ΤΟ ΔΙΑΖΥΓΙΟ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ

7 Εισαγωγή ΙΙ. Ο θρησκευτικός και ο πολιτικός γάμος Ο θρησκευτικός γάμος. Προϋποθέσεις τέλεσης αυτού. Η διαδικασία του θρη- σκευτικού γάμου διέπεται κατ’ άρθρο 1367 παρ. 3 ΑΚ από τους κανόνες του δόγ- ματος ή του θρησκεύματος, σύμφωνα με το οποίο γίνεται η ιεροτελεστία, υπό τον όρο οι κανόνες αυτοί να μην αντίθετοι στη δημόσια τάξη. Προϋπόθεση του θρη- σκευτικού τύπου του γάμου είναι η ιερολογία από ιερέα της ανατολικής ορθόδο- ξης εκκλησίας ή από λειτουργό άλλου δόγματος ή θρησκεύματος γνωστού στην Ελλάδα. Έτσι, θρησκευτικό γάμο μπορούν να τελέσουν όλοι οι Έλληνες ανεξαρτή- τως δόγματος ή θρησκείας (και επομένως όχι μόνο οι Έλληνες ορθόδοξοι), αρκεί η θρησκεία να είναι γνωστή στην Ελλάδα 23 , δηλαδή η διδασκαλία και η λατρεία της να είναι φανερές 24 . Περαιτέρω, από τη διάταξη του άρθρου 1367 ΑΚ συνάγε- ται ότι προϋπόθεση για τη νόμιμη υπόσταση γάμου μεταξύ προσώπων, που ανή- κουν στην ανατολική ορθόδοξη Εκκλησία, είναι η ιερολογία από ορθόδοξο ιε- ρέα, σύμφωνα με τη δογματική ορθόδοξη διδασκαλία 25 . Ο πολιτικός γάμος. Διαδικασία τέλεσής του. Η διαδικασία του πολιτικού γάμου διέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 1367 παρ. 2 ΑΚ και 5, 6 του ΠΔ 391/1982. Την τελετή του γάμου διεξάγει καταρχήν ο τοπικά αρμόδιος Δήμαρχος ή Πρόε- δρος της Κοινότητας. Αν όμως ο γάμος τελεσθεί στην περιφέρεια ενός Δήμου ή Κοινότητας από Δήμαρχο ή Πρόεδρο της Κοινότητας άλλης περιφέρειας, δεν επη- ρεάζεται το έγκυρο και το υποστατό αυτού, διότι η εν λόγω αρμοδιότητα αφενός δεν αποτελεί στοιχείο του πραγματικού του γάμου κατ’ άρθρο 1372 παρ. 2 ΑΚ και αφετέρου θα πρέπει να υπαχθεί στους κατ’ άρθρο 1372 παρ. 1 εδ. β΄ ΑΚ «άλ- λους όρους της τέλεσης» του γάμου που η έλλειψή τους δεν επηρεάζει το κύρος του 26 . Απαραίτητη για το κύρος του πολιτικού γάμου είναι η δήλωση των μελλό- 23. Βλ. σχετικά και ΣτΕ Ολ 2015, 2016/1975 Αρμ 1987, 242, ΕφΑθ 1843/1987 ΝοΒ 35, 782, Ελ- λΔνη 28, 1115, ΠΠρΑθ 2772/2013 ΝΟΜΟΣ. 24. Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη Ε., ό.π., σελ. 97, Σταθόπουλος Μ./Σταμπέλου Χ., σε Γεωργιάδη Απ./Σταθόπουλο Μ., Αστικός Κώδικας, Οικογενειακό Δίκαιο (άρθρα 1346-1504), τ. VII, έκδ. β΄, 2007, άρθρο 1367, σελ. 103-104, αρ. 16, Κουμάντος Γ., Οικογενειακό Δίκαιο Ι, σελ. 63, Τρωιάνος Σ., Το δίκαιο του θρησκευτικού γάμου μετά το Ν 1250/1982 ΝοΒ 1982, 593, βλ. από τη νομολογία σχετικά ΕφΑθ 5018/2011 ΕλλΔνη 2012, 482. 25. ΣτΕ Ολ 2015, 2016/1975 Αρμ 1987, 242, ΠΠρΘεσ 3164/1980 Αρμ 35, 382, ΠΠρΤρικ 125/1977 ΑρχΝ 33, 262, ΕλλΔνη 23, 341, ΕΕΝ 53, 69. Βλ. σχετικά και ΕφΑθ 657/1981 ΑρχΝ ΛΒ΄, 171. 26. Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη Ε., ό.π., σελ. 95-96, Σταθόπουλος Μ./Σταμπέλου Χ., σε Γεωργι- άδη Απ./Σταθόπουλο Μ., ό.π., σελ. 102-103, αρ. 15, υποσημ. 9, Γεωργιάδης Ν. σε Γεωργιά- δη Απ. ΣΕΑΚ, άρθρο 1367, αρ. 9. Έτσι οι ΑΠ 547/1990 ΕΕΝ 1991, 117, ΠΠρΑθ 6349/1988 Ελ- λΔνη 1989, 1383. Κατά τη ΣτΕ 21780/2004 (Συνήγορος 49/2005, 78, Digesta 2005, 152) δεν είναι ανυπόστατος ο γάμος που τελέσθηκε από λειτουργό που φέρει μεν την απαραίτητη ιδι- ότητα και ενεργεί κατά τα αναγκαία εξωτερικά χαρακτηριστικά της άσκησης του λειτουργή- ματός του, αλλά είναι απλώς κατά τόπον ή καθ’ ύλην αναρμόδιος, δυνάμει ειδικού κανόνα εσωτερικής οργάνωσης του αντίστοιχου κλάδου. Αντίθετα η ΕφΑθ 696/1989 ΕλλΔνη 1989, 1372, ΑρχΝ 1989, 128, καθώς και οι Γεωργίου/Κατράς, Ο πολιτικός γάμος (ερμηνεία του Ν 1250/1982 και του ΠΔ 391/1982) ΑρχΝ 1982, 196, Κουμάντος Γ., Πολιτικός γάμος που έγινε από Δήμαρχο άλλης περιφέρειας είναι ανυπόστατος (γνωμ.) ΕλλΔνη 1989, 1298-1299. 6 7