ΔΙΚΑΙΟ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ

∆ίκαιο Κρατικών Ενισχύσεων 148 Α. Βοϊτσίδου ση ενισχύσεων έχει εξ ορισμού τη δυναμική να αποτελεί απειλή για τα συμφέ- ροντα της Ένωσης, λόγω της διατάραξης των ισορροπιών του ανταγωνισμού και των στρεβλώσεων στην παραγωγικότητα των αγορών. Εντούτοις, με τη χορήγηση ενισχύσεων μπορούν να αντιμετωπισθούν δυσλει- τουργίες των μηχανισμών της ελεύθερης αγοράς, να υποστηριχθούν νέοι προ- οδευτικά εξελισσόμενοι τομείς που εξυπηρετούν ανάγκες υπέρτερου κοινού συμφέροντος εντός της Ε.Ε., να ενισχυθεί η στήριξη παραγωγικών διαδικασιών που συντείνουν στην κάλυψη αναγκών ευρύτερων πληθυσμιακών στρωμάτων 1 , η περιφερειακή ανάπτυξη και η απασχόληση. Κοινός παρανομαστής των δικαιο- λογικών λόγων είναι η στενή και αναγκαία σύνδεσή τους και με την προώθηση της ευρύτερης κοινωνικής συνοχής. Εξάλλου, από το γεγονός ότι ο μηχανισμός των κρατικών ενισχύσεων δύναται να λειτουργήσει εξισορροπητικά, να απο- τελέσει ουσιαστικό όργανο και εργαλείο άσκησης οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής, ιδίως σε περιόδους έντονων οικονομικών δυσχερειών και υψηλής ανεργίας 2 , υπογραμμίζεται ο καίριος ρόλος του στην αντιμετώπιση των προ- βλημάτων που γεννά η οικονομική κρίση ή άλλες έκτακτες καταστάσεις ανά- γκης. Για τους λόγους αυτούς και προκειμένου να προωθηθούν οι στοχεύσεις που αφορούν στους εκτεθέντες τομείς, τόσο σε επίπεδο πρωτογενούς, όσο και δευτερογενούς ενωσιακού δικαίου, έχουν προβλεφθεί ρητές εξαιρέσεις από τη γενική αρχή της απαγόρευσης χορήγησης κρατικών ενισχύσεων. Β. Αρμοδιότητα της Επιτροπής για τον έλεγχο της συμβατότητας- οριοθέτηση των ρόλων των ενωσιακών οργάνων και των εθνικών ∆ικαστηρίων 1. Ποιος είναι ο αρμόδιος να κρίνει τη συμβατότητα; Η παράγραφος 3 του άρθρου 107 ΣΛΕΕ προβλέπει τις εν δυνάμει συμβατές με την Κοινή Αγορά ενισχύσεις, οι οποίες συγκεκριμένα δύνανται να θεωρηθούν δυνάμει απόφασης της Επιτροπής ως τέτοιες και θα αναλυθούν ανά κατηγορία στη συνέχεια. Η Επιτροπή είναι αυτή που ασκεί σχετικά τη διαπλαστική αυτή εξουσία, έχουσα προς τούτο απευθείας εξουσιοδότηση από τη Συνθήκη. Σημει- ώνεται ότι η Επιτροπή διαθέτει διακριτική ευχέρεια, αναφορικά τόσο με την υπαγωγή ενός μέτρου σε μια κατηγορία λόγων εξαίρεσης, όσο και με το συμ- βατό ή μη χαρακτήρα του επίμαχου μέτρου με την Κοινή Αγορά, προβαίνοντας ουσιαστικά σε in concreto έλεγχο της εκάστοτε περίπτωσης. 1.  Βλ. Μεταξά Α. , Ο Εθνικός ∆ικαστής ως Ενωσιακός ∆ικαστής: το Παράδειγμα του Ενω- σιακού ∆ικαίου Κρατικών Ενισχύσεων, ∆ι∆ικ 2019, 1. 2.  Βλ. Steiner/Woods , EU Law, 2009, σελ. 728. 2 3