ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

2 | EIΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ πολίτες μπορούν να γνωρίζουν τι αλλάζει και πώς μπορούν να προστατέψουν τα δικαιώματα στο σπίτι τους, αλλά και στο κοινό τους σπίτι. Μέσα από την εφαρ- μογή της νομικής επιστήμης στο σχεδιασμό των σύγχρονων οικισμών και των πόλεων που βίωσαν την κρίση, αναμένεται να εκφραστούν και να διασφαλιστούν οι αξίες της συμμετοχής, της ισονομίας, της ισότιμης πρόσβασης σε κοινωνικά αγαθά και υπηρεσίες. Η ευρύτητα και η πολυπλοκότητα του Δικαίου Πολεοδομίας καθιστούν συχνά δύσκολη την κατανόησή του. Στην επίσημη ταξινόμηση δε από την πλευρά της έννομης τάξης, θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι δεν υφίσταται σαφώς οριοθετημένο το πεδίο του, είτε ονομαζόμενο δίκαιο πολεοδομίας, είτε πολεο- δομικό δίκαιο. Για τον λόγο αυτό, στο παρόν βιβλίο επιλέχθηκαν τα κύρια νομοθετήματα που δι- αμορφώνουν, κατά τη γνώμη μου, το βασικό πλαίσιο του πολεοδομικού δικαίου, καθώς και των παράλληλων κανόνων που βρίσκουν εφαρμογή αλλά και άμεση σύνδεση με το δίκαιο πολεοδομίας (π.χ. κανόνες που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και της πολιτιστικής κληρονομιάς), ενώ γίνεται και εκτε- νής ανάλυση των ζητημάτων που διαμορφώνουν το πλαίσιο δόμησης. Κάθε ένα από τα νομοθετήματα αυτά –αλλά και από τις δικαστικές αποφάσεις– που ανα- λύονται εδώ έχουν επιλεγεί ακριβώς λόγω της ιδιαίτερης σημασίας τους, καθώς διαμορφώνουν και καθορίζουν τον προσανατολισμό του σύγχρονου δικαίου πο- λεοδομίας. Επικεντρωνόμαστε στον πολεοδομικό σχεδιασμό, στις χρήσεις γης, στην διαδι- κασία έκδοσης οικοδομικών αδειών και τον οικοδομικό κανονισμό, καθώς και στις γενικές αρχές που διέπουν την έννοια του δημόσιου χώρου, την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και την στόχευση σχεδίων και στρατηγικών βιώσι- μης κινητικότητας στις πόλεις μας. Β. Ηαπό κοινού προσέγγιση τουΠολεοδομικού αλλά και του ΧωροταξικούΔικαί- ου της Ελλάδας και της Κύπρου στο παρόν βιβλίο επελέγη λόγω της συνεργασίας των δύο χωρών και των λαών τους και της ιδιαίτερης ιστορικής τους σχέσης, ενώ δεν πρέπει να θεωρηθεί πως επιχειρείται σύγκριση αλλά εκ παραλλήλου μελέτη. Περαιτέρω, παρά τη διαφορετική νομική κουλτούρα των δύο χωρών –οφειλόμε- νη στο γεγονός ότι το ελληνικό δίκαιο ανήκει στην οικογένεια του ηπειρωτικού δικαίου, ενώ το κυπριακό φέρει κατεξοχήν αγγλοσαξονικές ρίζες– συνιστά κοινό χαρακτηριστικό μεταξύ τους το γεγονός της δυσκολίας υλοποίησης θεωρητικά άρτιων σχεδίων στο στάδιο πρακτικής εφαρμογής και δόμησης των πόλεων των δύο χωρών. Παρατηρείται δηλαδή πως, παρόλο που σε θεωρητικό/επιστημονικό αλλά και σε πολιτικό επίπεδο τόσο ο διάλογος γύρω από τα ζητήματα χωροτα- ξικού και πολεοδομικού δικαίου είναι υψηλός και η στοχοθεσία του σαφής, αυτό