ΔΙΚΑΙΟ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ

Το σύστημα προληπτικού ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων δυνάμει απόφασης της επιτροπής Α. Βοϊτσίδου 157 τεκμαίρεται η αναγκαιότητα του μέτρου 28 , χωρίς, ωστόσο, τούτο να ανάγεται σε αμάχητο τεκμήριο 29 . Επιπρόσθετα, έχει νομολογηθεί ότι κατά την εκτίμηση της Επιτροπής περί της αναγκαιότητας της χορηγούμενης ενίσχυσης το ενωσιακό όργανο δύναται να περιοριστεί στη μελέτη των χαρακτηριστικών της τελευταίας, χωρίς να υπο- χρεούται παράλληλα να προβεί σε ανάλυση της ενίσχυσης που χορηγήθηκε σε κάθε κατ’ ιδίαν περίπτωση βάσει του καθεστώτος αυτού, αφού μόνο στο στά- διο της αναζήτησης των ενισχύσεων είναι αναγκαίο να ελέγχεται η κατ’ ιδίαν κατάσταση κάθε ενδιαφερόμενης επιχείρησης 30 . Ειδικώς δε για τις ενισχύσεις χορηγούμενες σε υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος, οι οποίες απο- τελούν αντικείμενο εξέτασης ειδικού κεφαλαίου του παρόντος, η έννοια της αναγκαιότητας ως προς τη χορήγησή του συγκεκριμένου ποσού νοείται κατά διευρυμένο τρόπο, ούτως ώστε το τελευταίο να περιλαμβάνει, πέραν της κάλυ- ψης των δαπανών της δικαιούχου επιχείρησης, και ένα εύλογο κέρδος που θα αποδίδεται σε αυτήν και θα αποτελεί μορφή κινήτρου για τη δραστηριοποίηση ιδιωτικών επιχειρήσεων σε τομείς της οικονομίας που κατά κανόνα και υπό φυσιολογικές συνθήκες αγοράς δε γεννούν προσδοκίες κέρδους 31 . Περαιτέρω, η ενίσχυση θα πρέπει να πληροί το κριτήριο της αναλογικότητας, η οποία συνιστά γενική αρχή του δικαίου της Ένωσης, ήτοι το ύψος και η χρονική διάρκειά της να περιορίζονται στον απολύτως απαραίτητο βαθμό για την επί- τευξη των επιδιωκόμενων νόμιμων στόχων. Θα πρέπει, συνεπώς, να προταχθεί η λιγότερο επαχθής για την αγορά οικονομική κρατική επέμβαση, στο μέτρο φυσικά που η τελευταία μπορεί να δικαιολογηθεί από την ύπαρξη ανάγκης χο- ρήγησής της 32 και τον επιδιωκόμενο με αυτήν σκοπό. Συνεπώς, η αλλοίωση των όρων των συναλλαγών και η στρέβλωση του ανταγωνισμού που προκύ- πτουν από το μέτρο της ενίσχυσης δεν πρέπει να είναι δυσανάλογες σε σχέση με τα θετικά αποτελέσματα που απορρέουν από αυτό. 28.  Βλ. ∆ικαστήριο, υποθέσεις C-630/11 P έως C-633/11 P, απόφαση της 13.6.2013, Re- giona auto nomadella Sardegna, Timsassrl και Grand Hotel Abid’ Aoru SpA κατά Ευρω- παϊκής Επιτροπής. 29.  Βλ. Ροδόπουλο Μ. , Παρατηρήσεις στη ∆ΕΕ C-349/19, απόφαση της 5.3.2019, Eesti Pagar, ΕΕΕυρ∆ 2019, 268. 30.  Βλ. ∆ικαστήριο, υπoθέσεις C-630/11 P έως C-633/11 P, ό.π. 31.  Βλ. Ροδόπουλο Μ. , Κρατικές ενισχύσεις στα υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέ- ροντος, σελ. 129επ., όπου, βέβαια, επισημαίνεται ότι ο έλεγχος που δικαιούται να πραγματοποιήσει το ∆ικαστήριο ως προς την αναγκαιότητα και αναλογικότητα της αντιστάθμισης για την παροχή της υπηρεσίας γενικού οικονομικού συμφέροντος εί- ναι περιορισμένος, συνιστάμενος σε έλεγχο ορίων ως προς τυχόν ύπαρξη πρόδηλου σφάλματος στα πορίσματα της Επιτροπής. 32.  Βλ. Συνοδινό Χ. , Οι κρατικές ενισχύσεις υπό τον έλεγχο του κοινοτικού δικαίου, 1998, σελ. 48. 25 26