Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΑΕ

VII Πρόλογος Είναι αδιαμφισβήτητες η βαρύτητα του εταιρικού τύπου της AE στις συναλλαγές αλλά και η σημασία που αποδίδει η νομική επιστήμη σε αυτό το εταιρικό μόρφω- μα και στα νομικά ζητήματα που το περιβάλλουν. Προκαλεί εντύπωση, βέβαια, το γεγονός ότι η ΑΕ ως εταιρικός τύπος άργησε αρκετά να εμφανισθεί. Και αντιστοί- χως καθυστέρησαν να εμφανιστούν οι νομικοί προβληματισμοί και η επίλυση αυ- τών σχετικώς με τις έννομες σχέσεις που συνάγονται με τον θεσμό της ΑΕ. Οι λό- γοι, βάσει των οποίων η ΑΕ δεν εμφανίστηκε από τα πρώτα χρόνια έντονης ανά- πτυξης των εμπορικών συναλλαγών, σχετίζονται με τα ιδιαιτέρως καινοτόμα χα- ρακτηριστικά της κεφαλαιουχικής της δομής αλλά και την έλλειψη ευθύνης των εταίρων-μετόχων. Αυτά, όμως, τα ίδια χαρακτηριστικά της αποτέλεσαν την αιτία, βάσει της οποίας τα νομικά συστήματα εκδήλωναν εξαρχής επιφυλακτικότητα για τη χρήση του θε- σμού της ΑΕ και τους κινδύνους εκ της δράσης των ΑΕ. Και είναι χαρακτηριστικό ότι εξ αρχής εμφάνισης της ΑΕ ως εταιρικού τύπου η κρατική εποπτεία και η επι- φυλακτικότητα έναντι αυτής ήταν αυξημένες και έφτασαν, σε δεδομένη χρονική στιγμή, ακόμα και στην οπισθοδρομική απαγόρευση ίδρυσης και λειτουργίας τέ- τοιων εταιρειών. Η δε διοικητική επέμβαση ήταν επίμονη και ο αντίστοιχος διοι- κητικός έλεγχος επί της ίδρυσης και της λειτουργίας των ΑΕ ήταν ενδελεχής. Η στάση αυτή, όμως, απέχει παρασάγγας από τις σύγχρονες τάσεις και τις σύγχρο- νες διατάξεις περί της ίδρυσης και της λειτουργίας μίας ΑΕ. ∆ηλαδή τα σύγχρο- να νομικά συστήματα φτάνουν στο αντίθετο σημείο, αυτό της πλήρους απόσυρσης της διοικητικής παρεμβατικότητας στην ίδρυση των ΑΕ. Βασίζονται στην εκχώρη- ση των σχετικών αρμοδιοτήτων σε μη κρατικούς φορείς και σε ελεύθερους επαγ- γελματίες (όπως ο συμβολαιογράφος που λειτουργεί ως Υπηρεσία Μίας Στάσης), με ταυτόχρονη αύξηση των εξουσιών ελέγχου επί της ΑΕ από τους ίδιους τους θι- γόμενους (μετόχους ή πιστωτές). Συνεπώς, είναι άξια μελέτης από νομικής και δικαιοπολιτικής άποψης η κλιμάκω- ση της διοικητικής παρέμβασης στην ίδρυση της ΑΕ, από τις πρώτες εκφάνσεις της με την ένταση και το βάθος που την διέκρινε, μέχρι τη σημερινή αποκλιμάκω- ση και απόσυρση της διοικητικής ανάμειξης στην ίδρυση των ΑΕ. Προς αναζήτη- ση των σχετικών προβληματισμών πρέπει να αναλυθούν ποιες ήταν οι πρώτες ΑΕ, ποια τα χαρακτηριστικά τους ειδικά σε σύγκριση με τις σημερινές ΑΕ και υπό ποιο καθεστώς ελέγχου ή ελευθερίας ιδρύονταν. Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να αναλυ- θεί το γιατί και πώς εμφανίστηκαν οι πρώτες ΑΕ όπως και ο διοικητικός έλεγχος επί αυτών. Στον ίδιο βαθμό έχει νομικό ενδιαφέρον να αναδειχθούν τα νομικά συ- στήματα που ρύθμισαν τη διαδικασία ίδρυσης των ΑΕ και τα μέσα ανάμειξης της