ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΕ ΚΑΙ Η ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΟΗΕ

Η εφαρμογή της βιώσιμης ανάπτυξης στην ΕΕ: το νομικό και πολιτικό υπόβαθρο | 75 έμμεσο τρόπο , ορισμένες από τις κυριότερες κοινωνικές, κυρίως, πτυχές της βιω- σιμότητας, οι οποίες και εντάχθηκαν στη συνέχεια στον πυρήνα της Ατζέντα 2030 και των ΣΒΑ. Ειδικότερα, όπως ορίζεται στο άρθρο 3(3)ΣΕΕ: «Η Ένωση καταπολε- μά τον κοινωνικό αποκλεισμό και τις διακρίσεις και προωθεί την κοινωνική δικαι- οσύνη και προστασία, την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών, την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών και την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού…. Η Ένωση προάγει την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή και την αλληλεγγύη μετα- ξύ των κρατών μελών». Ταυτόχρονα, το άρθρο 3(1)ΣΕΕ αναδεικνύει ως έναν από τους πρώτιστους σκοπούς της ΕΕ, την προαγωγή της ειρήνης, των αξιών και της ευημερίας των λαών της - σκοπός ο οποίος αποτελεί κρίσιμη προτεραιότητα της Ατζέντα 2030 και κεντρική πτυχή του πεδίου εφαρμογής της, η οποία αποτυπώ- νεται στο ΣΒΑ 16. Η δεύτερη ρητή αναφορά του άρθρου 3 ΣΕΕ στη βιώσιμη ανάπτυξη, συνδέεται άρρηκτα με τις διεθνείς σχέσεις της Ένωσης και την εκπλήρωση ορισμένων πρω- ταρχικών σκοπών του τομέα της εξωτερικής πολιτικής της. Συγκεκριμένα, όπως προβλέπεται στο άρθρο 3(5)ΣΕΕ: «Στις σχέσεις της με τον υπόλοιπο κόσμο, η Ένωση προβάλλει και προωθεί τις αξίες της και τα συμφέροντά της και συμβάλλει στην προστασία των πολιτών της. Συμβάλλει στην ειρήνη, την ασφάλεια, τη βιώ- σιμη ανάπτυξη του πλανήτη , την αλληλεγγύη…, το ελεύθερο και δίκαιο εμπόριο, την εξάλειψη της φτώχειας και την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων, κα- θώς και στην αυστηρή τήρηση και ανάπτυξη του διεθνούς δικαίου...». Σε ένα δεύτερο επίπεδο, η έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης ενσωματώνεται, με άμεσο και έμμεσο τρόπο, σε ένα πλαίσιο γενικών διατάξεων της ΣΕΕ που αφο- ρούν αποκλειστικά στην εξωτερική δράση της Ένωσης ( άρθρο 21 ΣΕΕ ). Ειδικότε- ρα, στο πλαίσιο του σχεδιασμού και της υλοποίησης των εξωτερικών δράσεών της, η Ένωση προάγει, μέσα από τη ΣΕΕ, μία δέσμη θεμελιωδών αρχών και προ- τεραιοτήτων, στις οποίες εδράζονται η Ατζέντα 2030 και οι ΣΒΑ. Σε αυτές περι- λαμβάνονται, μεταξύ άλλων, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η αρχή της ισότητας, το κράτος δικαίου, οι αποτελεσματικοί και δημοκρατικοί θεσμοί, η πολυμέρεια (multilateralism) και οι συμπράξεις ή εταιρικές σχέσεις (partnership). Όπως ορίζεται, χαρακτηριστικά, στο άρθρο 21 (1) ΣΕΕ: «1. Η δράση της Ένωσης στη διεθνή σκηνή έχει ως γνώμονα και σχεδιάζε- ται με στόχο να προωθεί στο ευρύτερο παγκόσμιο πλαίσιο τις αρχές που έχουν εμπνεύσει τη δημιουργία, την ανάπτυξη και τη διεύρυνσή της: τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, την οικουμενικότητα και το αδιαίρετο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, το σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, τις αρχές της ισότητας και της αλληλεγγύ- ης και το σεβασμό των αρχών του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου.