσβαλλόμενης πράξης προκαλεί ακυρότητα μόνον εάν άσκησε επιρροή στο περιεχόμενο της προσβαλλόμενης. Ο κανόνας αυτός συνοδεύεται από δύο εξαιρέσεις: δεν εφαρμόζεται, αφενός, όταν η προβαλλόμενη διαδικαστική πλημμέλεια στέρησε τον ενδιαφερόμενο από κά- ποια εγγύηση (πράγμα που συμβαίνει σε περίπτωση προσβολής είτε των δικαιωμάτων άμυ- νας, όπως του δικαιώματος προηγούμενης ακρόασης, είτε του δικαιώματος συμμετοχής στη διαδικασία λήψης μιας απόφασης, όπως η συμμετοχή του προσωπικού στον καθορισμό των συνθηκών εργασίας μέσω της νομότυπης διεξαγωγής γνωμοδοτικής διαδικασίας) και, αφε- τέρου, όταν επηρεάζει την αρμοδιότητα του οργάνου που εξέδωσε την πράξη. Βλ., ενδεικτι- κά, X. Domino/A. Bretonneau , Jurisprudence Danthony: bilan après 18 mois, AJDA 2013, 1733· C. Broyelle , L’impact du vice de procédure sur la légalité de l’acte administratif, La Semaine Juridique Administrations et Collectivités territoriales n° 13, 2 Avril 2012, 2089 ˙ F. Melleray ,