ΚΑΤ’ ΑΡΘΡΟ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ

6 Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ μελιωδών δικαιωμάτων στην Ένωση 20 . Η παρούσα κατ΄ άρθρο ερμηνεία φιλοδοξεί βέβαια, στους σχολιασμούς των επιμέρους άρθρων, να δώσει μια απάντηση και στο ερώτημα αυτό. Ως γενικότερες, πάντως, εισαγωγικές παρατηρήσεις για τον Χάρτη, την εμβέλεια και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, θα μπορούσαν στο σημείο αυτό να λεχθούν τα παρακάτω. Ο γραπτός κατάλογος θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ονομά- σθηκε Χάρτης , σε μια προσπάθεια να υπογραμμισθεί η ξεχωριστή αξία και βαρύ- τητά του 21 . Ενώ κατά κύριο λόγο περιλαμβάνει δικαιώματα που ισχύουν για όλους τους ανθρώπους, στον τίτλο του εμφανίζεται ο όρος «θεμελιώδη» και όχι «ανθρώ- πινα» δικαιώματα, ίσως 22 επειδή περιέχει και σειρά δικαιωμάτων, που ισχύουν μό- νον για τους πολίτες της Ένωσης. Αποτελεί ξεχωριστό κείμενο και δεν ενσωματώθη- κε σε μια εκ των δυο Συνθηκών, αλλά εξοπλίζεται με την ίδια νομική ισχύ με τις δυο Συνθήκες, ΣΕΕ και ΣΛΕΕ. Βρίσκεται, συνεπώς, στην ανώτατη κλίμακα ιεραρχίας του ενωσιακού δικαίου και αποτελεί έναν από τους υπέρτατους κανόνες δυνάμει των οποίων ελέγχονται οι πράξεις ή παραλείψεις όλων όσων εφαρμόζουν το δίκαιο της Ένωσης. Ως τμήμα του πρωτογενούς δικαίου, οποιαδήποτε τυπική μεταβολή των διατάξεών του καταστεί αναγκαία, θα πρέπει να λάβει χώρα με αναθεώρηση των Συνθηκών, σύμφωνα δηλαδή με την περίπλοκη διαδικασία του άρθρου 48 ΣΕΕ. Ως προς το προσωπικό πεδίο εφαρμογής του Χάρτη, υπό την έννοια των προσώ- πων και φορέων που οφείλουν να σέβονται τις επιταγές του, ένα από τα εντυπωσια- κότερα στοιχεία του Χάρτη, όπως είχε εκπονηθεί εξαρχής, είναι ο ευρύς τρόπος με τον οποίον οριοθετείται ο κύκλος όσων δεσμεύονται από τα θεμελιώδη δικαιώ- ματα που καταγράφει . Ο Χάρτης πρωτίστως απευθύνεται και δεσμεύει την Ένωση , αφού ιστορικά και θε- σμικά με τη θέσπισή του επιδιώκεται ο έλεγχος των ενωσιακών πράξεων ή παραλεί- ψεων. Ο όρος «Ένωση» περιλαμβάνει τα πάσης φύσεως θεσμικά και λοιπά όργανά της καθώς και τους πολυπληθείς οργανισμούς, που δημιουργήθηκαν ιδίως τα τε- λευταία χρόνια για την εξυπηρέτηση των σκοπών της. Υπάγονται εδώ όλες οι δρα- στηριότητες της Ένωσης και των οργάνων της, ακόμη και στις σπάνιες περιπτώσεις που λαμβάνουν χώρα εκτός του νομικού πλαισίου της 23 . Τυπικά ο Χάρτης δεν δεσμεύει τη μόνη Ευρωπαϊκή Κοινότητα, που παραμένει σήμε- ρα εν ζωή, την ΕΚΑΕ (Ευρατόμ), διότι η ΕΚΑΕ βρίσκεται εκτός των μηχανισμών της Ένωσης. Με δεδομένο, ωστόσο, ότι τα όργανά της είναι ταυτόχρονα και όργανα της 20. Για το ζήτημα αυτό Η.T AGARAS , «La valeur ajoutée de la Charte des droits fondamentaux. Une ten- tative de bilan à l’approche du dixième anniversaire de son application », Cahiers de droit européen 2019.33-90. 21. H.J ARASS , Charta der Grundrechte der Europäischen Union. Kommentar , 3 η έκδοση, 2016, Einl. αριθ.16. 22. Όπως λχ. υποστηρίζει ο J ARASS , ibidem . 23. ΔΕΕ 20.9.2016, C-8/15 P έως C-10/15 P, Ledra κ.ά , EU:C:2016:701 σκ.67, αναφερόμενη στην υπο- χρέωση της Επιτροπής να μεριμνά για την τήρηση του ενωσιακού δικαίου στο πλαίσιο υπογρα- φής μνημονίου κατανόησης, που συνάπτεται από τον ΕSM· βλ. και S CHORKOPF , ανωτ. υποσημ.16, αριθ.30b. 16 17 18 19