δημοσιονομικές, δημογραφικές και εργασιακές συνθήκες η κυβέρνηση θα επι- χειρούσε ένα άλμα στο κενό αν προχωρούσε τώρα μια τέτοια μεταρρύθμιση. Αναλύοντας τον νόμο 4670/2020 διαπιστώνεται κατ’ αρχάς η συμμόρφωση στη συνταγματική νομολογία. Οι αποφάσεις 1880/2019 και επόμενες του ΣτΕ έκριναν ότι αντίκειται στην αρχή της ισότητας η υπαγωγή σε ενιαίους κανόνες εισφορών και παροχών επιμέρους κατηγοριών ασφαλισμένων με ουσιωδώς διαφορετικές συνθήκες απασχόλησης και παραγωγής εισοδήματος, δηλαδή αφενός των μισθωτών και αφετέρου των αυτοαπασχολούμενων και των ελεύ- θερων επαγγελματιών. Ενόψει αυτού ο νέος νόμος προβλέπει την αποσύνδεση των εισφορών από το εισόδημα και τον χρόνο ασφάλισης. Έτσι θεσμοθετείται ένα νέο μοντέλο ελεύθερης επιλογής του ύψους των εισφορών που θα κατα- βάλλουν αυτοαπασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες, μεταξύ έξι κατη- γοριών εισφορών, επιλύοντας ταυτόχρονα τα τεχνικά προβλήματα που αντιμε- τώπισε ο ΕΦΚΑ για την είσπραξή τους. Ως προς τις συνταξιοδοτικές παροχές, διατηρούνται μεν (και ορθώς) οι κατηγο- ρίες της εθνικής και της ανταποδοτικής σύνταξης, οι οποίες είχαν θεσμοθετηθεί από το 2010, το μείζον όμως εν προκειμένω είναι ότι αυξάνονται τα ποσοστά αναπλήρωσης για όσους έχουν περισσότερα από 30 χρόνια ασφάλισης. Έτσι ο νέος νόμος υπακούει στην αρχή της ανταποδοτικότητας, που ρητά πλέον ανα- γνώρισε το ΣτΕ στην πρόσφατη νομολογία του, αποκαθιστώντας μία βασική πτυ- χή της λογικής του ασφαλιστικού θεσμού την οποία είχε υπονομεύσει ο νόμος Κατρούγκαλου εν ονόματι μιας ισοπεδωτικής μεταχείρισης των ασφαλισμένων. Παράλληλα, οι νέοι συντελεστές αναπλήρωσης λειτουργούν ως κίνητρο για την παραμονή στην εργασία και ως αντικίνητρο για την εισφοροδιαφυγή. Με τον πρόσφατο νόμο το σύστημα επικουρικής ασφάλισης διατηρείται και ενοποιείται διοικητικά με τον ΕΦΚΑ. Οι επικουρικές συντάξεις επανυπολογίζο- νται σε συμμόρφωση με τις αποφάσεις του ΣτΕ. Ως προς την παράλληλη ασφά- λιση, καταβάλλεται πλέον μια εισφορά υγείας και επικούρησης. Κρίσιμο είναι, επίσης, ότι οι εισφορές υγείας διατηρούνται στο ίδιο ύψος σε όλες τις ασφαλι- στικές κατηγορίες (πλην της πρώτης), ενισχύοντας την ανταποδοτικότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος και δημιουργώντας κίνητρα επιλογής υψηλότε- ρης κατηγορίας. Τέλος, σημαντικές είναι, ιδίως μετά την εκδήλωση της πανδη- μίας του Covid-19, οι ρυθμίσεις που αφορούν τον ψηφιακό μετασχηματισμό του συστήματος για την επιτάχυνση της διαδικασίας απονομής παροχών και την καλύτερη εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων. Οι νομοθετικές μεταβολές στοσύστημα κοινωνικής ασφάλισης θαδοκιμαστούν στην πράξη. Απομένει να επαληθευθεί η εύλογη πρόβλεψη ότι η κατάργηση του δημευτικού τρόπου υπολογισμού των εισφορών των ελεύθερων επαγγελ- ματιών θα οδηγήσει σε μείωση της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής, άρα σε αύξηση των δημοσίων εσόδων. Μένει, εξάλλου, να επιβεβαιωθεί ότι η ενσωμάτωση του ΕΤΕΑΕΠ στον νέο ηλεκτρονικό ΕΦΚΑ και ο ψηφιακός μετα- σχηματισμός του θα έχουν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα για τους ασφαλι-
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy MjEyOTk=