Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΠΛΟΙΩΝ

ΝΑΥΤΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΥΠΑΓΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΠΛΟΙΩΝ 373 την αξίωση αποζημίωσης, δηλαδή του δικαιούχου της αποζημίωσης 1327 . Με βάση το ελληνικό δίκαιο, η αξίωση για αποζημίωση κατά των ενεχόμενων προσώπων έχει κάθε ένας που υπέστη αμέσως οποιαδήποτε ζημία από την τέλεση της αδικοπραξίας. Άμεση ζημία υφίσταται ο φορέας του εννόμου αγαθού, που προστατεύεται με τη διά- ταξη, δυνάμει της οποίας προσδιορίζεται ο παράνομος χαρακτήρας της πράξης. Από μία όμως παράνομη ενέργεια είναι δυνατόν να πληγούν περισσότερα έννομα αγαθά. Στην περίπτωση αυτή, κάθε φορέας εννόμου αγαθού έχει ίδιο και αυτοτελές δικαίωμα να ζητήσει αποζημίωση. Έτσι, επί βλάβης πράγματος, δικαίωμα για αποζημίωση δεν έχει μόνον ο κύριος αυτού, αλλά και εκείνος ο οποίος, βάσει εμπραγμάτου ή ενοχικής σχέσεως, βρίσκεται στην κατοχή του πράγματος, δικαιούμενος σε εκμετάλλευσή του, όπως είναι ο εφοπλιστής του πλοίου 1328 . Η διαφορά ανάμεσα στους δύο πιο πάνω εντο- πίζεται στα όρια της ζημίας του καθενός και, κατ’ επέκταση, στην έκταση του αντι- στοίχου δικαιώματος. Τούτο, υπό την έννοια ότι εκείνος που εκμεταλλεύεται απλώς το πράγμα, χωρίς να είναι κύριος αυτού, δικαιούται να απαιτήσει μόνο τις δαπάνες, στις οποίες υποβλήθηκε, προκειμένου να το επαναφέρει στην κατάσταση που βρισκόταν πριν από την τέλεση της αδικοπραξίας, ώστε να είναι και πάλι οικονομικώς εκμεταλ- λεύσιμο 1329 . Συνεπώς, τις αξιώσεις που δεν συμβάλλουν στο σκοπό αυτό, όπως π.χ. εκείνη για αποκατάσταση της ζημίας από τη μείωση της εμπορικής αξίας του πράγμα- τος, νομιμοποιείται να ασκήσει αποκλειστικά και μόνον ο κύριος του πράγματος 1330 . Επιπρόσθετα, με βάση το εφαρμοστέο δίκαιο θα προσδιοριστεί και το νόμισμα, με δαπάνη του οποίου θα αποκατασταθεί η ζημία (άρθρο 15 περ. γ΄ ΚανΡώμη ΙΙ) 1331 . Σε περίπτωση ενοχής αποζημίωσης λόγω αδικοπραξίας που διέπεται από το ελληνικό δίκαιο, πρόκειται για οφειλή εξαρχής στο ημεδαπό νόμισμα, διότι ως χρήμα στην ΑΚ 297 εδ. α΄ νοείται το εθνικό νόμισμα. Ως εκ τούτου, η ΑΚ 291 και η εκεί προβλεπόμε- νη διακριτική ευχέρεια δεν έχουν εν προκειμένω πεδίο εφαρμογής 1332 . Τούτων δοθέ- 1327. Το ζήτημα λ.χ. του εάν ο ενυπόθηκος δανειστής είναι δικαιούχος αποζημίωσης για την προ- κληθείσα στο πλοίο ζημία θα κριθεί με βάση το καλούμενο σε εφαρμογή εθνικό δίκαιο. Για παράδειγμα στο αγγλικό δίκαιο, νομιμοποιείται και ο υποθηκικός δανειστής ( mortgagee in possession ), βλ. Marsden and Gault on Collisions at sea, αρ. 3-007. Για τους δικαιούχους της αποζημίωσης σε περίπτωση ζημίας σε πράγμα, βλ. Κορνηλάκη , Ειδικό ενοχικό δίκαιο, τόμος Ι, § 100 2, αρ. 17 επ.. 1328. Βλ. και Marsden and Gault on Collisions at sea, αρ. 3-010 1329. Βλ., από την νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων, ΑΠ 1246/2003 ΕΕμπΔ 2004,134 = ΕΝαυτΔ 2004,1 = ΕλλΔνη 2004,396 = ΧρΙΔ 2004,127. 1330. Σε περίπτωση που τα συγκρουσθέντα πλοία Α και Β ανήκουν κατά κυριότητα στο ίδιο πρό- σωπο, το οποίο είναι πλοιοκτήτης του Α και κύριος του πλοίου Β, τότε το πρόσωπο αυτό μπο- ρεί να εγείρει ως πλοιοκτήτης αξίωση αποζημίωσης κατά του εφοπλιστή του Β. Το ίδιο δεν μπορεί να γίνει δεκτό στην περίπτωση κατά την οποία το ίδιο πρόσωπο είναι πλοιοκτήτης και των δύο πλοίων. 1331. Βλ. υπό το άρθρο 26 ΑΚ, ΑΠ 1770/2008 Νόμος. Αντίθετα, στην περίπτωση που η σύγκρουση επέρχεται μεταξύ πλοίων που συνδέονται συμβατικά οι πιθανότητες εφαρμογής του ελληνι- κού δικαίου είναι περιορισμένες, βλ. supra αρ. 217 επ.. 1332. Βλ. Απ. Γεωργιάδη , Ενοχικό δίκαιο, γενικό μέρος, § 8, αρ. 30. Αντίθετα, η διάταξη αυτή βρί- σκει εφαρμογή στην περίπτωση που τα συγκρουσθέντα πλοία συνδέονται συμβατικά. Ωστό- σο, το ενδεχόμενο να εγερθεί τέτοιο ζήτημα ενώπιον των ελληνικών δικαστηρίων συγκε-