ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

ΜΕΡΟΣ 1ο Το Δίκαιο Πολεοδομίας και Χωροταξίας στην Ελλάδα Κεφάλαιο 1 Η έννοια της πολεοδόμησης στη συγκρότηση της Πολιτείας Με βάση όσα ειπώθηκαν παραπάνω, καθίσταται πλέον σαφές ότι το πολεοδομικό δίκαιο δεν δημιουργήθηκε ως αποτέλεσμα της εξέλιξης της επιστήμης της πολεο- δομίας, αλλά ως επιβαλλόμενο από την ίδια την ανάγκη συγκρότησης της πόλης. Με άλλα λόγια, η διαδικασία συγκρότησης των πόλεων και οι κανόνες που ρυθμί- ζουν τη διαδικασία αυτή τελούν σε σχέση στενής αλληλεπίδρασης. Στη συνέχεια θα εξετάσουμε τους τρόπους με τους οποίους τελέστηκε αυτή η αλληλεπίδραση μεταξύ των κανόνων δικαίου και της ιδεολογίας και πρακτικής οικοδόμησης των πόλεων στην Ελλάδα των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων. 1.1. Η πόλη στην Αρχαία Ελλάδα και η επίδραση της φιλοσοφίας Η σημασία και το περιεχόμενο της έννοιας της Πόλης για την Αρχαία Ελλάδα, ιδι- αίτερα για την Αθήνα, είναι ενδεικτική της επίδρασης του δικαίου της Πολεοδο- μίας σε άλλους κλάδους του δικαίου, συμβάλλοντας εν τέλει σε μια συνολικότερη διαμόρφωση της έννομης τάξης. Η κλασική Ελλάδα αποτελεί, αφενός μια σταθερή αναφορά για τον τρόπο που εξελίχθηκαν στο Δυτικό κόσμο τόσο οι κανόνες για τον δομημένο χώρο, όσο και η έννοια της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, αφετέρου αποτελεί ένα «μέτρο» για να συν-κρίνουμε αυτό που βλέπουμε σήμερα γύρω μας κι ίσως έτσι να ερμηνεύσουμε τη στάση μας, να δώσουμε όνομα στις ανάγκες μας και «σχέ- διο» στις επιδιώξεις μας για τις πόλεις μας. Ας δούμε, λοιπόν, μόνο μερικά βασικά στοιχεία, τα οποία «φωτίζουν» την ιστορι- κή αλληλουχία μεταξύ πολεοδομίας και κοινωνικών προτεραιοτήτων, στην Κλα- σική περίοδο. Περίοδος, η οποία εκτείνεται μεταξύ 478-318 π.Χ. και χαρακτηρίζε- ται από την κυριαρχία της Αθήνας και των Συμμαχιών που φτιάχνει γύρω από την