Η ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΚΩΔΙΚΑ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Κεφάλαιο 3o ΟΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣE ΞΕΝΕΣ ΕΝΝΟΜΕΣ ΤΑΞΕΙΣ Ι. Η διαδικασία της διαπραγμάτευσης ως προς τη δήλωση αποδοχής της κατηγορίας (plea bargaining) στις ΗΠΑ 1. Εισαγωγικές επισημάνσεις Οι ΗΠΑ αποτελούν μία δημοκρατική πολιτεία από τα τέλη του 18 ου αιώνα, ενώ ο βίος του συντάγματός τους έχει ήδη υπερβεί τους δύο αιώνες αδιάλειπτης ισχύ- ος. Η δημοκρατική παράδοση και η διαλεκτική κουλτούρα είναι ριζωμένες και στην απονομή της ποινικής δικαιοσύνης, όπου εμφανίζεται εντονότερη και αμε- σότερη η λαϊκή συμμετοχή και γνησιότερη η αντιδικία. Έτσι στις ΗΠΑ οι πολιτει- ακοί εισαγγελείς και δικαστές είναι στην πλειονότητά τους αιρετοί, σε αντίθεση με τις χώρες της ηπειρωτικής Ευρώπης, όπου είναι ισόβιοι. Στις ΗΠΑ συναντού- με αμιγώς ορκωτά δικαστήρια, που μπορούν κατά κανόνα να καταδικάζουν τον κατηγορούμενο μόνο με ομόφωνες αποφάσεις, ενώ στην ηπειρωτική Ευρώπη τακτικούς δικαστές ή μικτά ορκωτά δικαστήρια, που αποφασίζουν κατά πλειο- ψηφία. Στις ΗΠΑ ο εισαγγελέας αποτελεί διάδικο και η ποινική δίκη αντιμετωπί- ζεται ως μία διένεξη ανάμεσα σε δύο πλευρές, το κράτος και τον κατηγορούμενο, μπροστά σε παθητικούς κριτές, τους ενόρκους, ενώ στην ηπειρωτική Ευρώπη τον ρόλο του κριτή κρατούν οι ιεραρχικά δομημένες κρατικές αρχές, οι οποίες παράλληλα έχουν και την ευθύνη της διερεύνησης της υπόθεσης και της συλ- λογής των αποδεικτικών στοιχείων. Στις ΗΠΑ εν τέλει η διάκριση ιδιωτικού -δη- μοσίου δεν είναι τόσο απόλυτη και ευδιάκριτη, όπως στην ηπειρωτική Ευρώπη, και η συμβιβαστική επίλυση διενέξεων ακόμη και στο πλαίσιο της ποινικής δίκης εμφανίζεται πιο συμβατή 161 . Αυτή είναι, άλλωστε, και η αιτία που στις ΗΠΑ οι λέξεις αποκτούν διαφορετικό νό- ημα. Ο εισαγγελέας αποτελεί διάδικο και όχι δικαστικό λειτουργό. Ο προεδρεύων δικαστής έχει κατά κανόνα το λειτουργικό καθήκον της διεύθυνσης της ακροα- 161. Βλ. Μ. Langer , From Legal Transplants to Legal Translations: Τhe Globalization of Plea Bar- gaining and the Americanization Thesis in Criminal Procedure, ό.π., σελ. 14-15.