ΕΘΝΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ (ΕΘΑΔ)

ΜΕΡΟΣ ∆ΕΥΤΕΡΟ - Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΩΝ ΕΘΑ∆ 77 - την υποβολή γνωμοδοτήσεων προς την Πολιτεία για τη μόνιμη και σταθε- ρή ανάλυση των επιπτώσεων των μέτρων πολιτικής στα δικαιώματα του αν- θρώπου και την τήρηση αξιόπιστου και αποτελεσματικού συστήματος κατα- γραφής περιστατικών διακρίσεων, ρατσισμού και μισαλλοδοξίας. Μια άλλη πτυχή του εύρους της εντολής των ΕΘΑ∆ συνδέεται με την ικα- νότητά τους να είναι προσβάσιμοι στο ευρύ κοινό. Μία ικανότητα η οποία συμβάλλει καθοριστικά στη μεγιστοποίηση του αντικτύπου του έργου τους. Πράγματι, η περίπτωση της Επιτροπής για τα ∆ικαιώματα του Ανθρώπου της Αυστραλίας είναι εμβληματική, στο βαθμό που η ευρύτατη εντολή που διαθέ- τει για την προστασία και προώθηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου επέ- τρεψε στον ΕΘΑ∆, μεταξύ άλλων, να διεξαγάγει δημόσια έρευνα με μεγάλη συμμετοχή σε δύο κρίσιμα ζητήματα που αφορούν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες: τα άστεγα παιδιά 30 και τους ψυχικά πάσχοντες 31 . Και οι δυο έρευ- νες έχει γίνει ευρέως δεκτό ότι διαμόρφωσαν το τοπίο σε ό,τι αφορά στην προστασία και την προώθηση των δικαιωμάτων των δύο αυτών κοινωνικών ομάδων στην Αυστραλία, καθώς αναγνωρίστηκε η συμβολή τους τόσο στη διαμόρφωση της νομοθεσίας, των πολιτικών και της χρηματοδότησης, όσο και στην ευαισθητοποίηση της κοινότητας 32 . Κλείνοντας το θέμα του εύρους της εντολής των ΕΘΑ∆, χρήσιμο είναι να δι- ευκρινιστεί ότι οι επιμέρους ειδικότερες αρμοδιότητες που μπορεί να τους ανατίθενται από το νομοθέτη δεν επηρεάζουν σε καμία περίπτωση αρνητικά την υλοποίηση της αρχής της ευρείας εντολής. Εξάλλου, γίνεται δεκτό και είναι απόλυτα θεμιτό ένας ΕΘΑ∆ με ευρεία εντολή προώθησης και προστα- σίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου να επιδιώκει και ειδικότερους σκο- πούς. Τέτοια είναι, για παράδειγμα, η περίπτωση του ελληνικού ΕΘΑ∆ – της ΕΕ∆Α –, η οποία, μεταξύ άλλων αρμοδιοτήτων, έχει επιφορτιστεί με την πα- ρακολούθηση της τήρησης ενός αξιόπιστου και αποτελεσματικού συστήμα- τος καταγραφής περιστατικών διακρίσεων, ρατσισμού και μισαλλοδοξίας και τη διατύπωση σχετικών γνωμοδοτήσεων προς την Πολιτεία (άρθρο 1, παρ. 6, ια) του Ν 2667/1998, όπως ισχύει). Σε μια χρονική συγκυρία εξαιρετι- κής κοινωνικής έντασης, κατά την οποία η αναγκαιότητα αντιμετώπισης και 30.  Australian Human Rights Commission, Our homeless children . Report of the National Inquiry into Youth Homelessness , 1989. 31.  Australian Human Rights Commission, Human Rights and Mental Illness, Report of the National Inquiry into the Human rights of People with Mental Illness , 1993. 32.  Η Επιτροπή έλαβε πάνω από 1.000 συνεισφορές κατά τη διάρκεια των ερευνών, αλλη- λεπιδρώντας με ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων φορέων και οργάνων, γεγονός που της επέτρεψε να διευρύνει, εκτός από το πεδίο αρμοδιοτήτων της, και τους ορίζοντές της. Βλ. έτσι R. Carver, "One NHRI or many? How many Institutions does it take to protect Human Rights ? Lessons from the European Experience", op.cit. , σελ. 8, K. Linos, T. Pegram, Interrogating form and function: designing effective National Human Rights Institutions , op.cit. , σελ. 19.