ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΕΜΠΛΟΚΗΣ ΤΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΑΣ

VIII Καλείται, λοιπόν, να δράσει κατά τον χειρισμό υποθέσεων σε ένα πεδίο συ- γκρούσεων, ρήξεων, φορτίσεων και εντάσεων που μπορούν να τον φέρουν αντιμέτωπο με τον αντίδικο, τους συναδέλφους του, το δικαστήριο, τον ει- σαγγελέα ή διάφορες αρχές, τους μάρτυρες, ακόμη και με τον ίδιο τον εντο- λέα του. Πρόκειται για έργο σύνθετο, που απαιτεί νηφαλιότητα, ευαισθησία και λεπτούς χειρισμούς, ώστε να ασκεί κανείς τα καθήκοντά του συνετά και με ευπρέπεια, στο πλαίσιο που επιτάσσουν ο Κώδικας Δικηγόρων και οι δεοντο- λογικές αρχές που διέπουν την άσκηση του δικηγορικού λειτουργήματος. Ζώντας πλέον στην κοινωνία της διακινδύνευσης (Risikogesellschaft), δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυρισθεί κανείς ότι πτυχές της καθημερινότητας του δι- κηγόρου έχουν καταστεί κινδυνώδεις. Πράγματι, οι συνθήκες υπό τις οποίες πολλές φορές ασκεί τα καθήκοντά του ο δικηγόρος είναι ιδιαίτερα δυσχερείς, γεγονός που απαιτεί μεγάλη προσπάθεια, από μέρους του, για να μπορέσει να ανταποκριθεί στον θεσμικό του ρόλο, να μην εκτραπεί, και να διασφαλί- σει, εκτός από τον εντολέα του, και τον εαυτό του από δυνητικούς κινδύνους προσωπικής του εμπλοκής που ελλοχεύουν, όλο και συχνότερα. Ένα σοβαρό τμήμα της έκθεσης του δικηγόρου σε προσωπική ποινική ευθύνη απαιτεί την πρόνοια λήψης ορισμένων μέτρων που θα ελαχιστοποιούν ενδεχόμενους κιν- δύνους που απειλούν τον ίδιο. Η ανάδειξη των ενδημούντων κινδύνων κατά την άσκηση της δικηγορίας, δεν θα επιθυμούσα να προκαλέσει φόβο και ανησυχία, πρωτίστως στους νέους συναδέλφους, αλλά να συμβάλει κατ’ ελάχιστον στη συνειδητοποίηση αυτών και στην προσπάθεια αποφυγής μιας εμπλοκής, στο μέτρο του εφικτού. Άλλωστε, στη σύγχρονη πραγματικότητα, δεν υπάρχει επαγγελματική τάξη που δεν αντιμετωπίζει σχετικούς κινδύνους και κανείς δεν μπορεί να είναι βέ- βαιος ότι δεν θα βρεθεί αντιμέτωπος με την ποινική δικαιοσύνη, ανεξάρτητα από την κατάληξη της εμπλοκής του. Όπως θυμίζει ο Αείμνηστος Καθηγητής μου Νικόλαος Ανδρουλάκης 4 , ο Beling έλεγε ότι «το αν θα τελέσουμε ή όχι μί- αν αξιόποινη πράξη εξαρτάται από εμάς. Όμως το αν θα βρεθούμε στο εδώ- λιο του κατηγορουμένου δεν εξαρτάται από εμάς». Το παρόν πόνημα στοχεύει στην ανάδειξη των δυνητικών κινδύνων να εμπλα- κεί ο δικηγόρος σε ποινικές διαδικασίες, κατά την άσκηση της δικηγορίας και σε όλο το φάσμα της (συμβουλευτική, δικαστηριακή, εξώδικη εκπροσώπη- ση). Φιλοδοξεί δε να επισημάνει ορισμένα σημεία, ιδίως χάριν των νεοτέρων συναδέλφων, που οφείλει ο δικηγόρος να προσέξει ώστε να αυτοπροστατευ- θεί αλλά και να διαφυλαχθεί από κακόβουλες ενέργειες τρίτων (περιλαμβα- 4. Βλ. Ανδρουλάκη Ν., ό.π., σελ. 27.