Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΠΛΟΙΩΝ

374 ΝΟΜΙΚΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ ντων, αν η ζημία αποκαταστάθηκε με δαπάνη ξένου νομίσματος (συνήθως δολαρίων ΗΠΑ) 1333 , ή εάν το διαφυγόν κέρδος εκφράζεται σε ξένο νόμισμα, ο ζημιωθείς δεν δι- καιούται να αιτηθεί την καταβολή αυτούσιου του αλλοδαπού νομίσματος, αλλά την ισοτιμία του αλλοδαπού νομίσματος προς το ευρώ. Κρίσιμος χρόνος υπολογισμού της ισοτιμίας είναι αυτός της πραγματοποίησης της δαπάνης ή της επέλευσης της απώλει- ας 1334 . Εφόσον, όμως, με την αγωγή ζητείται αποζημίωση όχι για την αποκατάσταση βλάβης με δαπάνη αλλοδαπού νομίσματος, ή για απώλεια κερδών σε αλλοδαπό νό- μισμα, κάτι που μπορεί να συμβεί στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο ζημιωθείς δεν προχώρησε πριν την έγερση της αγωγής σε αποκατάσταση της ζημίας με ίδια μέσα, για την ισοτιμία θα ληφθεί υπόψη ο χρόνος της πρώτης συζήτησης της αγωγής 1335 . Δεύτερον , ολιστική αποτύπωση των επιμέρους εκφάνσεων της ζημίας περιλαμβάνε- ται στους Κανόνες της Λισαβόνας. Οι ρυθμίσεις των κανόνων αυτών συνιστούν ήπιο δίκαιο και, ως εκ τούτου, προσφυγή σε αυτούς δεν επιτρέπεται παρά μόνον εάν το έχουν επιλέξει τα εμπλεκόμενα στην ανοιχθείσα δικαστική ή διαιτητική διαδικασία μέρη. Παρ΄όλα αυτά, ο δικαστής ή ο διαιτητής για την ευχερέστερη κατανόηση των εξεταζόμενων ζητημάτων δύναται σε κάθε περίπτωση να προσφύγει στους Κανόνες, αρκεί να μην γίνεται επίκληση αυτών υπό τη μορφή ερείσματος για τη διατύπωση της κρίσης του 1336 . Σε αυτό συμβάλλει και το γεγονός ότι οι έννοιες του πλοίου και της σύγκρουσης έχουν το ίδιο περιεχόμενο με αυτό που τους αποδίδουν οι ΔΣ που συνα- παρτίζουν το δίκαιο της σύγκρουσης πλοίων. Ειδικά για την έννοια της σύγκρουσης αυτό είναι σημαντικό καθώς καλύπτεται από αυτήν και η έμμεση σύγκρουση. Τρίτον , αντικείμενο της τρέχουσας ανάλυσης αποτελούν οι ζημίες, οι οποίες αποδίδο- νται αιτιωδώς στη σύγκρουση πλοίων. Εξ αντιδιαστολής συνάγεται ότι σε περίπτω- ση που οι ζημίες, την αποκατάσταση των οποίων αιτείται το ζημιωθέν « πλοίο », έχουν επέλθει σε χρόνο προγενέστερο της σύγκρουσης, τότε δεν πρόκειται πλέον για ναυτι- κή απαίτηση από σύγκρουση πλοίων, καθώς δεν υπάρχει καν ευθύνη του εναγόμενου « πλοίου », αφού δεν πληρούται η προϋπόθεση της αιτιώδους συνάφειας 1337 . Από την ντρώνει αμελητέες πιθανότητες, λόγω των ρητρών παρέκτασης διεθνούς δικαιοδοσίας που εμπεριέχονται στις σχετικές συμβάσεις. Αξίζει πάντως να σημειωθεί αφενός ότι κρίσιμος χρόνος για τον υπολογισμός της ισοτιμίας είναι ο χρόνος πραγματικής πληρωμής (291 ΑΚ)∙ αφετέρου ότι ο ζημιωθείς εγείροντας την αγωγή αποζημίωσης δεν μπορεί σύμφωνα με την κρατούσα γνώμη να αιτηθεί την καταβολή αυτούσιου του αλλοδαπού νομίσματος αλλά είναι υποχρεωμένος να ζητήσει το ισάξιό του σε ευρώ (βλ. σχετικά Απ. Γεωργιάδη , Ενοχικό δίκαιο, γενικό μέρος, § 8, αρ. 29). 1333. Πρβλ. Κανόνα V εδ. τελευτ. των Κανόνων της Λισαβόνας. 1334. Βλ. ΑΠ 1770/2008 Νόμος, ΑΠ 1739/2004 ΧρΙΔ 2005,327, ΑΠ 1595/2001 ΧρΙΔ 2002,49, ΕφΠειρ 592/2015 Νόμος, ΕφΠειρ 103/2012 ΕΝαυτΔ 2012,277, Σαϊτάκη , ΝοΒ 2012, 1708 (δεξιά στήλη). Βλ. και Κανόνα V εδ. α΄ των Κανόνων της Λισαβόνας. 1335. Βλ. ΕφΠειρ 65/2015 Νόμος, Σαϊτάκη , ΝοΒ 2012, 1709. 1336. Βλ. και Marsden and Gault on Collisions at sea, αρ. 17-001, υποσημ. 7, in fine . 1337. Για παράδειγμα, είναι πιθανόν ο πλοιοκτήτης του ζημιωθέντος πλοίου να εκμεταλλευτεί το χρονικό διάστημα κατά το οποίο το πλοίο θα παραμείνει ακινητοποιημένο, προκειμένου να προχωρήσει σε επισκευές, τις οποίες το πλοίο θα χρειαζόταν σε κάθε περίπτωση. Για τις επι- σκευές αυτές είναι προφανές ότι δεν ευθύνεται ο εκμεταλλευόμενος το ζημιώσαν πλοίο. Έλ- 514 515