ΠΟΙΝΙΚΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΨΥΧΙΚΩΣ ΠΑΣΧΟΝΤΩΝ

Ποινικό δίκαιο για την αντιμετώπιση των ψυχικώς ασθενών δραστών αξιόποινων πράξεων: χθες και σήμερα Ελισάβετ Συμεωνίδου-Καστανίδου Καθηγήτρια Ποινικού Δικαίου στο ΑΠΘ Μαρία Μητροσύλη Καθηγήτρια Δικαίου της Υγείας στο ΠAΔΑ* ΜΕΡΟΣ Α΄ ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ 1. Η αρχή της ενοχής ως βασική αρχή του ποινικού μας δικαίου Βασική αρχή του ποινικού δικαίου είναι η αρχή της ενοχής : κανένας δεν τιμωρείται για μια άδικη πράξη που τέλεσε, αν δεν έχει συνείδηση της ση- μασίας της ή αδυνατεί να κατανοήσει την απαξία της 1 . Η αρχή της ενοχής γίνεται μάλιστα δεκτό ότι έλκει την ισχύ της από το ίδιο το Σύνταγμα και ειδικότερα από το άρθρο 2 παρ. 1 του Συντ., που κατοχυρώνει ως πρωταρ- χική υποχρέωση της Πολιτείας τον σεβασμό και την προστασία της αξίας του ανθρώπου 2 . Όταν κάποιος δεν έχει ικανότητα καταλογισμού, επειδή λ.χ. είναι ανήλικος ή ψυχικώς ασθενής ή όταν αδυνατεί να συνειδητοποιή- σει τον άδικο χαρακτήρα της πράξης του, η επιβολή ποινής για την άδικη πράξη που έχει τελέσει θα οδηγούσε σε κατάφωρη προσβολή της αξίας του ως ανθρώπου, αφού το συγκεκριμένο άτομο θα χρησιμοποιούνταν απλώς σαν ένα μέσο για την άσκηση της αντεγκληματικής πολιτικής του κράτους. * Το Α΄ Μέρος έχει γραφεί από την Ε. Συμεωνίδου-Καστανίδου και το Β΄ Μέρος από την Μ. Μητροσύλη . 1. Βλ. σχετικά Ι. Μανωλεδάκη , Ποινικό Δίκαιο, Γενική Θεωρία, εκδ. Σάκκουλα, 2004, σελ. 906 επ. 2. Ν. Παρασκευόπουλος , Τα θεμέλια του ποινικού δικαίου, εκδ. Σάκκουλα, 2008, σελ. 225 επ.