Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΠΛΟΙΩΝ

376 ΝΟΜΙΚΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ δειξης της ζημίας διαφοροποιούνται ανάλογα και με το είδος των επιμέρους ζημιών. Έτσι, ενώ λ.χ. για τις υλικές ζημίες του πλοίου κρίσιμο μπορεί να είναι το πόρισμα του νηογνώμονα 1342 , για την πιθανολόγηση των μελλοντικών διαφυγόντων κερδών θα χρειαστούν ευρύτερες εκτιμήσεις βασιζόμενες στα δεδομένα του κύκλου της ναυ- τιλιακής οικονομίας. Τέλος, ειδικής μνείας χρήζει και η αντιμετώπιση του ζητήματος του προσδιορισμού του χρονικού σημείο έναρξης υπολογισμού των τόκων ως μορφής αφηρημένα υπο- λογιζόμενης αποζημίωσης για τη στέρηση είτε του πληγέντος αγαθού είτε της χρή- σης του δαπανηθέντος για την αποκατάσταση της βλάβης χρηματικού ποσού. Δοθέ- ντος ότι για την αξίωση από αδικοπραξία εφαρμόζεται η ΑΚ 298, και όχι οι ΑΚ 345- 347 1343 , ο ζημιωθείς κατ’ ορθότερη άποψη δεν ζητά αποζημίωση από την επίδοση της αγωγής, αλλά αποζημίωση κατά τον καθορισμό της οποίας υπολoγίζονται, υπό τη μορφή διαφυγόντος κέρδους, και οι τόκοι, κάτι που σημαίνει ότι τόκοι θα πρέπει να υπολογίζονται από το χρόνο επέλευσης της ζημίας 1344 . Η σύγκρουση μπορεί να επιφέρει την ολική καταστροφή του πλοίου ή να προκαλέσει τέτοιας έκτασης βλάβες στο πλοίο, ώστε το κόστος αποκατάστασης αυτών να είναι μεγαλύτερο από την ίδια την αξία του πλοίου, ενδεχόμενο που εξομοιώνεται με την ολική απώλεια του πλοίου (υπό α ). Ενδέχεται, επίσης, να επιφέρει βλάβες στο πλοίο, με συνέπεια αυτό να μην είναι πλέον σε θέση να συνεχίσει το ταξίδι που εκτελούσε και να οδηγηθεί σε ασφαλή λιμένα ( port of refuge ), προκειμένου να λάβουν χώρα οι απαραίτητες επιδιορθώσεις, ώστε να ανακτήσει τη ναυτική του καταλληλότητα, και να ολοκληρώσει το διακοπέν ταξίδι του (υπό β ). 1342. Για την αποδεικτική αξία του πορίσματος νηογνώμονα, βλ. ΕφΠειρ 592/2015 Νόμος. 1343. Τουλάχιστον καταρχήν, καθώς τούτο προϋποθέτει την έλλειψη συμβατικής σχέσης μεταξύ εμπλεκόμενων στη σύγκρουση προσώπων. 1344. Βλ. Σταθόπουλος εις Γεωργιάδη – Σταθόπουλο ΑΚ, 914, αρ. 84. Ωστόσο, κρατούσα είναι η άπο- ψη ότι, όταν ζητείται χρηματική αποζημίωση λόγω αδικοπραξίας, οφείλονται τόκοι (υπερημε- ρίας ή επιδικίας) από την επίδοσης της αγωγής, εφόσον ο οφειλέτης δεν κατέστη προηγουμέ- νως υπερήμερος με όχληση, βλ. ενδεικτικά Σαϊτάκη , ΧρΙΔ 2016, 182 επ., ΕφΑθ 7765/2011 ΝοΒ 2003,257, ΕφΑθ 128/2002 ΕπισκΕΔ 2002,517, με παρατηρ. Αρχανιωτάκη, ΜΠρΠειρ 585/2019, δημοσιευθείσα στον ιστότοπο του ΠρΠειρ. Εκείνο που αποκλείεται πάντως είναι η σωρευτική αναζήτηση διαφυγόντων κερδών και νομίμων τόκων επί της θετικής ζημίας για το ίδιο χρονι- κό διάστημα, δεδομένου ότι ο τόκος αποτελεί το εκ του νόμου, κατ’αποκοπή οφειλόμενο, επί καθυστερήσεως χρηματικής οφειλής, ποσό διαφυγόντος κέρδους, το οποίο υπό την αντίθετη εκδοχή θα επιδικαζόταν για την ίδια αιτία δύο φορές. Συνεπώς, ο ζημιωθείς δικαιούται να απαιτήσει νόμιμο τόκο (υπερημερίας ή/και επιδικίας), με βάση τα άρθρα 345 και 346 ΑΚ τόσο επί θετικής ζημίας του όσο και επί των διαφυγόντων κερδών, στο μέτρο που το αίτημα επιδι- κάσεως τόκων επί θετικής ζημίας δεν συμπίπτει χρονικά με το διάστημα που καλύπτουν τα αιτούμενα διαφυγόντα κέρδη, βλ. Σαϊτάκη , Χρόνος υπολογισμού…, 201 επ.. Τέλος, σύμφωνα με την κρατούσα γνώμη, το χρονικό σημείο έναρξης της τοκογονίας εντο- πίζεται στον χρόνο επέλευσης της ζημίας, όταν πρόκειται για παράνομη και δόλια (και όχι απλά αμελούς) εκ μέρους του ζημιώσαντος καταστροφή του πράγματος ή βλάβη επί αυτού (934 ΑΚ). Εάν, ωστόσο, ο ζημιώσας δεν βαρύνεται με δόλο, η έναρξη της τοκοφορίας προ- ϋποθέτει την προηγούμενη όχληση ή επίδοση αγωγής εκ μέρους του ζημιωθέντος. Για το πεδίο εφαρμογής και το περιεχόμενο της διάταξης του άρθρου 934 ΑΚ, βλ., αναλυτικότερα, Σαϊτάκη , Χρόνος υπολογισμού…, 211 επ.. 517 518