ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑΣ

94 Απόκτηση παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια και άτομα με ομόφυλο σύντροφο Β. Η νομολογία του ΕΔΔΑ Έως σήμερα το Δικαστήριο δεν έχει εξετάσει το ζήτημα της από κοινού υιο- θεσίας από ομόφυλα ζευγάρια, αλλά έχει κρίνει προσφυγές που αφορούν τη μονογονεϊκή υιοθεσία και την υιοθεσία παιδιού από τον σύντροφο του γονέα του. Για να κατανοήσει κανείς καλύτερα τη σχετική νομολογία, θα προηγηθεί ανάλυση του τρόπου ερμηνείας και εφαρμογής των διατάξεων της ΕΣΔΑ που άπτονται των ζητημάτων αυτών. 1. Η εφαρμογή και λειτουργία των διατάξεων της ΕΣΔΑ στις υποθέσεις υιοθεσίας Σε αντίθεση προς την εντύπωση που μπορεί να έχει δημιουργηθεί, η δυνατό- τητα υιοθεσίας δεν εμπίπτει, ως τέτοια, στο προστατευτικό πεδίο του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ. Τόσο η π. ΕπιτροπήΔΑ 23 όσο και το ΕΔΔΑ έχουν τονίσει ότι η προ- στασία της οικογενειακής ζωής θέτει ως προϋπόθεση την ύπαρξη οικογένει- ας και ότι η Σύμβαση δεν εγγυάται την απλή επιθυμία ίδρυσης οικογένειας 24 . Έτσι, το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ δεν προστατεύει κάποιο δικαίωμα στην υιοθεσία και δεν μπορεί κάποιος να επικαλεσθεί επιτυχώς το άρθρο 8 για να αποκτήσει την ιδιότητα του υποψηφίου γονέα. Ωστόσο, εφόσον το Δικαστήριο κρίνει ότι υφίστανται ήδη de facto οικογενεια- κοί δεσμοί σε μια υπόθεση που αφορά την υιοθεσία, δεν απορρίπτει την προ- σφυγή άνευ ετέρου, αλλά την κηρύσσει παραδεκτή και εξετάζει την ουσία της 25 . Στις περιπτώσεις αυτές, το μέσο για να εξεταστεί μια υπόθεση περί υιο- θεσίας υπό το φως του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ είναι η ήδη διαμορφωμένη οικογε- νειακή κατάσταση. Η διαπίστωση των δεσμών αυτών οδηγεί συχνά στον αυ- στηρό έλεγχο εκ μέρους του Δικαστηρίου των προκαταρκτικών διαδικασιών της υιοθεσίας και στον αντίστοιχο περιορισμό του περιθωρίου εκτίμησης των κρατών για ρύθμιση των σχετικών ζητημάτων. Παράλληλα, το Δικαστήριο φαίνεται να εφαρμόζει, υπό ορισμένες προϋποθέ- σεις, το άρθρο 8 σε σχέση προς τη δυνατότητα πρόσβασης στην υιοθεσία 26 . Πρόκειται κυρίως για υποθέσεις που αφορούν διαφορετική μεταχείριση και 23. ΕπιτροπήΔΑ, Χ. κ. Βελγίου και Ολλανδίας , 10.7.1975, απόφαση επί του παραδεκτού, η οποία αφορούσε την άρνηση των εθνικών αρχών να αναγνωρίσουν το δικαίωμα της υι- οθεσίας σε έναν ανύπαντρο άνδρα που είχε αναλάβει τη φροντίδα ενός παιδιού. 24. ΕΔΔΑ, Marckx κ. Βελγίου , όπ.π., παρ. 31, Abdulaziz, Cabales et Balkandali κ. Ηνωμέ- νου Βασιλείου , 28.5.1985, παρ. 62, Giusto, Bornacin et V. κ. Ιταλίας , 15.5.2007, απόφα- ση επί του παραδεκτού, Goţia κ. Ρουμανίας , 5.10.2010, απόφαση επί του παραδεκτού. 25. ΕΔΔΑ, Moretti et Benedetti κ. Ιταλίας , 27.4.2010, παρ. 68. 26. Berro-Lefèvre, I., «Adoption et filiation: droit à l'enfant, droits de l'enfant ?», σε mélan- ges en l'honneur de Jean-Paul Costa , Paris: Dalloz, 2011, σελ. [25]-37, σελ. 27.