ΔΙΚΑΙΟ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

Δ. Ν. ΤΖΟΥΓΑΝΑΤΟΣ 187 §5 Σχέση ελεύθερου και αθέμιτου ανταγωνισμού την κατεύθυνση της οικονομικής αποτελεσματικότητας. Παρ’ όλα αυτά, πρωταρχικό αντικείμενο προστασίας του ενωσιακού δικαίου παραμένει η προστασία της οικονο- μικής ελευθερίας και ειδικότερα η προστασία της ελευθερίας ανταγωνισμού (στο μέτρο που αυτή εγγυάται την προστασία του ανταγωνισμού ως θεσμού) 32 , ενώ ο στό- χος της οικονομικής αποτελεσματικότητας λαμβάνεται υπόψη, εφόσον η επιδίωξή του δεν προϋποθέτει υπέρμετρο περιορισμό της ανταγωνιστικής ελευθερίας 33 . Για το αντικείμενο προστασίας του Ν 3959/2011 δεν ισχύει κάτι διαφορετικό 34 . Αφενός διότι το ελληνικό δίκαιο ακολουθούσε πάντα την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού από τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αφετέρου διότι ούτως ή άλλως τα περιθώρια μιας αυτόνομης εθνικής πολιτικής ανταγωνισμού για τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πολύ περιορισμένα. Δ. Σχέση δικαίου του αθέμιτου και δικαίου του ελεύθερου ανταγωνισμού Ενόψει του κοινού αντικειμένου προστασίας τους, ερευνητέα η σχέση του δικαίου του αθέμιτου προς το δίκαιο του ελεύθερου ανταγωνισμού. Ειδικότερα, πρέπει να εξετασθεί σε ποιο βαθμό οι ρυθμίσεις τους αλληλοκαλύπτονται και τι ακριβώς ση- μαίνει αυτό σε επίπεδο εφαρμογής. 1. Από τη θεωρία της αυστηρής διάκρισης στη θεωρία της σύγκλισης Επί της σχέσης αθέμιτου και ελεύθερου ανταγωνισμού υπήρξε διχογνωμία στη γερ- μανική θεωρία 35 . Ως χρονολογικά πρώτη διατυπώθηκε η θεωρία ότι τα πεδία εφαρμογής των δύο δι- καίων είναι απολύτως διακριτά, ότι δηλ. το ένα τελειώνει εκεί που αρχίζει το άλλο (“Trennungsthese”) 36 . Το δίκαιο του αθέμιτου ανταγωνισμού αποσκοπεί στην ατομι- κή προστασία των ανταγωνιστών, ενώ το δίκαιο του ελεύθερου ανταγωνισμού στην προστασία του ανταγωνισμού ως θεσμού προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Η θεωρία αυτή τέθηκε σε αμφισβήτηση από τη θέση περί αντινομίας αθέμιτου και ελεύθερου ανταγωνισμού (“antinomisches Spannungsverhältnis”), η οποία αναγνώ- ριζε μεν τη συνύπαρξη των δύο τμημάτων στο ενιαίο δίκαιο ανταγωνισμού καθώς και την αλληλεπίδρασή τους, αλλ’ απέδιδε μεγαλύτερη σημασία στις διαφορές τους. Υποστήριζε, ότι μόνον ο θεμιτός ανταγωνισμός είναι άξιος προστασίας από το δί- 32.  Βλ. σχετικά παρακάτω, υπό Δ.1. 33.  Βλ. αναλυτικά Τζουγανάτο, Προστασία του ελεύθερου ανταγωνισμού στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Τι, γιατί και πώς προστατεύεται;, Τιμητικός τόμος Ν. Ρόκα 2012, 1120 και τις εκεί παραπομπές. 34.  Για το ζήτημα στο ελληνικό δίκαιο βλ. την κλασσική μονογραφία του Λιακόπουλου, Η οι- κονομική ελευθερία αντικείμενο προστασίας στο δίκαιο του ανταγωνισμού, 1981. 35.  Για μια επισκόπηση της συζήτησης βλ. Pichler, ό.π., 164 επ., Lux, ό.π., 386 επ., Schwipps, ό.π. 54 επ. 36.  Η θέση αυτή διατυπώθηκε από τον Würdinger, Freiheit der persönlichen Entfaltung, Kartell- und Wettbewerbsrecht, WuW 1953, 721. 29 30 31 32 33