ΔΙΚΑΙΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

148 Κεφάλαιο Β΄ - ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ έχει προσφύγει όχι σπάνια η νομολογία των εθνικών δικαστηρίων, του ΔΕΕ, αλλά και του ΕΔΔΑ, σήμερα δε η σημασία του παρίσταται ολοένα διευρυνόμε- νη. Το ζήτημα δεν μπορεί να επιλυθεί τελειωτικώς από τον κοινό εθνικό νομο- θέτη και το δευτερογενές κοινοτικό δίκαιο ενόψει της ΕΣΔΑ (ΣΕΕ 6 §§2-3), δεν μπορεί δε να εξετασθεί περαιτέρω στον παρόντα τόπο. IΙΙ. Συνέπειες της παράνομης επεξεργασίας Ήδη αναφέρθηκε ότι η έννομη σχέση της επεξεργασίας, όταν η τελευταία είναι ανεπίτρεπτη, προσλαμβάνει επιπροσθέτως χαρακτηριστικά θεσμού αδι- κοπρακτικής ευθύνης. Στην περίπτωση αυτή, πέρα από το ισχύον για κάθε επεξεργασία πλέγμα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, προβλέπεται σειρά κυ- ρώσεων, αστικών, ποινικών και διοικητικών, για τις οποίες βλ. αναλυτικότερα ευθύς αμέσως (1–3). Δυνάμει των ειδικών ρυθμίσεων που την διέπουν, η εν λόγω προστασία της ιδιωτικής σφαίρας παρίσταται αυξημένη σε σχέση με την αντίστοιχη προστασία (των λοιπών συντελεστών) της προσωπικότητας και ως εκ τούτου αυστηρότερη σε βάρος του παραβάτη. 1. Αστικές κυρώσεις Σε κάθε περίπτωση παραβάσεως του ΓενΚαν, ήτοι κατ’ ουσίαν επί παρανό- μου επεξεργασίας παρέχονται σε γενικές γραμμές στον θιγόμενο τα ήδη γνω- στά έννομα μέσα του αστικού δικαίου -ήτοι αξίωση για άρση της προσβολής και παράλειψη στο μέλλον (ΓενΚαν 79 §1, ΑΚ 57 σε συνδ. με ΓενΚαν 6 §1, 9 §1), αποζημίωση για ήδη επελθούσα περιουσιακή ζημία ή και ηθική βλάβη (άρθρο 82 ΓενΚαν), ενδεχομένως δε απόδοση αδικαιολογήτου πλουτισμού- διαμορ- φωμένα επί το αυστηρότερον σε βάρος του αδικοπρακτούντος. Τούτο, λ.χ. ενόψει της επιπρόσθετης προστασίας διαμέσου συλλογικής αγωγής, ενόψει της υπέρ του θιγομένου αναστροφής του βάρους της απόδειξης του νόμι- μου λόγου ευθύνης του τόσο αναφορικά με την παρανομία της πράξης, όσο και αναφορικά προς την υπαιτιότητά του (σε αντίθεση προς τις γενικές ΑΚ 57 και 914) κ.ά. Η έννοια της παραβάσεως είναι βεβαίως ευρύτερη από αυτήν της «παραβίασης δεδομένων» βλ. παραπάνω 392. Πρόκειται φυσικά για αδι- κοπρακτική ευθύνη, αφού απορρέει από προσβολή απολύτου δικαιώματος, της προσωπικότητας. Γι’ αυτό και συνιστά ρύθμιση αναγκαστικού δικαίου , στο μέτρο που απαγορεύεται η συμβατική απαλλαγή (απαλλακτική ρήτρα) από ευθύνη για προσβολή προσωπικών αγαθών (ΑΚ 332). α) Υποχρέωση για άρση της προσβολής κ.λπ . Σύμφωνα με ΓενΚαν 79 σε περίπτωση παραβίασης των δικαιωμάτων που απορρέουν από τον ΓενΚαν για το υποκείμενο, το τελευταίο έχει «δικαίωμα παραγγελία της §2 ΓενΚαν 23 να μην θίγουν οι περιορισμοί «την ουσία των δικαιω- μάτων» του υποκειμένου. 462 463 464