ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

IX Προλογικό σημείωμα Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δημιουργήσει πολλές ελπίδες αλλά και απογοη- τεύσεις στον ελληνικό λαό. Στη διάρκεια ιδίως της οικονομικής κρίσης είχε ταυτιστεί με τους δανειστές και τις θεραπείες σοκ που του επιβλήθηκαν. Σταδιακά όμως άρχισε να συνειδητοποιείται ότι η Ένωση είναι ένα μπλοκ κρατών και λαών με δυναμική και ταυτόχρονα σταθεροποιητική παρουσία στον άναρχο κόσμο του 21 ου αιώνα. Σε κάθε περίπτωση, η ελληνική πολιτεία και το πολιτικό σύστημα είναι άρρηκτα δεμένα με τα αντίστοιχα ενωσιακά. Η ικανοποίηση των αιτημάτων των πολιτών για ασφάλεια και ευημερία περνά- ει εν πολλοίς από την Ένωση και το ενωσιακό σύστημα διακυβέρνησης. Ήμουν πάντα της άποψης ότι η επαφή με την Ένωση δεν μπορεί να εξαντλεί- ται στη γνώση του νομικού συστήματος –που είναι απαραίτητη βέβαια για τους νομικούς αλλά δεν είναι επαρκής– και πάντως δεν καλύπτει τις ανά- γκες των σχολών και τμημάτων κοινωνικών και πολιτικών επιστημών. Πριν από δύο σχεδόν δεκαετίες είχε εκδοθεί με πρωτοβουλία της Ελληνικής Πα- νεπιστημιακής Ένωσης Ευρωπαϊκών Σπουδών (ΕΠΕΕΣ) ένα δίτομο έργο με τίτλο «Εισαγωγή στις Ευρωπαϊκές Σπουδές» που επανεκδόθηκε εμπλουτι- σμένο σε τρεις τόμους λίγο αργότερα. Όμως, η Ευρωπαϊκή Ένωση υπέστη βαθιές τομές σε συνέχεια της Συνθήκης της Λισαβώνας που αποτιμήθηκαν σε πρώτη φάση στο συλλογικό σύγγραμμα για την Ευρωπαϊκή Ένωση που επιμελήθηκε ο συνάδελφος Ναπ. Μαραβέγιας –στο οποίο είχα την τιμή να συνεισφέρω και ο ίδιος προσωπικά– ενώ το παρόν έργο εστιάζει στο ενωσι- ακό σύστημα διακυβέρνησης, όπως προσδιορίζεται και στο τίτλο του. Από μια πρακτική σκοπιά, η αφετηριακή ιδέα του βιβλίου ήταν να καλύψει –μέσω της τριμερούς δομής του– αντίστοιχες ανάγκες των προγραμμάτων σπουδών των σχολών και τμημάτων που αναφέρθηκαν: • σ’ ένα πρώτο επίπεδο, την ιστορία και τη δομή του ενωσιακού συστήματος • σ’ ένα δεύτερο επίπεδο, τη λειτουργία του ενωσιακού συστήματος και • σ’ ένα τρίτο επίπεδο, τα κυριότερα παραδείγματα της ενωσιακής διακυ- βέρνησης.