ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΥ

IX Προλεγόμενα Η Εισαγωγή στην Επιστήμη του Δικαίου είναι μάθημα του πρώτου έτους στις Νομικές Σχολές της Ελλάδας και της Κύπρου. Το μάθημα αυτό και οι παρούσες πανεπιστημιακές παραδόσεις αποσκοπούν να εισά- γουν τις φοιτήτριες και τους φοιτητές στις έννοιες της Νομικής Επιστήμης. Η Νομική Επιστήμη ή η Επιστήμη του Δικαίου είναι μία ανθρωπιστική επιστήμη. Είναι η επιστήμη που μελετά και αναλύει το φαινόμενο του δικαίου, το οποίο δημιουργεί- ται από τους ανθρώπους, ενώ παράλληλα ερμηνεύει το δίκαιο, ώστε να προκύπτουν άριστες λύσεις. Το δίκαιο είναι ανθρώπινο δημιούργημα. Αντίθετα, η φύση με τους δικούς της «νό- μους» προϋπάρχει του ανθρώπου και συνυπάρχει με τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος επι- διώκει να δαμάσει την φύση, άλλοτε επιτυχώς και άλλοτε βλάπτοντάς την. Οι κατα- στροφικές επιπτώσεις των ανθρωπίνων πράξεων για την φύση έχουν προκαλέσει αγωνίες για το ίδιο το μέλλον της φύσης, για το ίδιο το μέλλον του ανθρώπου. Η προ- στασία του φυσικού περιβάλλοντος, των ζώων, της ατμόσφαιρας και ο μετριασμός του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής απασχολούν τους ανθρώπους και είναι ζη- τούμενα. Ως ανθρώπινο δημιούργημα το δίκαιο έχει αδυναμίες και ατέλειες. Διαρκώς οι άνθρω- ποι επιδιώκουν να βελτιώνουν το δίκαιο παράλληλα με την βελτίωση της ζωής τους. Οι οργανωμένες κοινωνίες και τα κράτη διέπονται από κανόνες δικαίου. Κάθε ανθρώ- πινη πράξη και συμπεριφορά και κάθε ανθρώπινη παράλειψη μπορεί να κριθεί και να εξεταστεί υπό το πρίσμα του δικαίου. Μία ανθρώπινη πράξη μπορεί να ενδιαφέρει το δίκαιο και να ρυθμίζεται από το δίκαιο ή μπορεί να μην ενδιαφέρει το δίκαιο. Μία αδι- άφορη πράξη για το δίκαιο μπορεί να είναι αξιολογικά ουδέτερη, αρνητική ή θετική (π.χ. ανιδιοτελής αγάπη). Η Eπιστήμη του Δικαίου, η Νομική Επιστήμη, μελετά το Δίκαιο σε όλες τις φάσεις του: πριν τεθεί σε ισχύ, όταν ακόμη γίνονται προπαρασκευαστικές πράξεις που οδηγούν στην θέσπισή του, όταν τίθεται σε ισχύ, δηλαδή τις διαδικασίες θέσπισής του και θέ- σεως σε ισχύ των κανόνων, μετά την θέση σε ισχύ των κανόνων, όταν η εφαρμογή των κανόνων γίνεται στην πράξη από τα αρμόδια όργανα, είτε τα όργανα της διοίκησης, είτε τα όργανα της δικαιοσύνης, τα δικαστήρια. Η τήρηση των κανόνων δεν επιφέρει