σμένους και τους συνταξιούχους. Εκκρεμεί, τέλος, η εξαγγελθείσα συμπλήρω- ση της μεταρρύθμισης από ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο για τα επαγγελματικά ταμεία, καθώς και από μηχανισμούς βελτίωσης του επιπέδου διαβίωσης που θα αντικαταστήσουν το καταργηθέν, βάσει του τρίτου Μνημονίου, ΕΚΑΣ. Η συζή- τηση αυτή αφορά, ωστόσο, τις ευρύτερες μεταλλάξεις του κοινωνικού κράτους στην Ευρώπη και το αίτημα διάσωσης του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου. ΙII. Την αφετηρία του προβλήματος του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα αποτελούν τα επί δεκαετίες χρηματοδοτικά ελλείμματα και η πο- λυδιάσπαση των νομικών καθεστώτων. Πού οφείλεται η ανεπαρκής χρηματο- δοτική βάση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης; Τα αίτια ανάγονται στο απώτερο παρελθόν, στην επί δεκαετίες κακοδιαχείριση των αποθεματικών των ασφαλιστικών φορέων, στην εισφοροδιαφυγή, στα αδικαιολόγητα προνόμια συγκεκριμένων ομάδων και στις δυσμενείς δημογραφικές εξελίξεις. Τα ισχυρό- τερα πλήγματα αποτέλεσαν όμως η ραγδαία αύξηση της ανεργίας την τελευ- ταία δεκαετία, η μαζική έξοδος από την εργασία νέων ηλικιακά ασφαλισμένων υπό τον φόβο αυστηροποίησης των όρων συνταξιοδότησης και η βαθιά ύφεση της οικονομίας. Πρόσφατες αναλογιστικές μελέτες αποδεικνύουν ότι δυσμενείς αλλαγές στην κοινωνική ασφάλιση θα επιφέρουν τα ζοφερά δημογραφικά δεδομένα, που συνοψίζονται στη γήρανση του πληθυσμού λόγω αύξησης του προσδόκιμου ζωής και της μείωσης των γεννήσεων. Ταυτόχρονα η υψηλή ανεργία, τα υψηλά ποσοστά αδήλωτης απασχόλησης και οι χαμηλοί ρυθμοί ανάπτυξης επιδεινώ- νουν το πρόβλημα χρηματοδότησής του. Όμως η λογική της διαρκούς μείω- σης των συντάξεων, παρά τις περί του αντιθέτου υποσχέσεις, έχει υπερβεί τα ακραία ανεκτά όρια με γνώμονα τη διασφάλιση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης για τους συνταξιούχους. Οι διακυμάνσεις της σχετικής νομολογίας των δικαστηρίων μας έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον ακόμη και των μη ει- δικών στην κοινωνική ασφάλιση. Επίλυση του Ασφαλιστικού δεν είναι πλέον ανεκτό να σημαίνει επαναλαμβανό- μενες δυσμενείς παραμετρικές μεταβολές, ιδίως αυξήσεις εισφορών, μειώσεις παροχών και αυξήσεις ορίων ηλικίας. Αυτή η λογική οδηγεί αναπόδραστα στην αποδόμηση του ασφαλιστικού συστήματος. Αποσπασματικές παρεμβάσεις, όπως οι αλλεπάλληλες περικοπές των συντάξεων, λειτούργησαν καταστροφικά τόσο για την ασφαλιστική συνείδηση όσο και για τη διαγενεακή αλληλεγγύη. Την απάντηση στην κρίση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης δεν αποτε- λεί η οριστική του απαξίωση, αλλά γενναίες παρεμβάσεις τόσο ως προς την οργάνωση και λειτουργία του όσο και σε σχέση προς τις αλληλένδετες με αυτό όψεις του προβλήματος. Άρα απαιτούνται ριζικά μέτρα για την αντιμετώπιση του δημογραφικού, μείωση της φοροδιαφυγής και εισφοροδιαφυγής, αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας και απελευθέρωση της οικονομίας από τα δεσμά που την εγκλωβίζουν στους χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.