ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

183 Επιμέτρηση της ποινής Κατά τα λοιπά η επιμέτρηση της ποινής στο πλαίσιο της εφαρμογής του συστήματος της συνολικής ποινής γίνεται ως εξής: Α. Συνολική ποινή στις στερητικές της ελευθερίας ποινές (άρ. 94 ΠΚ) Για την επιμέτρηση της ποινής σε αυτή την περίπτωση μας μιλάει το άρ. 94 ΠΚ, το οποίο διαφοροποιεί τον τρόπο της επιμέτρησης ανάλογα με τον χαρακτήρα της αλη- θινής συρροής ως πραγματικής ή κατ’ ιδέαν. α) Όταν υπάρχει αληθινή πραγματική συρροή εγκλημάτων (α.π. 593), ο νόμος ακο- λουθώντας το σύστημα της νομικής σύρευσης μας λέει στο άρ. 94 παρ. 1 ΠΚ ότι πρέ- πει να πάρουμε την βαρύτερη από τις επιμετρηθείσες ποινές, η οποία θα αποτελέσει και την ποινή βάση . Επάνω σε αυτή τη βάση τώρα πρέπει να βάλουμε τις υπόλοιπες ποινές (ο νόμος τις λέει συντρέχουσες ), όχι όμως ολόκληρες, όπως επιμετρήθηκαν, αλλά μόνο ένα τμήμα τους (το τμήμα αυτό ο νόμος το λέει επαύξηση ). Μάλιστα για να μη υπάρχει ασάφεια ο ίδιος ο νόμος καθορίζει το μέγεθος αυτής της επαύξησης . Στο σημείο αυτό η αναδιατυπωμένη στον νέο ΠΚ διάταξη του άρ. 94 παρ. 1 ΠΚ είναι καλύτερη σε σχέση με την αντίστοιχη διάταξη του προϊσχύσαντος ΠΚ, διότι απλοποι- εί την διαδικασία σχηματισμού της συνολικής ποινής, μολονότι μειώνει, χωρίς κανέ- να πειστικό λόγο, το τελικό μέγεθος της επιβλητέας ποινής. Έτσι, η επαύξηση της βαρύτερης ποινής, της ποινής δηλ. που πήραμε ως βάση, δεν μπορεί για κάθε μια από τις συντρέχουσες ποινές να είναι μεγαλύτερη από το ½ κάθε συντρέχουσας ποινής ούτε μπορεί η συνολική ποινή να ξεπεράσει τα είκοσι έτη, όταν η βαρύτερη ποινή είναι κάθειρξη και τα οκτώ έτη, όταν πρόκειται για φυλάκιση Παράδειγμα: Ας υποτεθεί ότι το Δικαστήριο δικάζοντας κάποιον κατηγορούμενο για διάπραξη μιας ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως με ελαφρυντικά (άρ. 299 παρ. 1 + 84 παρ. 2 στοιχ. γ΄ ΠΚ), μιας ληστείας (άρ. 380 παρ. 1 ΠΚ), ενός βιασμού (άρ. 336 παρ. 1 ΠΚ) και μιας κακουργηματικής απάτης (άρ. 386 παρ. 3 ΠΚ) επέβαλε τις εξής ποινές: για την ανθρωποκτονία κάθειρξη 16 ετών, για τη ληστεία κάθειρξη 8 ετών, για τον βιασμό κάθειρξη 6 ετών και για την απάτη ομοίως κάθειρξη 6 ετών. Για να βρούμε την συνολική ποινή, που θα εκτίσει τελικά ο δράστης, θα εργα- σθούμε με τον ακόλουθο τρόπο: Θα πάρουμε την βαρύτερη από τις επιμετρηθεί- σες ποινές, δηλ. την κάθειρξη των 16 ετών για την ανθρωποκτονία και θα την χρη- σιμοποιήσουμε ως βάση. Στη συνέχεια από κάθε μια από τις συντρέχουσες ποινές θα πάρουμε κατ’ ανώτατο όριο το ½ αυτής. Έτσι, από την κάθειρξη των 8 ετών για τη ληστεία έχουμε την δυνατότητα να πά- ρουμε ένα μέγεθος προσαύξησης μέχρι το ½ αυτής, δηλ. μέχρι 4 χρόνια. Περαιτέρω από την άλλη συντρέχουσα ποινή της κάθειρξης των 6 ετών για τον βι- ασμό θα πάρουμε πάλι μια ποινή, που δεν επιτρέπεται να είναι ομοίως μεγαλύτε- ρη από το ½ αυτής, δηλ. μεγαλύτερη από 3 χρόνια. Το ίδιο θα ισχύσει και για την τελευταία συντρέχουσα ποινή της κάθειρξης των 6 ετών γιά την απάτη, που και αυτής η επαύξηση δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από το ½ αυτής, δηλ. μεγαλύτερη από 3 χρόνια. 226 227