ΜΕΤΑΙΧΜΙΑΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ

X | ΠΡΟΛΟΓΟΣ συμπεριφορά ως προϊόν σύζευξης ή απαρτίωσης εσωτερικών και εξωτερικών δυνάμεων, οι οποίες «ωθούν» και «έλκουν» το άτομο προς δράση 1 . Τα έργα των αρχαίων Ελλήνων τραγικών ποιητών, που σώζονται μέχρι σήμε- ρα, τα οποία έχουν σημαδέψει τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και εξακολουθούν να επηρεάζουν την δυτική σκέψη, πραγματεύονται αυτό ακριβώς το κεντρικό- τατο σημείο της ανθρώπινης ύπαρξης, επιχειρώντας να την κατανοήσουν και να την ερμηνεύσουν. Ένα έργο δεν περιορίζεται στις σημασίες του, ούτε στην ερμηνεία που του δίνει ο δημιουργός του, ούτε στην εποχή που γράφτηκε. Η μορφοποίηση τού σημαινόμενου μέσω του έργου, που είναι το σημαίνον, συ- νιστά την ουσία του. Το έργο δεν πλάθεται και δεν περιορίζεται στο σχήμα της κλειδαριάς, που αντιστοιχεί στο κλειδί, το οποίο κρατά στο χέρι ο εκάστοτε με- λετητής του. Αντίθετα ο ερευνητής θα πρέπει να χρησιμοποιήσει το κλειδί του επιστημονικού του πεδίου, με την προσδοκία να ανοίξει μια πόρτα, που θα του αποκαλύψει μια νέα προσέγγιση. Η ερμηνεία ενός έργου εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο τέμνουμε το σώμα του. Η πρωτοτυπία της τομής συνδέεται με την πρωτοτυπία της ανακά- λυψης, η οποία δεν θα ήταν δυνατή χωρίς τον συγκεκριμένο τρόπο τομής και το σχήμα των αναφορών που τη διέπουν. Μία ανακάλυψη, αντιστοιχεί σε μία τομή και δεν εξαντλεί την μελέτη και την έρευνα του έργου, αλλά το εξειδικεύει σε μία όψη του, σ’ εκείνην που στόχευσε η τομή. Έτσι η οπτική αυτή δεν μπορεί να υποκαταστήσει άλλη ή άλλες, αλλά και καμιά άλλη δεν μπορεί να πάρει τη θέση της 2 . Τα αρχαία ελληνικά κείμενα μιλούν με διαφορετικούς τρόπους στους κλασι- κούς φιλολόγους, στους ανθρωπολόγους, στις φεμινίστριες, στους μαρξιστές, στους κοινωνιολόγους, στους ψυχαναλυτές, στους ιστορικούς, στους νομικούς, αλλά και στους Γερμανούς, που είναι πιο συστηματικοί, στους Γάλλους, που τείνουν σε μια ρομαντική μορφή επανερμηνείας, στους σύγχρονους Έλληνες, που έχουν το πλεονέκτημα της μητρικής γλώσσας. Το κάθε γνωστικό πεδίο και εντός αυτού η κάθε μια θεωρητική κατεύθυνση, χρησιμοποιεί την «πλαστικότη- τα» του πρωτότυπου υλικού για να δομήσει τις δικές του θεωρίες. Η πιο σπάνια και πιο ενδιαφέρουσα προσέγγιση είναι εκείνης της κατηγορίας των μελετη- τών, οι οποίοι πρεσβεύουν το συνδυασμό των ιδεών και των μεθόδων περισ- σότερων ειδικοτήτων, έχοντας οι ίδιοι την πεποίθηση, πως τα κλασικά κείμενα μπορούν να αποκαλύψουν την δυναμική τους, μόνο μέσω της διεπιστημονικής προσέγγισης∙ και τούτο, γιατί χαρακτηριστική ιδιότητα του αρχαίου ελληνικού 1. Παπακώστα, Ι. (1994) Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία. Θεωρία και πράξη . Αθήνα, Ινστιτούτο Έρευνας της Συμπεριφοράς, σ. 14-15. 2. Green, A. (2004). Το Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα στην Τραγωδία (επιμ. Α. Αλεξανδρίδης, μτφρ. Ι. Μποτουροπούλου). Ίκαρος. σ. 332-333. (Το πρωτότυπο έργο εκδόθηκε το 1969) .