ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗ ΣΤΟΝ ΦΠΑ

44 | Η ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗ ΣΤΟN ΦΠΑ και διανοητικής ιδιοκτησίας, τη στρατηγική μεταβιβαστική τιμολόγηση, υβριδι- κές αναντιστοιχίες και υπεράκτιες δανειακές δομές 117 . Στα πλαίσια της έννοιας του φορολογικού σχεδιασμού πρέπει να συνεκτιμηθούν όσα προκύπτουν από τη νομολογία του Δικαστηρίου, και αναλύονται αμέσως κατωτέρω, περί «καταχρηστικής πρακτικής» ή αλλιώς περί « καταχρηστικής φορο- λογικής κατασκευής », ως πρακτικής που περιγράφει το φορολογικό νόμο και υπό αυτή την έννοια ως απαράδεκτης από το ενωσιακό δίκαιο πρακτικής φοροαπο- φυγής. Ειδικότερα, η διαπίστωση της υπάρξεως καταχρηστικής πρακτικής στον τομέα του ΦΠΑ 118 , επιβάλλει, αφενός, όπως οι επίμαχες πράξεις, παρά την τυπική εφαρμογή των προϋποθέσεων που προβλέπουν οι σχετικές διατάξεις της Οδηγί- ας και της εθνικής νομοθεσίας, έχουν ως αποτέλεσμα την επίτευξη φορολογικού πλεονεκτήματος του οποίου η χορήγηση θα αντέβαινε στον επιδιωκόμενο από τις διατάξεις αυτές σκοπό, και αφετέρου, να προκύπτει από ένα σύνολο αντικει- μενικών στοιχείων ότι ο κύριος σκοπός των επιμάχων πράξεων είναι η επίτευξη φορολογικού πλεονεκτήματος. iii. Καταχρηστική πρακτική στο πεδίο του ΦΠΑ βάσει της νομολογίας του Δικαστηρίου της ΕΕ Να σημειωθεί εν προκειμένω ότι ειδικά στο πεδίο του ΦΠΑ δεν υπάρχει σαφής διαχωρισμός των εννοιών της φοροδιαφυγής, της φοροαποφυγής και της κατα- χρηστικής πρακτικής. Η Οδηγία ΦΠΑ σε αρκετά άρθρα αναφέρεται ταυτόχρονα στις παραπάνω έννοιες, όπως ενδεικτικά στα άρθρα (11, 19, 73, 80, 273, 395) 119 . 117. Έκθεση της ειδικής επιτροπής για τις φορολογικές αποφάσεις τύπου "tax ruling" και άλλα μέτρα παρόμοιου χαρακτήρα ή αποτελέσματος (TAXE 2). 118. Ο όρος «καταχρηστική πρακτική» εμφανίστηκε αρχικά στην υπόθεση C-255/02, Halifax, 22.02.2006 και έκτοτε απαντάται συχνά στις αποφάσεις του Δικαστηρίου. Να σημειωθεί ότι στη νομολογία του Δικαστηρίου δεν γίνεται αυστηρή διάκριση μεταξύ των εννοιών της φοροδιαφυγής και της καταχρηστικής πρακτικής βλ. C-255/02, Halifax, 22.02.2006, σκ. 71 «η καταπολέμηση ενδεχόμενης φοροδιαφυγής, φοροαποφυγής και κατάχρησης αποτελεί στόχο ο οποίος αναγνωρίζεται και ενθαρρύνεται από την 6η Οδηγία.» 119. «Το κράτος μέλος (…) μπορεί να θεσπίζει κάθε μέτρο που απαιτείται για την πρόληψη της φοροδιαφυγής ή της φοροαποφυγής μέσω της χρήσης της συγκεκριμένης διάταξης…» «Τα κράτη μέλη μπορούν να λαμβάνουν κάθε αναγκαίο μέτρο για την αποτροπή στρέ- βλωσης του ανταγωνισμού, στην περίπτωση που ο λήπτης δεν υπόκειται πλήρως στο φόρο. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να θεσπίζουν κάθε μέτρο που απαιτείται για την πρόληψη της φοροδιαφυγής ή της φοροαποφυγής μέσω της χρήσης της επιλογής αυ- τής…» «Για την πρόληψη της φοροδιαφυγής ή της φοροαποφυγής, τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίζουν μέτρα ώστε, όσον αφορά την παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών προς πρόσωπα με τα οποία υφίστανται οικογενειακοί ή άλλοι στενοί προσωπικοί δεσμοί, δι- αχειριστικοί, ιδιοκτησιακοί, οικονομικοί ή νομικοί δεσμοί, ή δεσμοί που πηγάζουν από την ιδιότητα του μέλους, όπως καθορίζονται από το κράτος μέλος, η βάση επιβολής του φόρου να συνίσταται στην κανονική αξία στις ακόλουθες περιπτώσεις…»