ΤΟ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

158 | ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΚΑΙ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ συμφέροντα της ίδιας της τράπεζας. Για την επίλυση του προβλήματος δεν έχουν τεθεί κάποιοι ιδιαίτεροι περιορισμοί, και το μόνο διαθέσιμο εργαλείο είναι η αξιο- λόγηση της καταλληλότητας (fit and proper). Η εποπτική αξιολόγηση έχει τη δυνα- τότητα να αποκαλύψει ενδεχόμενη μη φανερή δεσπόζουσα επιρροή, καθώς μπο- ρεί να εξετάσει στοιχεία για τα φυσικά πρόσωπα που υπάρχουν πίσω από μια νομι- κή οντότητα κατά την αξιολόγηση των ειδικών συμμετοχών. Μια άλλη μορφή σύγκρουσης συμφερόντων που μπορεί να εμφανισθεί αφορά στον εσωτερικό δανεισμό σε συνδεδεμένες οντότητες (insider lending). Η τράπεζα ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί ως πηγή χρηματοδότησης με προνομιακούς όρους των μερών ενός ομίλου, αν δεν υπάρχει η απαραίτητη ανεξαρτησία από τη διοίκη- ση του ομίλου. Σε αυτήν την περίπτωση ενδέχεται η τράπεζα να μην αξιολογήσει σωστά τους κινδύνους, διότι οι μέτοχοι μπορεί να ασκήσουν πίεση για προνομια- κή μεταχείριση. Το θέμα του εσωτερικού δανεισμού αντιμετωπίζεται με την εφαρ- μογή ενός κατάλληλου συστήματος εταιρικής διακυβέρνησης σε επίπεδο ομίλου (βλ. Κεφάλαιο 4). 6.3.2. Διασυνοριακοί όμιλοι Η απελευθέρωση των αγορών, η απορρύθμιση του κανονιστικού πλαισίου, κα- θώς και οι τεχνολογικές καινοτομίες είχαν ως αποτέλεσμα τη γεωγραφική επέκτα- ση των τραπεζών με τη δημιουργία καταστημάτων ή/και θυγατρικών σε χώρες εκτός της χώρας καταγωγής τους. Έτσι, δημιουργήθηκαν διασυνοριακοί όμιλοι και οι υπηρεσίες διασυνοριακής τραπεζικής (cross-border banking) αυξήθηκαν σημα- ντικά. Τότε, άρχισαν να τίθενται νέα διλήμματα για την καταλληλότητα του εποπτι- κού πλαισίου σχετικά με την επάρκεια παρακολούθησης των τραπεζών. Πριν τη μεταφορά εποπτικών αρμοδιοτήτων στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, μια τράπεζα εποπτευόταν από την εποπτική αρχή της χώρας καταγωγής (home country), αλλά η θυγατρική εποπτευόταν από την εποπτική αρχή της χώρας υπο- δοχής (host country). Ως εκ τούτου δεν ήταν εμφανής ο επόπτης του ομίλου, κα- θώς ανέκυπταν νέες μορφές κινδύνων σε σχέση με τους παραδοσιακούς τραπεζι- κούς κινδύνους. Βασική πηγή ανησυχιών ήταν τα ενδοομιλικά ανοίγματα και η πι- θανότητα εξάπλωσης (diffusion risk) των προβλημάτων από μια οντότητα του ομί- λου σε ολόκληρο τον όμιλο. Συνυφασμένος ήταν και ο κίνδυνος στήριξης (step-in risk), ο οποίος αναφέρεται στην πιθανότητα μια τράπεζα να αποφασίσει να παρά- σχει οικονομική στήριξη σε μια οντότητα του ομίλου που βρίσκεται υπό πίεση, χω- ρίς να υπάρχει κάποια συμβατική υποχρέωση για αυτό. Τέλος, σημαντικός ήταν εν- δεχομένως ο κίνδυνος συγκέντρωσης, με την έννοια της εμφάνισης του ίδιου τύ- που κινδύνου σε διάφορα τμήματα του ομίλου ταυτόχρονα. Η απάντηση σε όλα τα παραπάνω είναι όσες τράπεζες ενεργοποιούνται στη διασυ- νοριακή τραπεζική να εμπίπτουν στο πλαίσιο της εποπτείας σε ενοποιημένη βάση (consolidated supervision) . Σημειώνεται ότι η μεταφορά των αρμοδιοτήτων της επο-