ΔΙΚΑΙΟ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ

Το σύστημα προληπτικού ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων δυνάμει απόφασης της επιτροπής Α. Βοϊτσίδου 149 Το αρμόδιο ενωσιακό όργανο προβαίνει, ως εκ τούτου, σε σταθμίσεις και εκτι- μήσεις οικονομικού και κοινωνικού χαρακτήρα, οι οποίες θα πρέπει να πραγμα- τοποιούνται εντός ενωσιακού πλαισίου και όχι αμιγώς εθνικού. Θα πρέπει βέβαια να υπογραμμιστεί ότι το πεδίο απευθείας εφαρμογής του άρ- θρου 107 παρ. 3 ΣΛΕΕ έχει συρρικνωθεί από τη θέσπιση του Γενικού Απαλλακτι- κού Κανονισμού, που εισάγει την παράκαμψη της διαδικασίας της προηγούμε- νης κοινοποίησης ενισχύσεων στην Επιτροπή, κατά τα οριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 108, για ορισμένες κατηγορίες ενισχύσεων και κατ’ επέκταση την απλοποιημένη διοικητική διαδικασία άμεσης χορήγησης αυτών, με αποτέλεσμα στην Επιτροπή να απομένει η εξέταση, κατόπιν προηγούμενης κοινοποίησης ή καταγγελίας, μόνον των πλέον στρεβλωτικών του ανταγωνισμού ενισχύσεων. Συνεπώς, ένα μέτρο ενίσχυσης θα εξεταστεί υπό το πρίσμα συμβατότητας του άρθρου 107 ΣΛΕΕ, εφόσον δεν μπορεί να στηριχθεί σε άλλη ειδικότερη νομική βάση, επειδή δεν πληροί τους όρους που θέτει αυτή. Περαιτέρω, σε σειρά κειμένων ηπίου δικαίου, Κατευθυντήριες Γραμμές, Ανακοι- νώσεις, Πλαίσια κλπ, η Επιτροπή έχει ουσιαστικά εξειδικεύσει σε αναλυτικούς και λεπτομερείς κανόνες συμβατότητας τις εξαιρέσεις από το ασυμβίβαστο του άρθρου 107 παρ. 2 και 3 περ. α’ έως ε’ της ΣΛΕΕ. Οι κύριες Κατευθυντήριες Γραμμές της Επιτροπής είναι οι οριζόντιες για την Περιφερειακή Ανάπτυξη, το Περιβάλλον και Ενέργεια, την Έρευνα, Ανάπτυξη και Καινοτομία, τις Προβλημα- τικές Επιχειρήσεις, τα Επιχειρηματικά Κεφάλαια και τα Έργα Κοινού Ευρωπα- ϊκού Ενδιαφέροντος, καθώς και οι τομεακές για τα Ευρυζωνικά ∆ίκτυα, τους Αερολιμένες και Αεροπορικές Εταιρείες, τα Κινηματογραφικά και Οπτικοακου- στικά Έργα, τη Γεωργία και ∆ασονομία. Η Επιτροπή αξιολογεί τη συμβατότητα των ενισχύσεων αυτών με βάση τις κοινές αρχές αξιολόγησης, που περιλαμ- βάνονται στις Κατευθυντήριες Γραμμές ή Πλαίσια, και αφορούν στη συμβολή της ενίσχυσης σε έναν κοινό στόχο, την αναγκαιότητα, καταλληλότητα και ανα- λογικότητά της, το χαρακτήρα κινήτρου και τη διαφάνειά της, καθώς και τον αποκλεισμό αδικαιολόγητων αρνητικών επιπτώσεων στον ανταγωνισμό. 2. Η εξαιρετικού χαρακτήρα εξουσία του Συμβουλίου ∆έον όπως αναφερθεί, ως προς το ζήτημα της αρμοδιότητας των ενωσιακών οργάνων, ότι τα άρθραɸ107ɸΣΛΕΕ καιɸ108ɸΣΛΕΕ αναθέτουν μεν στην Επιτροπή τον κεντρικό ρόλο να αποφαίνεται επί του συμβατού των μέτρων αυτών προς την εσωτερική αγορά, κατά παρέκκλιση από τη γενική αρχή περί ασυμβιβάστου που προβλέπουν, απονέμοντας όμως ταυτόχρονα στο Συμβούλιο μια ανάλογη εξουσία, εξαιρετικού χαρακτήρα. Η εξαίρεση αυτή επιτρέπει στο Συμβούλιο να αποφασίζει, αν εξαιρετικές περιστάσεις το δικαιολογούν, ότι μια ενίσχυση που έχει θεσπιστεί ή πρόκειται να θεσπιστεί από κράτος μέλος πρέπει να κηρυχθεί συμβατή προς την εσωτερική αγορά. 4 5 6 7