ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑΣ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η συγγένεια έχει σπουδαία σημασία για το οικογενειακό και το κληρονομικό δί- καιο, αλλά και κοινωνικά. Σ’ αυτήν στηρίζεται ο καθορισμός της οικογένειας, που είναι η πρωταρχική κοινωνική μονάδα, με βάση αυτήν προσδιορίζεται η δομή και η οργάνωση των οικογενειακών σχέσεων. Κωλύματα γάμου, ανάθεση της γονικής μέριμνας, της αναδοχής και της επιτροπείας εξαρτώνται από τη συγγένεια. Σ’ αυ- τήν βασίζεται και το δίκαιο της διατροφής. Με βάση τη συγγένεια διαμορφώνεται άλλωστε η εξ αδιαθέτου και η αναγκαστική κληρονομική διαδοχή. Ιδιαίτερα σημαντική εξάλλου είναι η κοινωνική λειτουργία της συγγένειας, όχι μόνο μέσω της οικογένειας, που στηρίζεται σ’ αυτήν, αλλά και άμεσα: με τη νομι- κή συγγένεια ασκείται κοινωνικός έλεγχος στην καταγωγή. Η κοινωνία θέτει τους κανόνες, τα κριτήρια για την ίδρυση της συγγένειας: υπό ποιες προϋποθέσεις η βι- ολογική καταγωγή θα διαβεί το κατώφλι του δικαίου ή και σε ποιες άλλες παραμέ- τρους μπορεί να στηριχθεί η συγγένεια. Πρωταρχική συνέπεια της συγγένειας και των σημαντικότερων συγγενικών σχέσεων, της μητρότητας και της πατρότητας, είναι η δημιουργία γονικής σχέσης. Ενδιαφέρει να εξασφαλισθεί η κοινωνικοποί- ηση των παιδιών μέσω των προσώπων που θα αναλάβουν την ανατροφή τους. Η αγάπη του γονέα για το παιδί του αποτελεί εχέγγυο στοργής και αρτιότερης προ- στασίας του. Παράλληλα, ίσως και να εξυπηρετεί τα σύγχρονα κράτη, η ευθύνη αυτή να αντιμετωπίζεται ιδιωτικά. Αλλά και η διατροφή των οικονομικά αδύναμων συγγενών παραπέμπεται συχνά στην οικογενειακή αλληλεγγύη αντί για την κοι- νωνική πρόνοια, ιδιαίτερα όπου η τελευταία υστερεί. Δύο συστατικά στοιχεία για την ίδρυση της συγγένειας προκρίνονται από τις περισσότερες έννομες τάξεις, όχι πάντοτε με την ίδια σύνθεση: ένα βιολογικό κι ένα βουλητικό στοιχείο. Το βιολογικό στοιχείο είναι η βιολογική καταγωγή και το βουλητικό στοιχείο είναι η επιθυμία απόκτησης τέκνου. Η βούληση όμως αυτή πρέ- πει να εκδηλώνεται με τον τρόπο (νομική πράξη) και να περιβάλλεται τον τύπο που θέτει ο νόμος. Στο κλασσικό, παραδοσιακό οικογενειακό μας δίκαιο, επιδιώκεται η σύμπτω- ση της νομικής με τη βιολογική συγγένεια, με όριο τη μη διασάλευση της οικογε-