ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΕ ΚΑΙ Η ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΟΗΕ

80 | Εξωτερική Πολιτική της ΕΕ και η Ενσωμάτωση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ μέσα προώθησης του περιβαλλοντικού κεκτημένου της ΕΕ στις διεθνείς σχέσεις της, στο πλαίσιο της συνεργασίας της με τρίτες χώρες και διεθνείς οργανισμούς. Πρώτο και βασικό μέσο αποτελούν οι διεθνείς περιβαλλοντικές συμφωνίες που συνομολογεί η ΕΕ, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο Άρθρο 218 ΣΛΕΕ. Η ΕΕ, με βάση την εξωτερική περιβαλλοντική αρμοδιότητάς της (exter- nal environmental competence), η οποία πηγάζει από το Άρθρο 191 (4) ΣΛΕΕ 10 , δύναται να συμμετάσχει στη διαδικασία διαπραγμάτευσης, σύναψης και εφαρ- μογής μιας σειράς διεθνών περιβαλλοντικών συμφωνιών 11 . Οι συμφωνίες αυτές καλύπτουν μία ευρεία γκάμα περιβαλλοντικών θεμάτων άρρηκτα συνδεδεμένων με τους ΣΒΑ, πάνω στα οποία η ΕΕ έχει υιοθετήσει πολιτικές και κανονισμούς, με βάση τη συντρέχουσα αρμοδιότητά της στον τομέα του περιβάλλοντος [άρθρο 4(2) ΣΛΕΕ] 12 . Τα θέματα αυτά ποικίλουν, από την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρι- κής ρύπανσης, την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, έως την ολοκληρωμένη διαχείριση των αποβλήτων και των επι- βλαβών χημικών, την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και τη βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων. Εκτός, όμως, από τις διεθνείς περιβαλλοντικές συμφωνίες, το περιβαλλοντικό κε- κτημένο της ΕΕ και οι απορρέουσες από αυτό περιβαλλοντικές πτυχές των ΣΒΑ, προβάλλονται σε διεθνές επίπεδο, και μέσα από την άσκηση των διαφόρων το- μέων πολίτικης της εξωτερικής δράσης της ΕΕ 13 . Στο πλαίσιο αυτό, η οικοδόμη- 10. Εκτός από το άρθρο 191 (4) ΣΛΕΕ, η εξωτερική περιβαλλοντική αρμοδιότητα της ΕΕ εκπορεύ- εται και από τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την προβαλλόμενη αρχή του παραλληλισμού (parallelism doctrine) ή την αρχή των συνεπαγομένων εξουσιών - αρχή της μη ρητής αρμοδιότητας (implied power). Σύμφωνα με την εν λόγω αρχή, η ΕΕ έχει την αρμοδιότητα να δρα στο εξωτερικό σε θέματα στα οποία έχει ασκήσει ήδη την αρμοδιότητά της στο εσωτερικό πεδίο πολιτικής. Βλ. Vooren, B-V., Wessel, R-A, EU External Relations Law: Text, Cases and Materials , Cambridge University Press, 2014, σελ. 74-97. Χριστοδουλίδης, Θ. , Νομική Προσωπικότητα και Αρμοδιότητες της ΕΕ/ΕΕ στο Πεδίο των Διεθνών Σχέσεων. Στο Στεφάνου, Κ., Φατούρος, Αρ., Χριστοδουλίδης, Θ., Εισαγωγή στις Ευρωπαϊκές Σπουδές: Ιστορία-Θεσμοί-Δίκαιο. Αθήνα, Ι. Σιδέρης, 2001, σελ. 463. 11. Βλ. Delreux, T., The Rotating Presidency and the EU’s External Representation in Environmental Affairs: the Case of Climate Change and Biodiversity Negotiations. Journal of Contemporary Euro- pean Research , Vol 8, No 2, (2016) σελ. 210-227. Delreux, T., The EU as International Environmental Negotiator , Surrey, Ashgate, 2011. Adelle, C., Biedenkopf, K., Torney, D., European Union External Environmental Policy: Rules, Regulation and Governance beyond borders , Palgrave Macmillan, 2018. 12. Οι διεθνείς περιβαλλοντικές συμφωνίες είναι κατά βάση μεικτές συμφωνίες (mixed agree- ments), υπό την έννοια ότι συνάπτονται από κοινού, από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της, με τις τρίτες χώρες. Το αντικείμενο των υπό κατάρτιση μεικτών συμφωνιών δεν εμπίπτει, στο σύνολό του, στις αρμοδιότητες της ΕΕ ή αντίστοιχα των κρατών μελών. Υπάρχουν μεικτές αποκλειστι- κές αρμοδιότητες, και συντρέχουσες αρμοδιότητες, μεταξύ της ΕΕ και των κρατών μελών της. Χριστοδουλίδης, Θ., Νομική Προσωπικότητα και Αρμοδιότητες της ΕΕ/ΕΕ στο Πεδίο των Διεθνών Σχέσεων. Στο Στεφάνου, Κ., Φατούρος, Αρ., Χριστοδουλίδης, Θ., Εισαγωγή στις Ευρωπαϊκές Σπου- δές: Ιστορία-Θεσμοί-Δίκαιο. Αθήνα, Ι. Σιδέρης, 2001, σελ. 489-492. 13. Βλ. Duran, M.G., Morgera, E., Environmental Integration in the EU’s External Relations: Beyond Mul- tilateral Dimensions. Hart Publishing, 2012.