ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΕ ΚΑΙ Η ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΟΗΕ

74 | Εξωτερική Πολιτική της ΕΕ και η Ενσωμάτωση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ 2.1.1 Η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) Σε σχέση με τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), αξίζει να σημειωθεί ότι μία από τις ιδιαιτερότητές της αφορά στην άμεση και ρητή αναφορά που κά- νει, μέσα από το Προοίμιό της, στην αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης. Η ρητή αυτή αναφορά αποκτά ιδιαίτερη προστιθέμενη αξία, δεδομένου ότι το προοίμιο κάθε διεθνούς συνθήκης αποτελεί σημαντικό μέσο ερμηνείας και εφαρμογής των δια- τάξεών της 3 . Θεμελιώνει τη δικαιολογητική βάση της συνθήκης, προσδιορίζει το βασικό σκοπό της και ιχνηλατεί τις κρίσιμες πτυχές του πεδίου εφαρμογής της. Η σημασία που αποδίδει το Προοίμιο της ΣΕΕ στη βιώσιμη ανάπτυξη, τεκμαίρεται από το γεγονός που θέλει την εφαρμογή της αρχής της βιώσιμης ανάπτυξης να συνδέεται άρρηκτα και να αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την εκπλήρωση ενός από τους πρωταρχικούς σκοπούς των κρατών μελών της Ένωσης – ο οποίος αποτελεί και θεμέλια επιταγή της Ατζέντα 2030 - την προώθηση της οικονομι- κής και κοινωνικής προόδου των λαών τους. Όπως προβλέπεται χαρακτηριστικά στην παρ. 9 του Προοιμίου: «ΑΠΟΦΑΣΙΣΜΕΝΟΙ να προωθήσουν την οικονομική και κοινωνική πρόοδο των λαών τους, λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης και στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης της εσωτερικής αγοράς, της ενισχυμένης συνοχής, και της προστασίας του περιβάλλοντος, και να εφαρμόσουν πο- λιτικές που θα διασφαλίζουν την πρόοδο στον τομέα της οικονομικής ολο- κλήρωσης εκ παραλλήλου με την πρόοδο στους άλλους τομείς..» 4 . Αναφορικά με το κυρίως σώμα της ΣΕΕ , σε ένα πρώτο επίπεδο, η ανάγκη για την υλοποίηση και την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης αποτυπώνεται, τόσο άμεσα (ρητά) όσο και έμμεσα , στην ενότητα που αφορά στους θεμελιώδεις στό- χους της Ένωσης (άρθρο 3 ΣΕΕ). Ειδικότερα, η πρώτη ρητή αναφορά στη βιώσιμη ανάπτυξη γίνεται στο άρθρο 3(3) ΣΕΕ, όπου ορίζεται ότι: «Η Ένωση ..εργάζεται για τη βιώσιμη ανάπτυξη της Ευρώπης, με γνώμονα την ισόρροπη οικονομική ανάπτυξη…, την κοινωνική οικονομία της αγοράς με υψηλό βαθμό ανταγωνι- στικότητας, με στόχο την πλήρη απασχόληση και την κοινωνική πρόοδο, και το υψηλό επίπεδο προστασίας και βελτίωσης της ποιότητας του περιβάλλοντος». Εκτός, όμως, από τη ρητή αυτή αναφορά στην έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης, το άρθρο 3 ΣΕΕ προβλέπει και ένα σύνολο διατάξεων το οποίο αποτυπώνει, με 3. Σχετικά με τη σημασία και το ρόλο που επιτελεί το προοίμιο μιας διεθνούς συνθήκης, βλ. Ραυτό- πουλος, Ε., Διεθνείς Διαπραγματεύσεις: Θεωρία και Τεχνική Οικοδόμησης Διεθνούς Κοινού Συμφέρο- ντος . Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα, 2014, σελ. 152-153. Raftopoulos, E., International Negotiation: A Process of Relational Governance for International Common Interest. Cambridge University Press 2019, σελ. 160. 4. Αξίζει να σημειωθεί ότι η παρ. 9 του Προοιμίου της ΣΕΕ έχει μεταφερθεί αυτούσια από το Προοί- μιο της Συνθήκης του Άμστερνταμ (1997) και συγκεκριμένα την παρ. 7.