ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

XIV ΠΡΟΟΙΜΙΟ Προοίμιο 1ης έκδοσης Το δίκαιο οργανώνει την παρέμβασή του στις εργασιακές σχέσεις διαμορφωμέ- νο με τη μορφή δύο ειδικότερων δικαιικών ενοτήτων: Το ατομικό και το συλλογικό εργατικό δίκαιο. Το α τ ο μ ι κ ό ε ρ γ α τ ι κ ό δ ί κ α ι ο συστηματοποιεί και ανα- λύει την παρέμβαση του δικαίου στα νομικά γεγονότα που συμβαίνουν γύρω από την ίδρυση, τους όρους λειτουργίας και τη λήξη των ατομικών συμβάσεων εργα- σίας. Με τη σειρά του, το σ υ λ λ ο γ ι κ ό ε ρ γ α τ ι κ ό δ ί κ α ι ο , μολονότι ομοίως επιδρά στη διαμόρφωση των όρων των ατομικών εργασιακών σχέσεων, ωστόσο, διαπραγματεύεται και συστηματοποιεί την παρέμβαση του δικαίου πέραν του ατο- μικού συμβατικού πεδίου, δηλαδή παρεμβαίνει στις σχέσεις εργοδοτών και εργα- ζομένων στο συλλογικό πεδίο. Στο συλλογικό αυτό πεδίο οι ατομικές σχέσεις εργα- σίας, δεν συναθροίζονται απλώς ποσοτικά, αλλά αποκτούν μια αυτοτελή υπόστα- ση, με τη δημιουργία ιδιαίτερων θεσμών και σχέσεων, με διαφορετικά ποιοτικά λειτουργικά χαρακτηριστικά από αυτά που διέπουν τις ατομικές σχέσεις εργασίας. Ωστόσο, «εν αρχή ην η ατομική σχέση εργασίας». Δηλαδή η βιοτική σχέση με βάση την οποία ένα φυσικό πρόσωπο (μ ι σ θ ω τ ό ς ) παρέχει την εργα- σία του για λογαριασμό ενός άλλου φυσικού ή νομικού προσώπου (ε ρ γ ο δ ό τ η ς ) έναντι κάποιας αμοιβής (μ ι σ θ ό ς ), του πρώτου, υποκειμένου στο διευθυντικό δι- καίωμα του δεύτερου (σ χ έ σ η ε ξ α ρ τ η μ έ ν η ς ε ρ γ α σ ί α ς ). Η σχέση αυτή, απόρροια της απελευθέρωσης της απασχόλησης και της επιχει- ρηματικότητας από τους συντεχνιακούς βρόγχους της πρότερης εποχής (ancien régime), από το πρώτο μισό του 19ου αιώνα άρχισε σταδιακά να ρυθμίζεται από το δίκαιο, το οποίο, προϊόντος του χρόνου, παρενέβαινε όλο και δραστικότερα στη ρύθμιση των όρων παροχής αυτής της νέας μορφής εργασίας (μ ι σ θ ω τ ή ε ρ γ α - σ ί α ). Έτσι, σταδιακά, σχηματίστηκε το εργατικό δίκαιο της μισθωτής εργασίας, το οποίο από τις αρχές του 20ού αιώνα αυτονομήθηκε πλήρως από τις πατρογονι- κές ρίζες του αστικού δικαίου και διαρκώς διογκούμενο έφθασε μέχρι το τέλος του ίδιου αιώνα στο σημερινό του γιγαντισμό. Μολονότι δεν πρέπει να παραβλέπεται ότι το δίκαιο παρενέβη πρώτα στη ρύθ- μιση των όρων της ατομικής σύμβασης εργασίας και ότι άρχισε να αναγνωρίζει και να οργανώνει τις σ υ λ λ ο γ ι κ έ ς ε ρ γ α σ ι α κ έ ς σ χ έ σ ε ι ς αρκετά αργότερα, ωστόσο, η συλλογική διάσταση του εργατικού δικαίου συνέτεινε σημαντικά στην παραπάνω αποδέσμευση του εργατικού δικαίου από τη μήτρα του κλασικού αστι- κού δικαίου, δημιουργώντας αυτοτελείς θεσμούς και δικαιώματα.