Δικαιο του Ελευθερου Ανταγωνισμού

Θεμελιώδεις έννοιες 25 3.2. Η νεοαυστριακή Σχολή Η Σχολή αυτή έχει τις απαρχές της στη δεκαετία του 1870 (Menger, Principles of Economics, 1871) βρισκόταν όμως μέχρι τη δεκαετία του 1970 στη σκιά της νεοκλασσικής σχολής ως παράλληλου θεωρητικού ρεύματος. Στη συνέ- χεια συγκροτήθηκε ιδιαίτερα μεταπολεμικά, με την εμφάνιση εξαιρετικά επι- φανών εκπροσώπων όπως ο Mises 38 και ο Hayek 39 - 40 , ένα ολόκληρο σύστημα πολιτικής φιλοσοφίας, που έχει ως κεντρικό ζήτημά της την ατομική ελευθε- ρία, η οποία ανάγεται σε υπέρτατο αγαθό, η πραγμάτωση του οποίου επιτυγ- χάνεται μόνον στο πλαίσιο της ανταγωνιστικής οικονομίας της αγοράς . Η Σχολή αυτή διατυπώνει πέντε (5) βασικές θέσεις (από τις οποίες η δεύτερη ειδικά είναι αυτή που τη διαφοροποιεί σημαντικά από τηΝεοκλασσική Σχολή): 1. Μεθοδολογικός ατομικισμός κατά την εξήγηση όλων των κοινωνικών φαι- νομένων, που γίνονται κατανοητά μόνον από την οπτική επιμέρους ατομικών πράξεων. 2. Απόλυτος «αγνωστικισμός» και αβεβαιότητα ως προς τα δεδομένα (data) των εξαιρετικά πολύπλοκων αγοραίων διαδικασιών. Για τη Νεοαυστριακή Σχολή -αντίθετα προς τη νεοκλασσική- η γνώση (ως προς τις συνθήκες αγο- ράς δηλ. προτιμήσεις καταναλωτών, διαθέσιμους πόρους, εναλλακτικές δυ- νατότητες) ποτέ δεν μπορεί να είναι πλήρης (είναι διαρκές ζητούμενο). Γι’ αυτό καθίσταται για τη Σχολή αυτή ο ανταγωνισμός αυτοσκοπός : μέσω της λειτουργίας του «ανακαλύπτεται» η πραγματικότητα από τον επιχειρηματία, ο οποίος εμπλουτίζεται έτσι από τα βασικά δεδομένα που είναι αναγκαία για τη δράση του (“als Entdeckungsverfahren”) 41 . 3. Επιχειρηματικότητα : εξύψωση του ρόλου του επιχειρηματία το οποίου τα προσόντα είναι η ενόραση και η εγρήγορση (“alert” entrepreneur), αρετές που νομιμοποιούν το κέρδος, μια και η επιχειρηματικότητα εξισώνεται με την ικα- νότητα επίλυσης πολύπλοκων προβλημάτων αριστοποίησης στη χρήση των συντελεστών παραγωγής 42 . 4. Αντικρατισμός -κατηγορηματική απόρριψη κρατικής παρέμβασης στη λει- τουργία αγοράς και ανταγωνισμού, διότι παρεμποδίζουν την αυτόματη ρύθμι- ση του συστήματος (αυτορρύθμιση). 38.  Mises , Human Action: A Treatise on Economics (1949) 39.  Hayek , Individualism and Economic Order (1948). 40.  Βλ. Ιωαννίδη , Ανταγωνισμός, Αγορά και ∆ημοκρατία, 1989. 41.  Hayek , Wettbewerb als Entdeckungsverfahren, 196. 42.  Kirzner , Competition and Entrepreneurship, 1972, σελ. 12.