ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Η ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 3 Η συνδικαλιστική ελευθερία είναι δυνατόν να νοηθεί ως ατομική , αλλά και ως συλ- λογική ελευθερία , ενώ ως ατομική ελευθερία διακρίνεται περαιτέρω σε θετική και αρνητική συνδικαλιστική ελευθερία. Κατοχυρώνεται, έτσι, ως ελευθερία τόσο του ατόμου, όσο και της συνδικαλιστικής οργάνωσης, αλλά και ως θεσμική εγγύηση 1 . Α) Η θετική συνδικαλιστική ελευθερία Η συνδικαλιστική ελευθερία, υπό την θετική της μορφή , σημαίνει κατ΄αρχήν το δικαίωμα των ατόμων, εργαζομένων ή εργοδοτών 2 , να ιδρύουν οργανώσεις με σκοπό την προάσπιση των κοινών επαγγελματικών συμφερόντων, όπως και να προσχωρούν σε όσες ήδη υπάρχουν. Η ίδρυση συνδικαλιστικών οργανώσεων δεν επιτρέπεται να εξαρτάται από άδεια της κρατικής εξουσίας. Συνεπώς, δεν ελέγχεται η σκοπιμότητα ιδρύσεως τέτοιων οργανώσεων. Είναι όμως δυνατόν να επιβάλλεται η απόκτηση νομικής προσωπι- κότητας με τρόπο που δεν θα παρακωλύεται η άσκηση του δικαιώματος, όπως και η τήρηση διατυπώσεων δημοσιότητας. Πάντως η τήρηση της νομιμότητας, αλλά μόνο αυτής και όχι της σκοπιμότητας, είναι δυνατόν να ελεγχθεί κατά την ίδρυση της οργανώσεως. Ομοίως, η κρατική εξουσία, ακόμη και η νομοθετική, δεν επιτρέ- πεται να προβαίνει σε απ΄ ευθείας ίδρυση συνδικαλιστικών οργανώσεων. Επίσης, κατοχυρώνεται, ως φυσιολογική προέκταση των παραπάνω, και η αρχή της πολλαπλότητας ιδρύσεως και λειτουργίας συνδικαλιστικών οργανώσεων (συνδικαλιστικός πλουραλισμός). Η ύπαρξη μιας οργανώσεως δεν αποκλείει την ίδρυση και άλλης, ακόμη και αν πρόκειται να κινηθεί στο ίδιο επάγγελμα, τον ίδιο κλάδο, την ίδια επιχείρηση, τον ίδιο τόπο 3 , με την επιφύλαξη βεβαίως του κανόνα της απαγόρευσης καταχρήσεως 4 . Τέλος, είναι αντίθετη προς τη θετική συνδικαλιστική ελευθερία όχι μόνο η άρνηση του εργοδότη να προσλάβει κάποιο εργαζόμενο λόγω του ότι έχει ενταχθεί σε κά- ποια συνδικαλιστική οργάνωση, αλλά και η ρήτρα σε ατομική ή συλλογική σύμβα- ση, σύμφωνα με την οποία ο νεοπροσληφθείς εργαζόμενος οφείλει να ενταχθεί σε συγκεκριμένη συνδικαλιστική οργάνωση (ρήτρα union shop). Β) Η αρνητική συνδικαλιστική ελευθερία Σημαντική είναι και η συνδικαλιστική ελευθερία, υπό την αρνητική της μορφή, δη- λαδή η ελευθερία του ατόμου να μη συμμετέχει σε καμία συνδικαλιστική οργάνω- ση, όπως και να αποχωρεί ελεύθερα 5 από την οργάνωση της οποίας είναι μέλος, 1. Π. Δαγτόγλου , Συνταγματικό Δίκαιο, Ατομικά Δικαιώματα, 2012, 810. 2. B.I.T., La liberté syndicale, ό.π., no 216. 3. Ι. Κουκιάδης , ό.π., 42. B.I.T., La liberté syndicale, ό.π., no 313. 4. ΑΠ 1374/2005, ΔΕΕ 2005, 1221. Γ. Λεβέντης , ό.π., 116. 5. Η αποχώρηση του εργαζομένου από κάποια οργάνωση αποτελεί έκφραση της αρνητικής συνδικαλιστικής ελευθερίας, αλλά αυτή η αποχώρηση, όταν πραγματοποιείται προκειμένου να ενταχθεί σε κάποια άλλη, αποτελεί έκφραση της θετικής συνδικαλιστικής ελευθερίας, υπό την έννοια της άσκησης της ελευθερίας επιλογής του.