Η ΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΗ

Το ένδικο βοήθημα της αγωγής Αθ. Σκόντζος 15 Επηρεασμένος από τους παραπάνω ιστορικούς λόγους και από τα άλλοτε δυσδιάκριτα όρια μεταξύ αξίωσης και αγωγής, ο ισχύων ΑΚ χρησιμοποιεί συχνά τον όρο « αγωγή » υπό την ως άνω ουσιαστική της έννοια, δηλαδή ως ουσιαστική αξίωση που εισάγεται μέσω του ενδίκου βοηθήματος της αγω- γής ενώπιον του δικαστηρίου (πχ. ΑΚ 116, 944, 945, 946, 1035 29 , 1047, 1094, 1108-παράτιτλος, 1109, 1112-παράτιτλος, 1141, 1291 30 , 1292, 1293, 1294, 1346 31 , 1871, 1879, 1881). Ιδίως στις περιπτώσεις εκείνες κατά τις οποίες ο νομοθέτης του ΑΚ επιδιώκει τη ρύθμιση θεσμών με ιστορική καταγωγή από το Ρωμαϊκό ∆ίκαιο, η ορολογία ουσιαστικού και δικονομικού δικαίου είναι άκρως συγκεχυμένη 32 . Χρησιμοποιείται, δηλαδή, εναλλάξ και χωρίς διάκριση, ακόμη και στην ίδια διάταξη, ορολογία που προσανατολίζεται στο δικονομικό δίκαιο (πχ. εναγόμενος, αγωγή) και ορολογία καθαρά ουσιαστι- κού δικαίου (πχ. δικαίωμα να απαιτήσει, απαίτηση). Χαρακτηριστικά η 1871 ΑΚ αναφέρει: « Ο κληρονόμος έχει δικαίωμα να απαιτήσει από εκείνον που 29.  Γεωργιάδης Απ. , Εμπράγματο ∆ίκαιο 2 , 2010, σελ. 606 όπου και σημειώνει « Η αγωγή εννοείται εδώ υπό ουσιαστική έννοια, δηλαδή ως αξίωση, γιατί η αγωγή υπό δικονομι- κή έννοια δεν είναι δεκτική εκχώρησης.». 30.  Αντίστοιχα, με τον όρο « εμπράγματη/προσωπική υποθηκική αγωγή » ( actio hypothe- caria in rem/in personam ) δεν νοείται ούτε ορισμένη αίτηση παροχής δικαστικής προ- στασίας, ούτε ορισμένο εισαγωγικό δίκης δικόγραφο, αλλά η αξίωση του ασφαλισμέ- νου (ενυπόθηκου) δανειστή εναντίον του οφειλέτη του, όπως προβεί σε κατάσχεση και πλειστηριασμό του ενυπόθηκου ακινήτου με σκοπό την ικανοποίηση της ασφαλι- ζόμενης απαίτησης από το πλειστηρίασμα. Βλ. Γεωργιάδη Απ ., Εμπράγματο ∆ίκαιο 2 , σελ. 1060· ∆ωρή Φ ., Εμπράγματη ασφάλεια. Παραδόσεις, 1986, σελ. 86· Σπυριδάκη Ι ., Το δίκαιον της εμπραγμάτου ασφαλείας, 1976, σελ. 161-62. 31.  Η σύμβαση της μνηστείας δημιουργεί αμοιβαία ηθική και όχι νομική υποχρέωση των μνηστών για σύναψη γάμου, από την οποία δεν ιδρύεται αγώγιμη « αξίωση » (πρβλ. όμως « […] δεν γεννά αγωγή […] ») για εξαναγκασμό του, παρά μόνο ατελή ή φυσική ενοχή. ∆εδομένου ότι αντικείμενο του ουσιαστικού δικαίου αποτελούν κατά κανόνα οι αξιώσεις και όχι οι αγωγές ( Κεραμεύς Κ ., ό.π., σελ. 122-123), η διατύπωση της διάταξης αποτελεί συνέπεια της εννοιολογικής σύγχυσης μεταξύ actio, αξίωσης και αγωγής. Για τον προβληματισμό βλ. ενδεικτ. ∆εληγιάννη Ι ., Οικογενειακό ∆ίκαιο, Τόμ. Ι, 1986, σελ. 74· Κουμάντο Γ ., Οικογενειακό ∆ίκαιο, Τόμ. Ι, 1988, σελ. 28-29· Κε- ραμέα Κ ., ό.π., σελ. 122-123· Νίκα Ν ., Πολιτική ∆ικονομία Ι, σελ. 434· Παπαχρίστου Αθ ., Εγχειρίδιο Οικογενειακού ∆ικαίου 3 , 2005, σελ. 19-20· Σπυριδάκη Ι ., Οικογενειακό ∆ίκαιο, 2006, σελ. 69. Αντίθετα, στην περίπτωση της ατελούς ενοχής από παίγνιο ή στοίχημα (844 παρ. 1 ΑΚ) επιλέγεται ορθά η χρήση του όρου « απαίτηση » (πρβλ. « […] δεν γεννιέται απαίτηση […] »). 32.  Πρβλ. Ποδηματά Ε ., Ζητήματα από τη ρύθμιση της συλλογικής αγωγής κατά το ν. 2251/1994, Αρμ 1997, σελ. 151 Ι αναφορικά με τη ρύθμιση του άρθρ. 10 παρ. 9 Ν 2251/1994 (άρθρ. 10 παρ. 15 εδ. α’ του Ν 2251/1994, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 13 παρ. 15 του Ν 3587/2007), με αφετηρία τη θέση ότι με τη συλλογική «αγωγή» ασκείται ουσιαστική αξίωση (247 ΑΚ) της ένωσης καταναλωτών έναντι του εναγόμενου προμηθευτή. Βλ. διεξοδικά παρακάτω Κεφ. 2 ο , αρ. 96 επ., σελ. 127 επ.. 9