ΝΕΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΤΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

130 | Νεανική Παραβατικότητα & Αντεγκληματική Πολιτική με σημείο εκκίνησης τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των εμπλεκόμενων, την κατάργηση των ποινών (καταργητισμός), την ελάχιστη ποινική παρέμβαση και τη θέσπιση μορφών αποκαταστατικής δικαιοσύνης. Για άλλη μία φορά, οι ιδέες που κυοφορούνται θα αποτελέσουν τη θεωρητική δεξαμενή για τη σύλληψη και εφαρμογή προγραμμάτων και προτάσεων αντεγκληματικής πολιτικής, αλλά και για την εισαγωγή νέων θεσμών στο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης. 2. Η κοινωνική κατασκευή του νεαρού παραβάτη Η μετάβαση από τον θετικισμό στο νέο επιστημονικό παράδειγμα που απέρριπτε την αιτιοκρατική ερμηνεία και έδινε έμφαση στον χαρακτηρισμό και την κοινωνι- κή αντίδραση (social reaction) απέναντι σε μία πράξη, έχει τις ρίζες της στις φιλο- σοφικές παραδόσεις του George Herbert Mead στους φοιτητές Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου του Σικάγο. 9 Το ρεύμα αυτό που άρχισε να σχηματίζεται στις αρχές του 20 ου αιώνα, συστηματοποιήθηκε μέσα από το έργο του Herbert Blum- mer και υπήρξε πρόδρομος της ερμηνευτικής κοινωνιολογίας και της θεωρίας της συμβολικής διαντίδρασης ή αλληλόδρασης. 10 2.1 Η επίδραση της θεωρίας της συμβολικής διαντίδρασης Σύμφωνα με τη θεωρητική οπτική που εισήγαγε ο Mead, συνδυάζοντας τον φι- λοσοφικό πραγματισμό του John Dewey και τον ψυχολογικό συμπεριφορισμό του John Watson, η ανθρώπινη δράση δεν καθορίζεται μόνο από εσωτερικές ψυχολογικές ενορμήσεις (συμπεριφορισμός), ούτε υπάγεται αποκλειστικά σε κοινωνικούς ρόλους και συστήματα (δομικός λειτουργισμός). Αποτελεί, αντίθε- τα, μία σύνθετη και κοινωνικά προσδιορισμένη διαδικασία, στην οποία βασικό ρόλο διαδραματίζει η ανθρώπινη νόηση. Οι νοητικές διεργασίες επιτελούνται κυρίως μέσω της γλώσσας, ενός δηλαδή κοινωνικά προσδιορισμένου συστήμα- τος συμβόλων, βάσει του οποίου οι άνθρωποι νοηματοδοτούν τη δράση εαυ- τών και αλλήλων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, δια της γλώσσας και της νόησης οι άν- 9. Ο αντιθετικισμός έχει αναφορές στο έργο του Charles Cooley ( The looking glass self, 1909 ), του William Thomas ( The definition of the situation, 1923 ) κ.α., έργα που επιδρούν στην θεωρία της συμβολικής διαντίδρασης˙ επίσης στο ίδιο ρεύμα του αντιθετικισμού εντάσσεται το έργο του Max Weber (ιδίως το The nature of Social action ,1922), του Georg Simmel ( Conflict and the web of group affiliations, 1908 ), αλλά και η φιλοσοφική παράδοση της Σχολής της Φρανκφούρτης. Βλ. ενδεικτ. Βιδάλη, Σ. (2013), ό.π., σ. 169 και Βιδάλη, Σ., Κουλούρης Ν. (2012), ό.π., σ. 60 επ. 10. Βλ. Μουζέλης, N. (2000), Πρόλογος σε Πετμεζίδου, Μ. (2000), Σύγχρονη Κοινωνιολογική Θεωρία. Δομο-λειτουργισμός. Κριτική στον Θετικισμό. Συμβολικές διαντιδράσεις, νόημα και ερμηνεία , 3 η έκ- δοση, Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, σ. ό.π., σ. xi και Ritzer, G. (2000), «Θεωρία των συμβολικών διαντιδράσεων» σε Πετμεζίδου, Μ. (2000), Σύγχρονη Κοινωνιολογική Θεωρία. Δομο-λειτουργισμός. Κριτική στον Θετικισμό. Συμβολικές διαντιδράσεις, νόημα και ερμηνεία , 3 η έκ- δοση, Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, σσ. 235-279: 236, 239.