ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ & ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ

43 ΙV. ΙΑΤΡΙΚΟ ΣΦΑΛΜΑ 1. Έννοια ιατρικού σφάλματος - Μορφές ιατρικής αμέλειας Είναι γνωστό το απόφθεγμα «ο ήλιος φωτίζει τις επιτυχίες των γιατρών, ενώ η γη καλύπτει τα σφάλματά τους». Το ιατρικό σφάλμα αντιμετωπίζεται στο ελληνικό δίκαιο ως περίπτωση εφαρμογής της ΑΚ 914 (αδικοπραξία - Όποιος ζημιώσει άλλον παράνομα και υπαίτια έχει υποχρέωση να τον αποζημιώσει), συνιστά παρανομία ως συμπεριφορά που αντίκειται τόσο στο θετικό δίκαιο και συγκεκριμένα στις διατάξεις του ΚΙ∆ και του άρ. 24 ΑΝ 1565/1939 (η οποία μπορεί να ερμηνευθεί ως κανόνας συμπεριφοράς και όχι απλώς ως εξειδίκευ- ση του κατά την ΑΚ 330 μέτρου της απαιτούμενης επιμέλειας), σύμφωνα με τις οποίες ο ιατρός, κατά την άσκηση της ιατρικής, ενεργεί με πλήρη ελευθερία, στο πλαίσιο των γενικά αποδεκτών κανόνων και μεθόδων της ιατρικής επι- στήμης, όπως αυτοί διαμορφώνονται με βάση τα αποτελέσματα της εφαρμο- σμένης σύγχρονης επιστημονικής έρευνας, όσο και στους γενικούς (άγραφους) κανόνες επιμέλειας, που ρυθμίζουν τον τρόπο ενέργειας των ιατρών σε συγκε- κριμένη περίπτωση. ∆ιότι, όπως είναι γνωστό, παρανομία δεν συνιστά μόνον η συμπεριφορά προσώπου που αντίκειται σε ειδική διάταξη νόμου, αλλά και αυτή που παραβιάζει τις υποχρεώσεις επιμέλειας, τις οποίες οφείλει να εκπληρώ- νει κάθε κοινωνός προς το σκοπό της αποφυγής προκλήσεως ζημίας σε αγαθά άλλων προσώπων. Το δίκαιο δηλαδή απαγορεύει την αμελή συμπεριφορά και το ιατρικό σφάλμα συνιστά μια τέτοια συμπεριφορά 125 . Στην αμερική υποστη- ρίζεται ότι πρέπει να συντρέχουν τα τέσσερα Ds των ιατρικών σφαλμάτων, δη- λαδή duty (=καθήκον), deviation (=απόκλιση), damage (=ζημία), direct causation (=άμεση αιτιώδης συνάφεια) 126 . Κάθε ένα από αυτά τα τέσσερα στοιχεία πρέπει να αποδειχθεί ότι ήταν παρόν, βασισμένο σε μια υπεροχή των αποδεικτικών στοιχείων, για την ύπαρξη κακής πρακτικής. ρωμένου ασθενούς σύμφωνα με το νέο Κώδικα Ιατρικής ∆εοντολογίας, ό.π., σελ. 25-26, Γεωργιάδης Απ ., Οικ∆, σελ. 595 επ. 125.  Φουντεδάκη , Αστική ιατρική ευθύνη, σελ. 327-328. 126.  SH Preskorn , Clinical psychopharmacology and medical malpractice: the four Ds, J Psychiatr Pract 2014. 363-368.