Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΠΛΟΙΩΝ

ΝΑΥΤΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΥΠΑΓΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΠΛΟΙΩΝ 377 Τόσο η ολική καταστροφή του πλοίου όσο και η πρόκληση βλαβών συντελούνται κα- τά τον χρόνο επέλευσης του ναυτικού ατυχήματος ή ευρίσκονται σε στενή χρονική συνάφεια με αυτόν. Λαμβανομένου υπόψη ότι συνδέονται με την υλική υπόσταση του πλοίου συνιστούν παράλληλα και την κύρια ζημία της σύγκρουσης. Η κύρια ζημία δεν είναι, ωστόσο, και η μοναδική. Διότι κατά κανόνα συνοδεύεται από άλλες παρεπόμε- νες ζημίες, οι οποίες επέρχονται σε μεταγενέστερο χρόνο, οφείλονται στη σύγκρου- ση, αλλά συνδέονται πρωτίστως (όχι μόνο) με την οικονομική εκμετάλλευση και τη λειτουργία του πλοίου, και πάντως όχι με την υλική υπόστασή του. Το είδος των παρε- πόμενων ζημιών και η έκτασή τους διαφέρουν ανάλογα με το είδος της κύριας ζημίας. Ωστόσο υπάρχουν ορισμένα είδη ζημιών τα οποία δύνανται να επέλθουν τόσο επί ολι- κής καταστροφής του πλοίου όσο και επί πρόκλησης βλαβών επί αυτού (υπό γ ). α. Σε περίπτωση ολικής καταστροφής (απώλειας) του πλοίου Σε περίπτωση ολικής καταστροφής του πλοίου 1345 , η ζημία εντοπίζεται στην εκφρα- ζόμενη σε χρήματα ανταλλακτική του αξία, κατά την οποία μειώθηκε η περιουσία του κυρίου του πλοίου 1346 . Έτσι, θα πρέπει να επιδικασθεί ποσό, με το οποίο ο ζημι- ωθείς κύριος θα μπορέσει να προμηθευθεί άλλο πράγμα σε κατάσταση παρόμοια με αυτή του πράγματος που καταστράφηκε 1347 (« similar vessel ») 1348 . Από το ποσό της αποζημίωσης θα πρέπει, ωστόσο, να αφαιρεθεί η αξία του ναυαγίου ( συνυπολογι- σμός ζημίας κέρδους ) 1349 . 1345. Όπως έχει ήδη επισημανθεί, η ολική απώλεια πλοίου αφορά κυρίως σε αλιευτικά σκάφη. Για παραδείγματα ολικής απώλειας αλιευτικών σκαφών εξαιτίας σύγκρουσης πλοίων, βλ. Εφ- Πειρ 461/2014 ΕΝαυτΔ 2015,198, ΕφΠειρ 594/2009 ΕΝαυτΔ 2009,297. Η ολική απώλεια του αλιευτικού σκάφους δύναται να επιφέρει και την απώλεια της αλιευθείσας ποσότητας που ευρισκόταν επί του σκάφους κατά τον χρόνο επέλευσης του ναυτικού ατυχήματος, βλ. Εφ- Πειρ 461/2014 ΕΝαυτΔ 2015,198. 1346. Σε περίπτωση μεταβίβασης του πλοίου μετά την επέλευση του ζημιογόνου γεγονότος και πριν την έγερση της αγωγής αποζημίωσης, η αξίωση αποζημίωσης μπορεί να εκχωρηθεί από τον παλαιό κύριο του πλοίου (ή πλοιοκτήτη) στον νέο (βλ., από την νομολογία των ελληνι- κών δικαστηρίων, ΕφΔωδ 20/2015 Νόμος, ΕφΠειρ 1003/2003 ΕπισκΕΔ 2004,128, με παρατηρ. Κιάντου-Παμπούκη). Η αξίωση αποζημίωσης μπορεί να εγερθεί από το πρόσωπο που ήταν κύριος του πλοίου κατά τον χρόνο της σύγκρουσης, ακόμα και όταν η σύγκρουση επήλθε σε χρόνο μεταξύ της σύναψης της μεταβιβαστικής σύμβασης και της καταχώρησής της στο νηολόγιο (βλ. ΠΠρΠειρ 3707/2013 ΕλλΔνη 2014,1502). 1347. Το ίδιο ισχύει και για τα παραρτήματα, καθώς και τα συστατικά του πλοίου ή του πλωτού ναυπηγήματος (λ.χ. η μηχανή ή το τιμόνι ή η άγκυρα ή τα δίχτυα του αλιευτικού σκάφους), βλ. σχετικά ΕφΠειρ 461/2014 ΕΝαυτΔ 2015,198, ΕφΠειρ 594/2009 ΕΝαυτΔ 2009,297. 1348. Πρβλ. Κανόνα I παρ. 1 εδ. α΄ των Κανόνων της Λισαβόνας. Αποδεικτικές δυσχέρειες μπορεί να ανακύψουν στην περίπτωση, κατά την οποία δεν υπάρχει αγοραία αξία για το πλοίο. Σε μια τέτοια περίπτωση, το δικαστήριο μπορεί να αξιοποιήσει παράγοντες, όπως η αρχική αξία του πλοίου μείον την αξία απόσβεσης (βλ. Snyder , Tul. L. Rev. 1997-1998, 889) ή η εκτίμηση από ασφαλιστή ή ενδεχόμενη προσφορά αγοράς από καλόπιστο τρίτο, βλ. και Marsden and Gault on Collisions at sea, αρ. 17-018. Στο πλαίσιο των Κανόνων της Λισαβόνας, λαμβάνεται υπόψη η αγο- ραία αξία του πλοίου με σημείο αναφοράς τον τύπο, την ηλικία, την κατάσταση, το είδος της εκ- μετάλλευσης του πλοίου, καθώς και κάθε άλλος συναφής παράγοντας (Κανόνας Ι παρ. 1 εδ. β΄). 1349. Βλ. Montas , σε «Jurisclasseur Transport, Fasc. 1233», αρ. 95, Marsden and Gault on Collisions at sea, αρ. 17-018 και 17-032. 519 520