ΚΑΤ’ ΑΡΘΡΟ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ

7 EΙΣΑΓΩΓΗ Ένωσης και ότι τα ίδια δικαιοδοτικά όργανα, το Δικαστήριο και το Γενικό Δικαστή- ριο, θα κληθούν να ελέγξουν και τις πράξεις των οργάνων αυτών, φαίνεται δύσκολο να μην επηρεάσει ο Χάρτης την έννομη προστασία και στο πλαίσιο της ΕΚΑΕ. O Xάρτης δεσμεύει ωστόσο και τα κράτη μέλη , όταν εφαρμόζουν το δίκαιο της Ένωσης . Πρόκειται, λοιπόν, για κείμενο που δεν βελτιώνει απλώς την ενωσιακή έν- νομη προστασία, αλλά και την παρεχόμενη στο πλαίσιο των κρατών μελών, αυτό όμως, όπως ρητώς λέγεται στο άρθρο 51 παρ.1, μόνο όταν τα κράτη μέλη καλού- νται να εφαρμόσουν δίκαιο της Ένωσης 24 . Καθώς δε οι αποδέκτες των επιταγών του Χάρτη προσδιορίζονται ειδικότερα στο πλαίσιο του άρθρου 51 παρ.1, με βάση την ερμηνεία της διάταξης αυτής θα πρέπει και να διευκρινισθεί, πότε ακριβώς τα κρά- τη μέλη θέτουν σε εφαρμογή το δίκαιο της Ένωσης 25 (και αν στις περιπτώσεις αυτές δεσμεύονται όχι μόνον από τον Χάρτη, αλλά και από τα εθνικά τους θεμελιώδη δι- καιώματα 26 ). Σε συνάρτηση με την έναντι των κρατών δεσμευτικότητα του Χάρτη, παρατηρείται πάντως μια γενικότερη προσπάθεια των ενωσιακών κειμένων να δοθούν διαβεβαι- ώσεις για την περιορισμένη ισχύ του. Τόσο η ΣΕΕ (βλ. και ανωτ. αριθ.12 in fine ) όσο και ο ίδιος ο Χάρτης επανειλημμένα τονίζουν ότι ο Χάρτης σέβεται τις αρμοδιότητες της Ένωσης και δεν θεσπίζει νέες, ούτε τροποποιεί όσες καταγράφονται στα κείμε- να των Συνθηκών, ενώ τηρεί και την αρχή της επικουρικότητας. Παράλληλα, όπως αναφέραμε αμέσως παραπάνω, ο Χάρτης, σε συνάρτηση προς το αντικειμενικό πε- δίο εφαρμογής του, δεν αναπτύσσει καθολική δεσμευτικότητα στο εσωτερικό των κρατών μελών. Όποια δραστηριότητα των κρατών βρίσκεται πέραν του αντικειμέ- νου των ενωσιακών Συνθηκών, δεν επηρεάζεται από τον Χάρτη 27 και διέπεται μό- νον από τα θεμελιώδη δικαιώματα του εσωτερικού δικαίου κάθε χώρας καθώς και από τις εκάστοτε διεθνείς υποχρεώσεις της στον συγκεκριμένο τομέα. Γενικότερα, η εφαρμογή του Χάρτη οφείλει να σέβεται τα όρια των αρμοδιοτήτων μεταξύ Ένωσης και κρατών μελών, προδήλως δε η δεσμευτικότητά του έναντι των τελευταίων στα- ματά εκεί όπου βρίσκουν τα απώτατα όριά τους οι αρμοδιότητες της Ένωσης. Ως προς δε τις λιγοστές εξαιρέσεις διατάξεων του Χάρτη, οι οποίες από την ίδια την περιοριστική διατύπωσή τους απευθύνονται μόνον στην Ένωση και στα όργανα ή στους οργανισμούς της, όπως λχ. το άρθρο 22 (σεβασμός της πολιτιστικής, θρη- σκευτικής και γλωσσικής πολυμορφίας), 25 (δικαιώματα ηλικιωμένων), 41 (δικαίω- 24. Πρόκειται για υποχρέωση των κρατών μελών που έχει εισαχθεί με τη νομολογία του Δικαστηρίου πολύ πριν το Χάρτη, νοουμένου βεβαίως ότι αφορούσε τη συμμόρφωσή τους με τα θεμελιώδη δι- καιώματα υπό την ιδιότητα των τελευταίων ως γενικών αρχών· βλ. ΔΕΚ 13.7.1989, 5/88, Wachauf , EU:C:1989:321, σκ.19, και ΔΕΚ 18.6.1991, C-260/89, ΕΡΤ , EU:C:1991:254, σκ.41-45. 25. Leading case εν προκειμένω εξακολουθεί να θεωρείται η ΔΕΕ 26.2.2013, C-617/10 , Åkerberg Fransson , EU:C:2013:105, έστω και αν η μεταγενέστερη νομολογία φαίνεται κάποιες φορές διστακτι- κότερη ως προς την υπαγωγή των κρατών μελών στο Χάρτη· βλ αναλυτικότερα κατωτ. υπό άρθρο 51 ΧΘΔ, αριθ. 13-39. 26. Ζήτημα που συνδέεται και με την προβληματική Melloni (ΔΕΕ 26.2.2013, C-399/11, Melloni, EU:C:2013:107) 27. Ledra , ανωτ. υποσημ.23, σκ.67. 20 21 22