ΜΕΙΚΤΑ ΟΡΚΩΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΕΦΕΤΕΙΑ
§ 7 Το πρόβλημα της απροθυμίας ανταπόκρισης στα καθήκοντα του ενόρκου και οι μέθοδοι εξασφάλισης της συμμετοχής των πολιτών 1. Προδιάθεση Η απροθυμία ανταπόκρισης στα καθήκοντα του ενόρκου αποτελεί διαχρονικό πρόβλημα των εννόμων τάξεων που προκρίνουν την συμμετοχή των πολιτών στη δικαιοδοτική λειτουργία. Παρά την έλλειψη σχετικής τεκμηρίωσης θα μπο- ρούσε να υποστηρίξει κανείς ότι το φαινόμενο παρουσιάζει αυξητικές τάσεις τα τελευταία έτη 1 , εξέλιξη που οπωσδήποτε σχετίζεται με τη γενικότερη τάση ευ- ρύτερων ομάδων πολιτών προς ιδιώτευση, την συνδεόμενη μ’ αυτήν απαξίωση κάθε μορφής θεσμικής συμμετοχής στο δημόσιο χώρο (βλ. π.χ. τις αντίστοιχες τά- σεις για μη άσκηση του εκλογικού δικαιώματος), αλλά και την εντατικοποίηση της εργασίας και του σύγχρονου τρόπου ζωής 2 . Σ’ αυτά θα μπορούσε να προσθέσει κανείς τη βαριά ευθύνη που συνεπάγεται το δικαιοδοτικό καθήκον, η έντονη συ- ναίσθηση της οποίας από τους πολίτες αποτελεί μεν βασικό πλεονέκτημα του θε- σμού, αποτρέπει όμως κάποτε την ανάληψή της, ιδίως όταν συνδέεται με αποφά- σεις που αλλάζουν δυνητικά την προοπτική ζωής των εμπλεκομένων διαδίκων. Καθώς η μαζική απουσία των κληρωθέντων ενόρκων μπορεί να αδρανοποιήσει πλήρως το δικαιοδοτικό μηχανισμό, ο νομοθέτης προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις σχετικές συνέπειες με περισσότερους τρόπους· έτσι εξηγούνται, μεταξύ άλλων λόγων, επιμέρους ρυθμίσεις για τη σταδιακή διαδικασία συγκρότησης των μει- κτών ορκωτών δικαστηρίων και εφετείων, όπως π.χ. η διαφοροποίηση του αριθ- μού των ενόρκων της συνόδου ανάλογα με το μέγεθος της πόλης για την οποία πρόκειται, ή ακόμη η απειλή ποινής για την ψευδή δήλωση του άρθρου 387 παρ. 3, ώστε να αποτρέπεται η προβολή ανύπαρκτων κωλυμάτων κ.λπ . προκειμένου ακριβώς να αποφύγει κανείς τη συμμετοχή του στη διαδικασία. Η κύρια ωστόσο ρύθμιση με την οποία επιχειρείται να διασφαλιστεί η συμμετοχή των ενόρκων αποτυπώνεται στα άρθρα 391 και 392, με την απειλή σε βάρος τους της ποινής λιπενορκίας. Πάντως, παρά την υπαρκτή διάσταση του προβλήματος, 1. Ο Jonakait , The American Jury System, σελ. 125, αναφέρει π.χ. για τις ΗΠΑ ότι περίπου το 25% των ενόρκων επιχειρούν να βρουν τρόπο προκειμένου να αποφύγουν τη συμμετοχή τους στη διαδικασία. 2. Βλ. ήδη τις σκέψεις του Κυριλλόπουλου , ΕΕΝ 1953,710.
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy MjEyOTk=