ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΕ ΚΑΙ Η ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΟΗΕ

Η εφαρμογή της βιώσιμης ανάπτυξης στην ΕΕ: το νομικό και πολιτικό υπόβαθρο | 81 ση σχέσεων συνεργασίας της ΕΕ και των κρατών μελών της, με τρίτες χώρες και διεθνείς οργανισμούς, σε καίριους τομείς της εξωτερικής πολίτικης της ΕΕ - όπως είναι η εμπορική πολιτική, η αναπτυξιακή πολιτική και η ευρωπαϊκή πολιτική γει- τονίας - συμβάλλει καθοριστικά στην προαγωγή κρίσιμων περιβαλλοντικών στό- χων και προτεραιοτήτων της ΕΕ. Προς την κατεύθυνση αυτή, καταλυτικό ρόλο δι- αδραματίζουν τα ποικίλα νομικά, πολιτικά και χρηματοδοτικά μέσα και εργαλεία άσκησης των εν λόγω καίριων τομέων της εξωτερικής δράσης της ΕΕ. Σε αυτά περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων 14 : α) οι διάφορες διμερείς και πολυμερείς συμ- φωνίες με τρίτες χώρες και διεθνείς οργανισμούς 15 (π.χ. εμπορικές συμφωνίες, συμφωνίες σύνδεσης, συμφωνίες προσχώρησης), β) οι αυτόνομες νομοθετικές πράξεις της ΕΕ με διεθνείς διαστάσεις, (π.χ. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 3286/94 για τους φραγμούς στο εμπόριο), γ) τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Συμβουλίου Υπουργών, οι ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και οι Ευρωπαϊκές Στρατηγικές και Σχέδια Δράσης, και δ) το Πολυετές Δημοσιονο- μικό Πλαίσιο της ΕΕ, και διάφορα χρηματοδοτικά εργαλεία με γεωγραφικό και θεματικό χαρακτήρα, όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Γειτονίας. Στα εν λόγω μέσα, ενσωματώνονται μία σειρά από κεντρικές αρχές, στοχεύσεις και πρότυπα του περιβαλλοντικού κεκτημένου της ΕΕ, οι οποίες ευθυγραμμίζονται και εναρμονίζονται πλήρως με τις αντίστοιχες ευρύτερες περιβαλλοντικές επιταγές και επιδιώξεις των ΣΒΑ 16 . Η παράμετρος της εξωτερικής διάστασης των εσωτερικών πολιτικών της ΕΕ απο- τυπώνεται και σε μία σειρά από άλλες θεματικές διατάξεις της ΣΛΕΕ, οι οποίες συνδέονται, άμεσα και έμμεσα, με πολλές πτυχές της βιώσιμης ανάπτυξης και των ΣΒΑ. Και στην περίπτωση αυτή, στο πλαίσιο της διακυβέρνησης της ΕΕ υπάρ- χει μία δέσμη εσωτερικών τομεακών πολιτικών της ΕΕ, οι πρωταρχικοί στόχοι των οποίων δύναται να εκπληρωθούν και να προαχθούν μέσα από πρωτοβουλίες και δράσεις που αναλαμβάνονται από την ΕΕ σε διεθνές επίπεδο. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι διατάξεις της ΣΛΕΕ, οι οποίες αναφέρονται στις εξής τομεακές πολιτικές της ΕΕ: την ενέργεια (άρθρο 194 ΣΛΕΕ), τη δημόσια υγεία (άρ- θρο 168 ΣΛΕΕ), το χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης (Τίτλος V ΣΛΕΕ), 14. Βλ. Καΐλης, Α., Οι Εξωτερικές Σχέσεις της ΕΕ: Δίκαιο και Πολιτικές , Εκπαιδευτικό Εγχειρίδιο, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Ακαδημαϊκό Έτος 2018-2019. Vooren, B.V., Wessel, R-A., EU External Relations Law: Text, Cases and Materials , (2014), op. cit., σελ. 34-72. 15. Σύμφωνα με το άρθρο 216 ΣΛΕΕ (Διεθνείς Συμφωνίες): «Η Ένωση μπορεί να συνάπτει συμφωνία με μία ή περισσότερες τρίτες χώρες ή διεθνείς οργανισμούς όταν το προβλέπουν οι Συνθήκες ή όταν η σύναψη συμφωνίας είναι αναγκαία για την επίτευξη, στο πλαίσιο των πολιτικών της Ένωσης, ενός εκ των στόχων που καθορίζονται από τις Συνθήκες, ή προβλέπεται σε νομικά δε- σμευτική πράξη της Ένωσης ή ακόμη ενδέχεται να επηρεάσει κοινούς κανόνες ή να μεταβάλει την εμβέλειά τους». 16. Βλ. παρακάτω Κεφ. 3-6.