ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΕΜΠΛΟΚΗΣ ΤΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΑΣ

188 Οι κίνδυνοι ποινικής εμπλοκής του δικηγόρου κατά την άσκηση της δικηγορίας 3.1. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ - ΝΟΜΙΚΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ Το δικηγορικό απόρρητο προστατεύεται στην ελληνική έννομη τάξη από σειρά διατάξεων που υπάρχουν στο Π.Κ., ΚΠΔ, ΚΔ, καθώς επίσης από διατάξεις αυξημένης τυπικής ισχύος, όπως το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ και τη σχετική Νομολογία του ΕΔΔΑ επί της ερμηνείας αυτού. Το δικηγορικό απόρρητο συνδέεται με θεμελιώδη δικαιώματα που προστα- τεύει το Σύνταγμα του ίδιου του πελάτη του δικηγόρου, όπως το δικαίωμα ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητάς του, ο σεβασμός και η προστα- σία της αξίας του ως ανθρώπου και το δικαίωμα αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας (άρθρ. 2 παρ. 1, 5 παρ. 1 και 20 παρ. 1 του Συντάγματος). Επίσης, το δικηγορικό απόρρητο συνδέεται με τα άρθρα 9 (προστασία του ιδιωτικού βίου) και 19 (προστασία του απορρήτου της επικοινωνίας) του Συ- ντάγματος, τα οποία επιβάλλουν αποδεικτικούς περιορισμούς 314 . Το δικηγορικό απόρρητο συγκεκριμενοποιεί το περιεχόμενο αυτών των συ- νταγματικών διατάξεων των άρθρων 2 παρ. 1, 5 παρ. 1, 9, 9Α ,19 του Συντάγ- ματος, επιβάλλοντας περιορισμούς στην απόδειξη, προκειμένου να διατηρη- θεί μυστικός ένας κύκλος γεγονότων της ζωής του κάθε ανθρώπου 315 . Ειδικότερες διατάξεις προστασίας του απορρήτου είναι οι ακόλουθες: α. Το άρθρο 371 ΠΚ που κατοχυρώνει την επαγγελματική εχεμύθεια του δικη- γόρου, η παραβίαση της οποίας αποτελεί ποινικό αδίκημα, καθώς και σοβαρό πειθαρχικό παράπτωμα. β. Το άρθρο 212 ΚΠΔ κατοχυρώνει το δικηγορικό απόρρητο, με τη ρητή πρό- βλεψη ότι η διαδικασία της ποινικής δίκης ακυρώνεται αν εξεταστούν στην προδικασία ή την κύρια διαδικασία οι συνήγοροι, σχετικά με όσα τους εμπι- στεύτηκαν οι πελάτες τους. γ. Το άρθρο 264 παρ. 3 ΚΠΔ, για την κατάσχεση εγγράφων εις χείρας του δικη- γόρου, αν εκείνος δηλώσει ότι πρόκειται για έγγραφα περιέχοντα μυστικά του επαγγέλματός του. Στην περίπτωση αυτή, ο ενεργών την κατάσχεση, αν νομί- ζει ότι η δήλωση αυτή του δικηγόρου δεν είναι αληθής, σφραγίζει το έγγρα- φο ή το εξασφαλίζει με άλλον τρόπο, χωρίς να μάθει το περιεχόμενό του και ζητεί από το διοικητικό συμβούλιο του οικείου δικηγορικού συλλόγου να κρί- νει αν το έγγραφο αυτό περιέχει επαγγελματικό απόρρητο. Σε περίπτωση που σε αυτό το ζήτημα δοθεί αρνητική απάντηση, το έγγραφο κατάσχεται, με την 314. Βλ. Κωνσταντινίδη Αγγ. , «Δικαίωμα υπερασπίσεως και δικηγορικό απόρρητο» σε ΠοινΧρ ΞΣΤ, σελ. 401 επ. 315. Βλ. Κωνσταντινίδη Αγγ ., ό.π., σελ. 406.