ΟΙ ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

Μέρος Α΄ - Οι Ενδοκρατικές Πηγές του Δικαίου 161 ζουν την έννομη τάξη ενός κράτους 647 , αλλά στη διαπλοκή και τη, συνεχώς αυξανόμενη, αλληλεξάρτηση και αλληλοσυμπλήρωσή τους 648 . Χαρακτηριστι- κά παραδείγματα διαπλοκής αυτών των δύο δικαιικών κλάδων είναι η δι- οικητική σύμβαση 649 , καθώς και ο θεσμός της εξωσυμβατικής ευθύνης του κράτους 650 . Εν όψει των ανωτέρω, καθίσταται προφανής η χρησιμότητα των προαναφερθεισών Πηγών του Δικαίου και για το Δημόσιο Δίκαιο. Ι. Οι Δευτερογενείς Πηγές του Δικαίου στην εθνική έννομη τάξη 1. Η καλή πίστη Αναφορικά με την καλή πίστη, συνιστά όρο που χρησιμοποιείται υπό δύο έν- νοιες, την αντικειμενική και την υποκειμενική 651 . Πηγή του Δικαίου αποτελεί 647. Έμφαση η οποία είχε εκδηλωθεί με την επίμονη προσπάθεια αναζήτησης του κριτηρίου οριοθέτησης της σφαίρας του Ιδιωτικού από εκείνη του Δημοσίου Δι- καίου μέσω της διατύπωσης ποικίλων θεωριών. Βλ. σχετικά Μ. Στασινόπουλο , Μα- θήματα διοικητικού δικαίου, Αθήναι, 1957, σελ. 28 επ., Αρ. Μάνεση , Συνταγματικό Δίκαιο Ι, ό. π., σελ 114 επ. 648. Βλ. σχετικά E. Schmidt-Assmann , Öffentliches Recht und Privatrecht: Ihre Funktionen als wechselseitige Auffanordnungen – Einleitende Problemskizze, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden, 1995. Στο άρθρο του αυτό, ο καθηγητής Schmidt-Assmann διακρίνει τέσσερις μορφές σύνδεσης μεταξύ του Ιδιωτικού και του Δημοσίου Δικαίου, τις ακόλουθες: α) τη σύνδεση της ιδέας που διέπει ένα σύ- στημα, μορφή που υπάρχει στην περίπτωση νόμων που ισχύουν και για τους δύο δικαιικούς τομείς, όπως, για παράδειγμα, ο νόμος για την προστασία των προσωπι- κών δεδομένων, ο οποίος θέτει κανόνες που ισχύουν για οποιονδήποτε επεξεργά- ζεται προσωπικά δεδομένα, είτε πρόκειται για δημόσια αρχή είτε για ιδιώτη, β) τη σύνδεση των κανόνων δικαίου, η οποία υπάρχει όταν οι διατάξεις του ενός δικαιι- κού κλάδου προσλαμβάνονται στον άλλο ή όταν γίνεται παραπομπή σε αυτές, γ) τη σύνδεση που υπάρχει, όταν μία διαδικασία που διεξάγεται σύμφωνα με τους κανό- νες του ενός δικαιικού κλάδου εξαρτάται από προϋποθέσεις του άλλου δικαιικού κλάδου, όπως π.χ. συμβαίνει με το φορολογικό δίκαιο, όπου, για παράδειγμα, για να επιβληθεί φόρος κληρονομίας πρέπει να υπάρχει κληρονομιά και δ) τη σύνδεση που υπάρχει μέσω της αμοιβαίας χρησιμοποίησης των διαφορετικών θεσμών των δύο δικαιικών κλάδων. Η μορφή αυτή σύνδεσης συγκεντρώνει κατά τα τελευταία χρόνια μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς γίνεται προσπάθεια να εξισορροπηθούν οι αδυ- ναμίες του ενός δικαιικού κλάδου να ρυθμίσει ένα κύκλο βιοτικών σχέσεων, μέσω της χρησιμοποίησης που προσφέρει ο άλλος δικαιικός κλάδος. 649. Βλ. Π. Μουζουράκη , Η εφαρμογή των διατάξεων του Αστικού Κώδικα στις διοικη- τικές συμβάσεις, σε Γενέθλιον Απόστολου Σ. Γεωργιάδη, Τόμος ΙΙ, Εκδ. Αντ. Ν. Σάκ- κουλα, Αθήνα – Κομοτηνή, 2006, σελ. 1175 επ. 650. Βλ. αντί άλλων, Επ. Σπηλιωτόπουλο , Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου, Ι, ό. π., σελ. 207 και σελ. 211-213. 651. Ως υποκειμενική καλή πίστη νοείται η ενδιάθετη συνειδησιακή κατάσταση, δηλα- δή η πεποίθηση του προσώπου σχετικά με τη συνδρομή ενός στοιχείου, που προ- βλέπεται σε ορισμένους κανόνες δικαίου ως λόγος διαφοροποίησης των εννόμων