ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ ΔΙΕΘΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΝΩΣΙΑΚΗ ΈΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ

ΣΧΕΣΗ ΕΝΩΣΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ «ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ» ΣΥΝΘΗΚΕΣ 43 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ «Εξωενωσιακές» διμερείς επενδυτικές συνθήκες (“extra-EU BITs”) και ενωσιακό δίκαιο 90. Ως «εξωενωσιακές» (“extra-EU BITs”) διμερείς επενδυτικές συνθήκες νοούνται οι συνθήκες αμοιβαίας προστασίας των επενδύσεων που έχουν συναφθεί ανάμεσα σε κράτος μέλος (πριν ή μετά την προσχώρησή του στην Ένωση) με μια τρίτη χώρα. Συμ- βαλλόμενα μέρη εν προκειμένω είναι ένα κράτος μέλος της ΕΕ και ένα τρίτο κράτος. 91. Πριν εξετάσουμε το καθεστώς των εν λόγω συνθηκών στην ενωσιακή έννομη τά- ξη (2) είναι αναγκαίο να αναφερθούμε συνοπτικά στο είδος και το εύρος της εξωτερι- κής αρμοδιότητας της Ένωσης στο πεδίο (προστασίας) των αλλοδαπών επενδύσεων προερχόμενων από τρίτες χώρες, πριν και μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας (1). 1. Η εξωτερική αρμοδιότητα της Ένωσης στο πεδίο (προστασίας) των αλλοδαπών επενδύσεων 1.1 Πριν την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας 92. Η Ένωση, πριν την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, δεν είχε, δυνά- μει του πρώην άρθρου 113 ΕΚ (ήδη 207 ΣΛΕΕ), ρητή εξωτερική αρμοδιότητα, παρά μό- νον ως προς τις πτυχές των αλλοδαπών επενδύσεων τρίτων χωρών που θα μπορού- σαν να υπαχθούν στην έννοια της κοινής εμπορικής πολιτικής, όπως αυτή στενά ορι- οθετήθηκε από το Δικαστήριο στη γνωμοδότηση 1/94 για την αρμοδιότητα της Κοινό- τητας για τη σύναψη διεθνών συμφωνιών (του ΠΟΕ) στον τομέα των υπηρεσιών και της προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας. Η ρητή αυτή εξωτερική αρμοδιότητα θα μπορούσε να καλύπτει μόνο τα επενδυτικά μέτρα που είχαν επίδραση στο διεθνές εμπόριο αγαθών ή υπηρεσιών με τρίτες χώρες. 93. Δυνάμει άλλων ειδικών εξουσιοδοτικών διατάξεων της Συνθήκης, η Ένωση είχε (και έχει) αποκλειστική αρμοδιότητα για λήψη περιοριστικών μέτρων της ελεύθερης κυκλοφορίας κεφαλαίων έναντι τρίτων χωρών 73 ή και άλλων μέτρων διακοπής ή μεί- ωσης συνολικά ή εν μέρει των οικονομικών και χρηματοοικονομικών σχέσεών της με μία ή περισσότερες τρίτες χώρες στο πλαίσιο της ενωσιακής πολιτικής σχετικά με τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων, το άσυλο και τη μετανάστευση 74 . Πρόκειται όμως για αρμοδιότητα με ένα «εξωτερικό» στοιχείο, με την έννοια ότι αναφέρεται στις σχέ- σεις της Ένωσης με τρίτες χώρες. Οίκοθεν νοείται ότι η Ένωση είχε (και έχει) και την αποκλειστική αρμοδιότητα σύναψης διεθνών συνθηκών με τρίτες χώρες για την ρύθ- μιση ζητημάτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των ειδικών αυτών εξουσιοδο- τικών διατάξεων. 73. Άρθρο 66 ΣΛΕΕ. 74. Άρθρο 215 ΣΛΕΕ.