ΔΙΚΑΙΟ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ

Το σύστημα προληπτικού ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων δυνάμει απόφασης της επιτροπής Α. Βοϊτσίδου 155 Όσον αφορά το υπό στοιχείο α’, κατά τα ανωτέρω, ερώτημα, θα ερευνηθεί με οικονομικούς όρους η συμβολή του υπό εξέταση μέτρου είτε στην αποδοτι- κότητα, είτε στη μείωση των ανισοτήτων. Βέβαια ορισμένοι στόχοι ενδέχεται να καλύπτουν αμφότερους τους στόχους, λ.χ. μία ενίσχυση για την προώθηση του πολιτισμού η οποία συμβάλλει στη διεύρυνση της πρόσβασης σε πολιτιστι- κά αγαθά και υπηρεσίες και αντιμετωπίζει ανεπάρκειες της αγοράς που συν- δέονται με τις θετικές εξωτερικότητες του πολιτισμού. Απαιτείται έτσι, ως προς το πρώτο επιμέρους κριτήριο, να υφίσταται ανεπάρκεια στην αγορά και δη τέτοιου μεγέθους ούτως ώστε η ενίσχυση να βελτιώσει την αποδοτικότητα. Προς αυτή την κατεύθυνση, δύναται να θεωρηθεί υπάρχουσα ανεπάρκεια της αγοράς μόνο στην περίπτωση που, ελλείψει ενίσχυσης, οι δυνάμεις της αγοράς δε θα μπορούσαν από μόνες τους να επιτύχουν αποδοτικό αποτέλεσμα. Οι ανε- πάρκειες μπορούν σε σπάνιες, πάντως, περιπτώσεις να προσδιοριστούν ποσο- τικά, ελλείψει διαθέσιμων επαρκών πληροφοριών για τη διενέργεια σχετικών οικονομετρικών μελετών στο πλαίσιο συγκεκριμένων υποθέσεων, ενώ άλλα εργαλεία αποτελούν οι συγκριτικές αναλύσεις και οι μελέτες. Το δεύτερο επιμέρους διαζευκτικό κριτήριο, αυτό της μείωσης των ανισοτή- των, υπηρετείται προεχόντως με τις περιφερειακές ενισχύσεις, για τις οποίες θα γίνει ειδική μνεία στην ενότητα ΙΙΙ, τις ενισχύσεις για την παροχή υπηρεσι- ών γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος, την προστασία και ενίσχυση της απα- σχόλησης, τη διάσωση και αναδιάρθρωση επιχειρήσεων. Το στόχο του κοινού ενδιαφέροντος δεν πληρούν λ.χ. οι καλούμενες «ενισχύσεις λειτουργίας» που στοχεύουν αποκλειστικά στο να μεταφέρουν οικονομικά μέσα σε επιχειρήσεις χωρίς ταυτόχρονο αντιστάθμισμα, καθώς δε συμβάλλουν στην επίτευξη κοι- νωνικοοικονομικών σκοπών. Συναφώς, έχει αξιολογηθεί από την Επιτροπή ότι δεν προάγει το γενικό συμφέρον της Ένωσης και ειδικώς το κοινό ευρωπαϊκό ενδιαφέρον ενίσχυση καθεαυτή εντασσόμενη σε διαδικασία ιδιωτικοποίησης σε επίπεδο κράτους μέλους 23 . Εν γένει, δεν πρέπει να επιτρέπεται στα κράτη μέλη να καταβάλουν χρηματικά ποσά που θα βελτίωναν τη χρηματοοικονομική κατάσταση της δικαιούχου επιχείρησης χωρίς αυτά να είναι αναγκαία για την επίτευξη των στόχων της αναφερθείσας διάταξης 24 . Επιπλέον, η ενίσχυση θα πρέπει να φέρει το χαρακτήρα κινήτρου. Ως εκ τούτου, ενίσχυση που αντιστοιχεί στην κάλυψη του συνήθους λειτουργικού κόστους επιχείρησης, στο οποίο η τελευταία θα καλούνταν να ανταποκριθεί σε κάθε περίπτωση υπό φυσιολογικές συνθήκες, δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 107 παρ. 3 ΣΛΕΕ, αρχή που αποτυπώνεται και στο Γενικό Κανονισμό 23.  Βλ. ∆ικαστήριο, υπόθεση C-66/02, απόφαση της 8.9.2005, Ιταλική ∆ημοκρατία κατά Επιτροπής Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. 24.  Βλ. Γενικό ∆ικαστήριο, υπόθεση T-671/14, απόφαση της 12.9.2017, Bayerische- Motoren Werke AG κατά Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 20 21 22