Ο ΝΕΟΣ ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ

Ερμηνευτικά σχόλια κατ’ άρθρο 83 ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΤ’ ΑΡΘΡΟ τικά από εκείνους που δεν διαθέτουν τα οικονομικά μέσα για την πλη- ρωμή της μετατραπείσας ποινής. ∆εύτερον γιατί όταν για ένα αδίκημα απειλείται από το νομοθέτη στερητική της ελευθερίας ποινή, αυτό ση- μαίνει ότι για το συγκεκριμένο αδίκημα, κρίνει ο νομοθέτης ότι μόνη η χρηματική ποινή δεν είναι αρκετή. ∆εν είναι επομένως νοητό, κατά την άποψη του νομοθέτη, η ποινή να μετατρέπεται καταρχήν πάντοτε σε χρηματική. Όμως, η κατάργηση της μετατροπής της ποινής πρέπει να αντιμετωπιστεί με έντονες επιφυλάξεις. Όπως έχω τονίσει κατ’ επα- νάληψη, η δυνατότητα μετατροπής της περιοριστικής της ελευθερίας ποινής σε χρηματική, που ίσχυε ως γνωστόν για ποινές περιοριστικές της ελευθερίας έως πέντε έτη ή για συνολικές ποινές φυλακίσεως με- γαλύτερες των πέντε ετών αλλά με ποινή βάσης ποινή φυλακίσεως έως πέντε έτη, αποτελούσε ένα από τα σπουδαιότερα δικαιοπολιτικά εργαλεία στα χέρια του ποινικού δικαστή, το οποίο παρείχε τη δυνατό- τητα μετριασμού των συχνά αφόρητων επιπτώσεων από τον γιγαντι- σμό της ποινικής καταστολής και την καθ’ υπερβολήν ποινικοποίηση αρκετών μορφών συμπεριφοράς με μικρότερη αντικοινωνική βαρύτη- τα 228 . Θα πρέπει να επισημανθεί ότι η ίδια η Αιτιολογική Έκθεση (σελ. 39) παραδέχεται ότι «… η θέση της Επιτροπής δεν είναι ότι θα πρέπει όσοι καταδικάζονται σε ποινές σύντομης διάρκειας να εισάγονται στα καταστήματα κράτησης. Οι βραχυχρόνιες στερητικές της ελευθερίας ποινές αντιμετωπίζονται από όλους με σκεπτικισμό εξαιτίας των ανε- πανόρθωτων βλαβών που προκαλούν στην προσωπικότητα και την υπόληψη του ατόμου». Έτσι όμως η ίδια η Αιτιολογική Έκθεση προσφέ- ρει ένα σοβαρότατο αντεπιχείρημα κατά της κατάργησης της μετατρο- πής. Όπως αναφέρω και σε μεταγενέστερο σημείο, η κατάργηση της μετατροπής σε συνδυασμό και με την αναδιαμόρφωση των θεσμών της αναστολής εκτέλεσης της ποινής και της μετατροπής της ποινής σε παροχή κοινωφελούς εργασίας, που προϋποθέτουν οπωσδήποτε εκτέ- λεση μέρους της ποινής, οδηγούν πλέον την νέα συστηματική των ποι- 228.  Όπως επισημαίνει ο Κουλούρης , σε Χαραλαμπάκη , Ερμηνεία ΠΚ, τ. Ι, 3η εκδ. 2018, άρθρ. 82, αριθμ. 2, η μετατροπή είναι ένας από τους ποινικούς θεσμούς, στους οποίους παραδοσιακά αποτυπώνεται η ελαστικότητα της ποινής στο στάδιο της επιβολής της, τασσόμενη στην υπηρεσία ειδικοπροληπτικών σκο- πών, που γίνεται δεκτό ότι δεν επιτυγχάνονται με τον εγκλεισμό στη φυλακή πρωτόπειρων δραστών για μικρό χρονικό διάστημα.