Είσαγωγη στο Ποινικό Δίκαιο

121 ΔΩΔΕΚΑΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Εγκλήματα σχετικά με την υπηρεσία Ι. Χρήση της υπηρεσίας για ιδιωτικό όφελος Άρθρο 235. — Δωροληψία υπαλλήλου: 1. Υπάλληλος 178 ο οποίος ζητεί ή λαμβά- νει, άμεσα ή μέσω τρίτου, για τον εαυτό του ή για άλλον, οποιασδήποτε φύσης αθέμιτο ωφέλημα, 179 ή αποδέχεται την υπόσχεση παροχής τέτοιου ωφελήματος, 180 178. Για την έννοια του υπαλλήλου βλ. τo άρθρo 13 περ. α΄ ΠΚ: «Υπάλληλος είναι εκείνος στον οποίο νόμιμα έχει ανατεθεί, έστω και προσωρινά, η άσκηση υπηρεσίας δημόσιας, δημοτικής ή κοινοτικής ή άλλου νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου.». Κατά την άποψή μου, έστω και αν καταργήθηκε το άρθρο 263 Α ΠΚ που προέβλεπε και άλλες περιπτώσεις υπαλλήλων, θα πρέπει να θεωρούνται ως υπάλληλοι τουλάχιστον και όσοι εργάζονται σε νομικά πρό- σωπα ιδιωτικού δικαίου, στα οποία μοναδικός μέτοχος θα είναι το Ελληνικό Δημόσιο, ένας Δήμος ή άλλο δημόσιο νομικό πρόσωπο, επειδή και αυτά τα ν.π.ι.δ. ασκούν δημόσια, δημο- τική κ.λπ . εξουσία. Για παράδειγμα, το Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. (Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου: Ν 3986/2011 ) ιδρύθηκε με τη νομική μορφή της ανώνυμης εταιρίας, λειτουρ- γεί όπως αναφέρει ο νόμος για την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος , διέπεται από τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας, και δεν υπάγεται στην κατηγορία των οργανισμών και επιχειρήσεων του ευρύτερου δημοσίου τομέα. Το Ταμείο έχει αποκλειστικό σκοπό την αξιο- ποίηση περιουσιακών στοιχείων της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου , καθώς και περι- ουσιακών στοιχείων ΝΠΔΔ ή των δημοσίων επιχειρήσεων των οποίων το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου, άμεσα ή έμμεσα, στο Δημόσιο ή σε ΝΠΔΔ. Το προϊόν αξιοποίησης χρη- σιμοποιείται αποκλειστικά για την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους της χώρας. Βλ. και άρθρο 237Β ΠΚ: «Για την εφαρμογή των άρθρων 235 και 236, υπάλληλοι θεωρούνται και όσοι υπηρετούν μόνιμα ή μη και με οποιαδήποτε ιδιότητα ή σχέση σε οργανισμούς ή επιχει- ρήσεις οποιασδήποτε νομικής μορφής που ανήκουν εξ ολοκλήρου ή κατά την πλειοψηφία των μετοχών τους στο Κράτος, σε οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης ή σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή των οποίων τη διοίκηση διορίζει εξ ολοκλήρου ή κατά πλειοψηφία το Κράτος ή οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης ή τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου.» (άρθρο 3 παρ. 21 N 4637/2019 που άρχισε να ισχύει στις 18 Νοεμβρίου 2019). 179. Οποιασδήποτε φύσης αθέμιτο (μη προβλεπόμενο από την έννομη τάξη) ωφέλημα μπορεί να είναι χρήματα, δωρεάν εκμάθηση ξένης γλώσσας, δωρεάν παροχή εισιτηρίου, δωρεάν παρο- χή τσιμέντων και σιδήρου για δόμηση κατοικίας, δωρεάν παροχή υπηρεσιών από ορθοδο- ντικό, άτοκη παροχή δανείου κ.λπ ., εφόσον δεν είχε ο λαβών καμιά νόμιμη αξίωση σ’ αυτά. 180. Ο όρος «λαμβάνει» συντρέχει και όταν π.χ. κάποιος επισκέπτεται τον προϊστάμενο της Πολεοδομίας και αφήνει επάνω στο γραφείο του 5.000 ευρώ για να εκδώσει αμέσως και κατά παράβαση του νόμου την άδεια δόμησης που ζήτησε, χωρίς εκείνος καθόλου να αντιδράσει και χωρίς να αποκρούσει αυτή την προσφορά, δείχνοντας την αντίθεσή του στην προσφορά των χρηματικών ωφελημάτων. Επίσης, ο όρος «ζητεί» μπορεί να συντρέχει και όταν η σχε- τική βούληση δηλώνεται όχι ρητά αλλά σιωπηρά π.χ. με την έκφραση «τα γρανάζια για να κινηθούν χρειάζονται γράσο». Οι τρόποι τέλεσης «ζητεί ή λαμβάνει …ή αποδέχεται την υπό- σχεση παροχής τέτοιου ωφελήματος», αν πραγματωθούν στην ίδια υπόθεση , δεν παράγουν αληθινή συρροή αλλά φαινομενική πραγματική συρροή, η οποία αίρεται με βάση την αρχή της διάζευξης. Πρόκειται εδώ για διαζευκτικώς ή υπαλλακτικώς μικτό έγκλημα . Αντίθετα, θα υφίσταται αληθινή πραγματική συρροή εγκλημάτων, όταν ο δράστης ζητεί ή λαμβάνει ή