ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

173 Επιμέτρηση της ποινής τα να συντρέχει είτε κάποιος ειδικά προβλεπόμενος στο νόμο λόγος μείωσης της ποι- νής είτε κάποια από τις αναγραφόμενες στο άρ. 84 ΠΚ ελαφρυντικές περιστάσεις . 1. Οι ειδικά προβλεπόμενοι στο νόμο λόγοι μείωσης της ποινής Α. Οι υποχρεωτικοί λόγοι μείωσης της ποινής Υποχρεωτικούς λόγους μείωσης της ποινής προβλέπει ο νόμος στις ακόλουθες περι- πτώσεις: α) Στην υπέρβαση των ορίων της άμυνας , που γίνεται με πρόθεση (άρ. 23 ΠΚ) (βλ. α.π. 387). β) Στην υπέρβαση των ορίων της κατάστασης ανάγκης , που γίνεται ομοίως με πρόθε- ση, και αποκλείει είτε τον άδικο χαρακτήρα της πράξεως (άρ. 25 παρ. 3 ΠΚ) (βλ. α.π. 360) είτε τον καταλογισμό (άρ. 32 παρ. 3 ΠΚ) (βλ. α.π. 473, 485). γ) Στην υπαίτια διατάραξη της συνειδήσεως , που οδηγεί στην διάπραξη διαφορετικής από την αποφασισθείσα πράξεως (άρ. 35 παρ. 2 ΠΚ) (βλ. α.π. 445). δ) Στην ελαττωμένη ικανότητα για καταλογισμό (άρ. 36 ΠΚ) (βλ. α.π. 441) και ε) Στην υπαναχώρηση από πεπερασμένη απόπειρα (άρ. 44 παρ. 2 ΠΚ) (βλ. α.π. 542), στην οποία μάλιστα επιβάλλεται το ήμισυ της μειωμένης ποινής. στ) Στην συνέργεια (α.π. 571) και στην ηθική αυτουργία (α.π. 561) σε γνήσιο ιδιαίτε- ρο έγκλημα (α.π. 279), εφ’ όσον οι ιδιαίτερες ιδιότητες ή σχέσεις, που απαιτεί ο νό- μος, υπάρχουν μόνο στον φυσικό αυτουργό (α.π. 548) της πράξεως (άρ. 49 παρ. 1 εδ. α΄ ΠΚ). Στον προϊσχύσαντα ΠΚ η περίπτωση αυτή υπήγετο στους δυνητικούς λό- γους μείωσης της ποινής Β. Οι δυνητικοί λόγοι μείωσης της ποινής Δυνητικούς λόγους μείωσης της ποινής προβλέπει ο νόμος στις εξής περιπτώσεις: α) Στην διάπραξη αξιόποινης πράξεως από κάποιον ανήλικο (α.π. 264) μετά την συ- μπλήρωση του 15 ου έτους , που εισάγεται όμως σε δίκη μετά τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας του (άρ. 130 παρ. 1 ΠΚ) και β) Στην διάπραξη αξιόποινης πράξεως από δράστη, που διανύει κατά τον χρόνο τελέ- σεως του εγκλήματος την μετεφηβική ηλικία , έχει δηλ. συμπληρώσει το 18ο όχι όμως και το 21ο έτος της ηλικίας του (άρ. 133 στοιχ. β΄ ΠΚ). Γ. Οι ιδιόρρυθμοι λόγοι μείωσης της ποινής Ιδιορρύθμους λόγους μείωσης της ποινής ονομάζουμε τους λόγους εκείνους, στους οποίους προβλέπεται μεν κατ’ αρχήν υποχρεωτικά η μείωση της ποινής του δράστη, παρέχεται όμως κατ’ εξαίρεση η δυνατότητα στο Δικαστήριο να επιβάλει ολόκληρη την ποινή , εφ’ όσον το κρίνει αναγκαίο στη συγκεκριμένη περίπτωση, για να αποτρέ- ψει τον υπάιτιο από την τέλεση άλλων αξιόποινων πράξεων. Τέτοιας μορφής λόγους μείωσης της ποινής συναντούμε π.χ. στην συνέργεια (άρ. 47ΠΚ) (α.π. 571). 206 207 208