ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

12 ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ εργοδότης θα προσλαμβάνει μόνο συνδικαλισμένους εργαζομένους, που μάλιστα θα πρέπει να παραμένουν μέλη του συνδικάτου προκειμένου να διατηρούν την ερ- γασιακή τους θέση ή ρήτρες που καθιερώνουν οποιοδήποτε άλλο σύστημα «μονο- πωλίου πρόσληψης» για τα μέλη συγκεκριμένου συνδικάτου (ρήτρες αποκαλούμε- νες “closed shop”) 39 . Σχετικές είναι και οι ρήτρες με τις οποίες μπορεί να έχει μεν ο εργοδότης ελευθερία πρόσληψης εργαζομένων με δική του επιλογή, αλλά υποχρε- ώνονται οι προσληφθέντες να εντάσσονται στη συνέχεια εντός ενός συγκεκριμένου διαστήματος σε ένα συνδικάτο, έτσι ώστε με τον τρόπο αυτό να δημιουργείται ένα καθεστώς υποχρεωτικής συνδικαλιστικής ένταξης (πρόκειται για ρήτρες αποκαλού- μενες “union shop”). Επίσης, ανεπίτρεπτες είναι οι ρήτρες που ορίζουν ότι, ανεξάρ- τητα από συνδικαλιστική ή μη υπαγωγή των εργαζομένων και χωρίς η συμμετοχή σε ένα συνδικάτο να αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την απασχόλησή τους, θα είναι αυτοί υποχρεωμένοι να καταβάλλουν συνδικαλιστική συνδρομή (ρήτρες αποκαλούμενες “agency shop”) ή ακόμα οι προβλέψεις που υποχρεώνουν τον ερ- γοδότη, με βάση μια «ρήτρα προνομιακής μεταχείρισης», να αντιμετωπίζει προνο- μιακά τους συνδικαλισμένους εργαζόμενους είτε στο ζήτημα της πρόσληψης είτε σε άλλα ζητήματα 40 . Εξάλλου, προβλέψεις με βάση τις οποίες επιβάλλεται υποχρεωτική συνδικαλι- στική προσχώρηση ή προσδιορίζεται ένα συγκεκριμένο συνδικάτο ως ευνοούμενο απ’ το καθεστώς της συνδικαλιστικής ασφάλειας ή όταν καθιερώνεται νομοθετικά το σύστημα των υποχρεωτικών συνδικαλιστικών εισφορών με όρους που να ευνο- είται ένα συγκεκριμένο συνδικάτο, είναι προφανές ότι οδηγούν στην επιβολή ενός συνδικαλιστικού μονοπωλίου, που, όπως αναφέραμε, δεν συμβιβάζεται με το δι- καίωμα των εργαζομένων να συνιστούν οργανώσεις της εκλογής τους και να συμ- μετέχουν σ’ αυτές ελεύθερα 41 . 39. Κατά τον Béraud J.-M., Aspects de la liberté syndicale au sens de la Convention des droits de l΄homme, Dr. Soc., 1986, σελ. 384 επ. η πρακτική του “closed shop” είναι «η πιο ολοκλη- ρωμένη έκφραση ανισότητας εις βάρος του μη συνδικαλισμένου». 40. Βλ. BIT, Liberté syndicale et négociation collective, CIT, 81 e session, 1994, Rapport III (par- tie 4B), έκδ. 1 η , 1994, Genève, σελ. 47-48 (αρ. 102). 41. Bλ. BIT, Liberté syndicale et négociation collective, REC, CIT, 69e session, 1983, rapport III (partie 4B), Genève, §§ 142-145, BIT, La liberté syndicale. Recueil de décisions et de prin- cipes du Comité de la liberté syndicale du Conseil d’administration du BIT, έκδ. 3η, 1985, Genève, §§ 246-250. Bλ. και Valticos N ., Droit international du travail, έκδ. 2η, Dalloz, 1983, Paris, 225.